Tuy nhiên, vài năm sau, một người đàn ông thú nhận là kẻ giết người trong vụ án năm xưa, làm dấy lên câu hỏi liệu ai mới là hung thủ thật sự?

20 năm kêu oan cho con

Nie Shubin khi còn sống.

Nằm trên một ngọn đồi không tên gần làng Niezhuang, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, là ngôi mộ của anh Nie Shubin.

Ngôi mộ nằm một mình ở nơi hoang vu vì theo truyền thống địa phương, nếu một người mất trước cha mẹ, họ không được chôn cất trong mộ phần của dòng họ.

Năm 1994, Nie, khi đó 20 tuổi, bị bắt vì tình nghi cưỡng hiếp và sát hại một phụ nữ. Một năm sau đó, Nie bị kết tội và xử tử hình.

Nhưng tháng 12/2016, vụ án được lật lại, Nie được tuyên bố vô tội.

Trong nhiều năm, cha mẹ của Nie không ngừng kháng cáo đòi lại sự trong sạch cho con trai họ. Từ làng quê nhỏ ở tỉnh Hà Bắc, gia đình họ đã di chuyển đến các thành phố lớn, nhỏ để kêu oan trong suốt 2 thập kỷ.

Bà Zhang, mẹ của Nie, một mực khẳng định: “Tôi biết rõ con trai mình. Tôi tin rằng Nie vô tội”.

Dù vậy, trong suốt thời gian đó, không ai tin lời gia đình Nie. Họ cho rằng việc cha mẹ không tin vào những gì con trai đã làm là chuyện bình thường nhưng niềm tin của cha mẹ Nie đã được chứng minh.

Một ngày sau khi Nie được tuyên bố vô tội, gia đình đến thăm và thắp hương cho chàng trai trẻ. Đó cũng là lần đầu tiên sau hơn 2 thập kỷ, cha của Nie đến thăm con trai mình. Rất nhiều phóng viên báo đài và các phương tiện truyền thông đi theo.

Trước ngôi mộ của Nie, một người cháu đọc to tuyên bố của tòa án và đốt bản sao của bản án thành tro để “gửi” cho nạn nhân ở thế giới bên kia.

Mẹ của Nie vừa khóc vừa nói: “Nie, 21 năm chạy vạy vất vả của chúng ta không phải vô ích. Cuối cùng, TAND tối cao đã tuyên bố con vô tội. Con là một người đàn ông tốt, con sẽ không bao giờ phải gánh chịu tội ác này nữa. Bây giờ, con có thể yên nghỉ”.

Bà Zhang hứa với con rằng sau khi vợ chồng bà qua đời, ngôi mộ của Nie sẽ được chuyển đến mộ phần của gia đình để gia đình được đoàn tụ.

Vụ án của Nie được ghi vào lịch sử Tư pháp Trung Quốc và được truyền thông địa phương gọi là “án oan kinh điển”.

Chiều 5/8/1994, sau khi hết ca làm, chị Kang, nữ công nhân tại nhà máy phụ tùng thủy lực ở thôn Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, đạp xe qua cánh đồng ngô về nhà. Nhưng đến tối muộn, chị Kang vẫn chưa trở về. Lo lắng Kang đã xảy ra chuyện trên đường, gia đình vội báo cảnh sát và nhà máy.

Lãnh đạo nhà máy đã cử hơn 100 nam công nhân hỗ trợ cảnh sát và chồng chị Kang tìm kiếm.

Đến trưa ngày 11/8, đội tìm kiếm phát hiện váy và quần lót của phụ nữ cuộn thành bọc nằm dưới đống cỏ cạnh giếng máy trong ruộng ngô. Chồng chị Kang xác định đây là đồ dùng của vợ mình.

Cách đó không xa là thi thể phụ nữ đang phân hủy, bên cạnh là chiếc xe đạp quen thuộc của chị Kang. Nơi phát hiện thi thể chỉ cách nhà trọ của Kang vài chục mét.

Cảnh sát lập tức phong tỏa hiện trường.

Theo kết quả của pháp y, chị Kang qua đời vào khoảng 17 giờ ngày 5/8, tức ngay sau ca làm việc hôm đó. Trên thi thể nạn nhân có dấu vết bị đánh đập, siết cổ và cưỡng hiếp.

Một tháng sau, cảnh sát cáo buộc và bắt Nie Shubin, khi đó 20 tuổi. Nie lúc bấy giờ là công nhân của một nhà máy luyện kim, quê ở thị trấn Hỏa Lộc, huyện Lộc Tuyền, cách hiện trường khoảng 15km.

Cảnh sát gần như không tiết lộ bất kỳ thông tin nào xoay quanh quá trình điều tra và bắt nghi phạm, chỉ tiết lộ nghi ngờ Nie vì “có nhân chứng chỉ điểm”.

Ngày 15/3/1995, Tòa án cấp cao tỉnh Hà Bắc mở cuộc xử kín Nie.

Chàng trai bị cáo buộc đạp xe đi theo chị Kang khi tan ca, chặn đường, kéo cô đến cánh đồng ngô và gây án.

Ngày 27/4/1995, Nie bị xử bắn.

Hung thủ lộ diện

Chị Kang (trái) cùng chồng.

Thời điểm đó, vụ án không thu hút nhiều sự chú ý của dư luận bất chấp việc cha mẹ Nie liên tục kêu oan và kháng cáo.

Mãi 10 năm sau, khi một người đàn ông tên là Wang Shujin ra thú nhận đã cưỡng hiếp và sát hại chị Kang, vụ án này mới được đưa ra ánh sáng.

Cụ thể, hồi tháng 3/2005, cảnh sát Hình Dương, tỉnh Hà Nam, chú ý đến một người nhập cư tên Wang, 46 tuổi, là nhân viên nhà máy gạch địa phương, có hành tung kỳ lạ. Wang là người ít nói, ngại giao thiệp với mọi người xung quanh.

Khi trò chuyện, anh ta thường cúi gằm mặt chứ không mấy khi nhìn thẳng vào người đối diện. Anh ta cũng không chia sẻ thông tin cá nhân, chỉ nói với mọi người mình quê ở tỉnh Hà Bắc.

Trong 6 năm Wang làm việc ở tỉnh Hà Nam, anh ta chưa một lần về quê. Mỗi khi cảnh sát đi kiểm tra những người tạm trú, Wang luôn cố tình tránh mặt và thường cúi gằm mặt khi nhìn thấy xe cảnh sát đi qua.

Hành vi và hành tung kỳ lạ của Wang khiến công an địa phương nghi ngờ. Lấy cớ Wang không có chứng minh thư, không làm tạm trú, cảnh sát Hình Dương đưa anh ta về đồn khai báo thông tin.

Lúc này, Wang khai tên đầy đủ là Vương Vĩnh Quân, quê ở huyện Phi Tường, thành phố Hàm Đan, tỉnh Hà Bắc.

Tuy nhiên, cảnh sát Hình Dương không tìm thấy thông tin của anh ta trên trang web đăng ký hộ khẩu chung của ngành công an. Họ đã đề nghị Văn phòng Công an Hàm Đan hỗ trợ điều tra nhưng kết quả, thông tin của Wang không khớp với hệ thống dữ liệu.

Cách hành xử của Wang càng khiến cảnh sát chắc chắn người này có điều che giấu cơ quan công an bởi một người bình thường không có lý do gì lại không trung thực về thông tin của mình.

Vì vậy, cảnh sát Hình Dương quyết định giữ Wang qua đêm tại đồn và không ngừng tra hỏi. Cuối cùng, Wang đành thừa nhận: “Tôi từng giết người”.

Wang khai tên thật là Wang Shujin, 38 tuổi, quê ở huyện Quảng Bình, thành phố Hàm Đan.

Từ năm 1993 đến 1995, Wang đã phạm 6 trọng tội ở tỉnh Hà Bắc, trong đó có 4 vụ hiếp dâm và giết người, 2 vụ hiếp dâm.

Cảnh sát Hình Dương lập tức liên hệ với cảnh sát Hàm Đan để báo cáo vụ việc và trao trả cho nhà chức trách địa phương. Tại đây, Wang tiếp tục thừa nhận là thủ phạm của một vụ án hiếp dâm vào năm 1994. Hắn ta thừa nhận vào mùa Hè năm đó, bản thân đã hãm hiếp và giết một phụ nữ ở vùng ngoại ô phía Tây Thạch Gia Trang.

Dựa trên lời khai của Wang, cảnh sát Hàm Đan đã đến Thạch Gia Trang điều tra sự việc nhưng khi tìm kiếm hồ sơ vụ án, họ chỉ tìm thấy một vụ án diễn ra cùng thời điểm đó với các chi tiết tương tự. Đó là vụ án của chị Kang mà Nie, được kết tội là thủ phạm, đã bị hành quyết từ 10 năm trước. Vụ án này đã khép lại.

Ngoài ra, Wang còn thú nhận là thủ phạm 6 vụ án, ngoài vụ của chị Kang, 5 vụ còn lại đều ở huyện Quảng Bình.

Hắn ta cung cấp lời khai đáng tin, trùng khớp từng chi tiết, đồng thời 2 lần dẫn cảnh sát đến ngoại ô phía Tây Thạch Gia Trang để xác định hiện trường vụ án.

Theo lời Wang kể lại, anh ta làm việc tại một công trường xây dựng cách hiện trường vụ án khoảng 200m. Hắn ta đã chú ý chị Kang, người phụ nữ hay đi về qua khu vực này, từ lâu nên hôm đó nảy sinh ý đồ xấu.

Hắn ta trốn đồng nghiệp, nấp trong cánh đồng ngô, đợi chị Kang đi qua thì lao đến tấn công.

Hắn ta đã rút chìa khóa xe của chị Kang rồi ném vào ruộng ngô để người phụ nữ không thể chạy trốn. Đây là một chi tiết vô cùng quan trọng. 10 năm trước, khi tiến hành khám nghiệm hiện trường, cảnh sát đã tìm thấy chìa khóa xe của chị Kang trong cánh đồng ngô và có lưu lại hình ảnh nhưng không công bố thông tin này ra bên ngoài. Nếu không phải thủ phạm, Wang chắc chắn không biết được điều này.

Trả lại trong sạch

Wang bị xét xử vì tội hiếp dâm và giết người.

Sau lời thú nhận của Wang và nghi ngờ Nie đã bị xử oan, ông Ma Yunlong, khi đó là nhà báo của tờ Henan Shangbao, đã đăng một bài báo ngắn về vụ án. Bị thuyết phục bởi lời thú nhận của Wang và tin rằng Nie vô tội, sau đó, ông Ma tiếp tục gửi bài báo của mình và những thông tin thu thập được từ cảnh sát cho hơn 200 tờ báo trên khắp Trung Quốc.

Lúc này, cả đất nước rúng động bởi câu chuyện của Wang và Nie. “Một vụ án, hai kẻ sát nhân, hung thủ thực sự là ai?”, ông Ma đặt tên cho bài báo gây chấn động của mình. Cục Công an huyện Quảng Bình, thành phố Hàm Đan, nơi thụ lý vụ án, đã trở thành tâm điểm chú ý của cả nước.

Công an tỉnh Hà Bắc vội vàng thành lập tổ chuyên án để điều tra. Quá trình này kéo dài 1 năm. Đến tháng 3/2006, Wang bị truy tố về tội Cố ý giết người và Hiếp dâm, liên quan đến 5 vụ án, trừ vụ án của chị Kang.

Ngày 12/3/2007, hắn ta bị tuyên án tử hình nhưng Wang đã kháng cáo. Hắn ta cho rằng mình cần được hưởng khoan hồng vì đã tự nguyện khai báo vụ án chị Kang và tiết lộ những tình tiết mà cơ quan điều tra không hề hay biết.

Tuy nhiên, kháng cáo của Wang bất thành vì tòa án cho rằng vụ án của chị Kang đã tìm ra hung thủ là Nie. Biết tin, cha mẹ Nie tiếp tục kêu oan để mong trả lại công bằng cho Nie.

Ngày 4/2/2014, khi Trung Quốc thành lập và kỷ niệm “Ngày Hiến pháp Quốc gia”, vụ án của Nie được đem ra xét xử lại bởi TAND cấp cao tỉnh Sơn Đông. Vụ án trở thành tâm điểm truyền thông cả nước.

Sau 4 lần xin gia hạn thời gian xem xét, tháng 5/2016, TAND cấp cao tỉnh Sơn Đông đã xác định phán quyết của 2 cấp tòa án ở Hà Bắc là “thiếu bằng chứng khách quan”. Do đó, việc Nie bị buộc tội hiếp dâm và giết người là không có căn cứ.

Ngày 30/11/2016, Nie được tuyên trắng án sau 21 năm bị tử hình oan.

Cha mẹ của Nie nhận được 2 triệu nhân dân tệ (khoảng 7 tỷ đồng) tiền bồi thường. Còn việc kháng cáo của Wang không được chấp nhận. Vì vậy, ngày 2/2/2021, Wang bị đem ra tử hình.