Sáng 13/5, tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam đã tổ chức buổi chia sẻ thông tin về việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển Việt Nam.
PGS.TS, Thiếu tướng Lê Văn Cương – nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Bộ Công an, nhà bình luận về quan hệ quốc tế; đông đảo các diễn giả nghiên cứu Biển Đông cùng hành trăm nhà nghiên cứu, người quan tâm trong nước và quốc tế đã tham dự.
Phát biểu tại cuộc buổi họp, PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng – Viện Biển Đông đã điểm lại những sự kiện tranh chấp vùng biển của Trung Quốc trong thời gian qua và nhấn mạnh, sau khi đưa ra tấm bản đồ “lưỡi bò” hay “đường 9 đoạn” đòi có 80% chủ quyền Biển Đông từ năm 2009, Trung Quốc đã coi đó là “căn cứ pháp lý để đòi hỏi chủ quyền”.
Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng, hành vi của Trung Quốc là hành vi của một nước lớn đang lên với các nước láng giềng nhỏ hơn.
“Trong quan hệ quốc tế, quan hệ giữa các nước láng giềng thường phức tạp, đặc biệt là với nước lớn, có nền kinh tế thứ 2 thế giới, khao khát trở thành nước lớn ở toàn cầu như Trung Quốc.
Trung Quốc có dấu hiệu ức hiếp các nước nhỏ hơn và điều này ảnh hưởng đến lòng tin của các nước nhỏ vào Trung Quốc” – ông Tùng nói.
Thông tin về sự việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, ông Tùng nói “cách mô tả tình hình biển Đông đã nâng từ quan ngại lên mức đặc biệt nguy hiểm, thể hiện sự việc đang diễn ra ở mức leo thang, chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Trung Quốc đã sử dụng cả tàu chiến và lực lượng không quân tham gia vào các diễn biến trên biển Đông. Tàu cảnh sát biển của Việt Nam đã phải dùng đến biện pháp tự vệ. Tình hình đã lên đến mức nguy hiểm. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thông báo tình hình đến các vị đồng nhiệm ở ASEAN".
Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng, sự việc có thể biến chuyển tình hình căng thẳng hơn, tạo ra tình huống dẫn đến nguy cơ xung đột. Việt Nam đã rất kiềm chế nhưng kiềm chế có mức độ.
Cũng tại buổi chia sẻ thông tin, TS Nguyễn Thị Lan Anh – Học viện Ngoại giao đã có bài phát biểu với chủ đề “Biển Đông nhìn từ khía cạnh pháp lý”.
Theo đó, bà Lan Anh khẳng định Việt Nam có đủ bằng chứng chứng minh chủ quyền của mình tại hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Hành động hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là vi phạm quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam.
TS Lan Anh khẳng định, Trung Quốc đã vi phạm quyền tự do hàng hải và đe dọa an ninh, an toàn hàng hải, hàng không. Vi phạm Tuyên bố DOC và thỏa thuận cấp cao hai nước.
Trong bài phát biểu của mình, PGS.TS Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Bộ Công an khẳng định: "Trong thời gian ngắn, Trung Quốc đã vi phạm 3 hành vi. Thứ nhất, hành vi hạ đặt giàn khoan là vi phạm Công ước Luật biển. Hành động thứ hai là dã man, dùng vòi rồng phun nước vào tàu Việt Nam.
Hành động thứ ba thực chất là lừa dối khi người phát ngôn Trung Quốc cho rằng Việt Nam bao vây, gây sự với Trung Quốc. Trong thời gian ngắn họ đã vi phạm pháp luật, vi phạm đạo lý, vô nhân đạo, lừa dối cả thế giới".
Ông Cương cũng nhận định: "Tất cả những lần trước phản ứng của Việt Nam và thế giới khác lần này. Những lần trước chúng ta phản ứng chưa tương xứng với hành động gây hấn của Trung Quốc. Lần này khác, tại Hội nghị cấp cao ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu rõ ràng, kiên quyết.
Lần đầu tiên trong 3 thập kỷ nay, chưa bao giờ về phía Việt Nam, từ phía cấp cao đến người dân có phản ứng kiên quyết, kịp thời như vậy. Đây là điều cần thiết".
Thiếu tướng Lê Văn Cương cũng thêm rằng, “trong cuộc đấu tranh này, Việt Nam có cơ sở pháp lý mà Trung Quốc hoàn toàn không có. Việt Nam có đạo lý, dư luận trong nước và quốc tế chưa bao giờ có phản ứng mạnh như vậy.
Những điều này cộng hưởng tạo thành sức mạnh bất khuất, chiến thắng trong mọi trường hợp. Chúng ta không phải lo sợ, Trung Quốc nhiều điểm yếu vì họ không có pháp lý, sẽ bị dư luận thế giới lên án.
Việt Nam không bao giờ kích động chủ nghĩa dân tộc để chống Trung Quốc. Việt Nam cũng không liên kết với nước nào để chống Trung Quốc. Việt Nam luôn coi 1,3 tỷ người Trung Quốc là bạn của Việt Nam nhưng độc lập thì phải giữ”.
Cũng tại cuộc họp, nhiều học giả và nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã bày tỏ quan điểm của mình, ủng hộ Việt Nam trong sự việc này.
