Bradley Blankenship - một nhà báo và nhà bình luận chính trị người Mỹ - mới đây đã có những phân tích liên quan đến việc Tổng thống Mỹ Joe Biden phải cử Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns, người từng giữ chức ngoại trưởng và thứ trưởng ngoại giao dưới thời Tổng thống Barack Obama, ra nước ngoài để cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Israel và Hamas, thay vì Bộ Ngoại giao.
Thông tin chi tiết, chính xác những gì ông Burns đã thảo luận với các quan chức ngoại giao và tình báo cấp cao từ Ai Cập, Qatar và Israel vào thời điểm này vẫn chưa được biết.
Tuy nhiên, có thông tin cho rằng, đề xuất mới nhất của Israel sẽ yêu cầu tạm dừng chiến đấu trong 60 ngày để đổi lấy việc thả hơn 100 tù nhân vẫn bị Hamas giam giữ, trước tiên là phụ nữ và trẻ em, sau đó là nam giới dân sự, quân nhân và hài cốt của những con tin đã chết trong khi bị giam cầm.
Trên thực tế, mặc dù người đứng đầu CIA đã gặp gỡ các đồng nghiệp trong cộng đồng tình báo, nhưng sự tham dự của ông cho thấy điều gì đó phản ánh không tốt về tình trạng ngoại giao của Mỹ, và hàm ý sự thiếu thông suốt ở Bộ Ngoại giao.
Cần lưu ý rằng, chính phủ Mỹ có nhiều văn phòng và ban ngành khác nhau cạnh tranh với nhau để giành nguồn tài trợ và quyền lực.
Trong nhiều thập kỷ, CIA và Bộ Ngoại giao đã cố gắng tách biệt nhau.
Thành viên sáng lập CIA Miles Copeland Jr. đã lưu ý rằng, Bộ Ngoại giao ban đầu không thích một số hoạt động bí mật của mình, chẳng hạn như các đặc vụ sử dụng thông tin ngoại giao làm vỏ bọc.
Theo ông Copeland, trong Chiến tranh Lạnh, Bộ Ngoại giao không những từ chối tham gia các hoạt động của CIA mà thậm chí còn không muốn được thông báo về chúng, như trường hợp cuộc đảo chính ở Syria những năm 1960.
Trong thời hiện đại, đã có sự hội tụ giữa hai cơ quan này và các cơ quan khác, điều này phản ánh các ưu tiên của các chính quyền kế nhiệm.
Dưới thời Tổng thống George W. Bush,ông Colin Powell - một quân nhân, đã trở thành Ngoại trưởng đầu tiên phục vụ trong Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân khi giữ vai trò đó. Điều này thấy rõ khi ông Powell - nhà ngoại giao đứng đầu của Washington, đã tham gia mật thiết vào nỗ lực chiến tranh của Mỹ ở Iraq và Afghanistan.
Trong chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump, ông Trump đã thăng chức ông Mike Pompeo từ giám đốc CIA lên Bộ trưởng Ngoại giao.
Trong khi đó, Tổng thống Joe Biden đã bổ nhiệm ông William Burns, một nhà ngoại giao lâu năm, làm giám đốc CIA của mình.
Theo Đại tá Lawrence Wilkerson, cựu chánh văn phòng của Colin Powell, sự lựa chọn này là do độ tin cậy, kinh nghiệm và sự trung thực của ông Burns - những đặc điểm của một nhà ngoại giao.
Tổng thống Biden rõ ràng không muốn một người đã có kinh nghiệm chuyên môn từ CIA đứng đầu cơ quan tình báo, có lẽ bởi vì những người như vậy dễ làm những gì mà ông Pompeo mô tả là nói dối, gian lận và biển thủ.
Việc giám đốc CIA tham gia rất sâu sắc vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas, vốn đã là một phần của thỏa thuận tháng 11/2023 dẫn đến việc thả các con tin người Palestine và Israel cũng như lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần, có lẽ có thể là một sự thật đáng lo ngại.
Có thể hiểu rằng, Mỹ không thực sự quan tâm đến ngoại giao thực sự mà là cố gắng đe dọa các nhà lãnh đạo Hamas đầu hàng thay mặt cho Tây Jerusalem.
Mặc dù điều đó thực sự có thể xảy ra, nhưng vì chính phủ Israel cam kết giành chiến thắng quân sự toàn diện ở Gaza và chính quyền ông Biden đang ủng hộ Tây Jerusalem gần như vô điều kiện, điều đó nói lên nhiều điều hơn về thực tế là Bộ Ngoại giao thiếu khả năng và bí quyết cần thiết để xử lý tình huống này.
Khi Giám đốc CIA đang điều hành các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas, Ngoại trưởng Antony Blinken đã kết thúc chuyến đi Tây Phi mà các nhà phân tích tin rằng, đó là một nỗ lực của Washington nhằm thúc đẩy thương mại xuyên Đại Tây Dương trong bối cảnh bất ổn ở Trung Đông.
Ông Blinken cũng mắc kẹt trong một kịch bản mệt mỏi tương tự liên quan đến Trung Quốc, viện dẫn “ngoại giao bẫy nợ” và các hoạt động thương mại và lao động không công bằng. Trong khi đó, những người biểu tình ngồi bên ngoài ngôi nhà của ông Blinken ở Arlington, Virginia yêu cầu ngừng bắn ở Gaza - dường như không biết rằng, hiện tại ông ấy thậm chí không phải là người dẫn đầu các nỗ lực ngoại giao.
Rõ ràng là việc CIA phải thay Bộ Ngoại giao vào cuộc vào thời điểm quyết định này trong cuộc xung đột ở Gaza, khi binh lính Mỹ chết ở Trung Đông và thương mại quốc tế bị đe dọa bởi các cuộc tấn công của Houthi vào các tàu sử dụng Kênh đào Suez thể hiện tình trạng đáng tiếc của nền ngoại giao Mỹ, nhấn mạnh sự suy giảm dần dần nhưng không thể tránh khỏi của quyền lực mềm của Mỹ.
