Ngày 5/4, ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, cho biết đơn vị vừa đấu giá thành công tại Pháp chiếc xe kéo tay của Hoàng thái hậu Từ Minh, mẹ đẻ vua Thành Thái. Dự kiến ngày 16/4, xe kéo sẽ được đưa về Việt Nam để chuẩn bị triển lãm tại Hoàng thành Huế.
Theo ông Hải, chiếc xe kéo này ngoài giá trị về mỹ thuật thuộc hàng đẹp nhất Việt Nam, có khảm xà cừ tinh xảo do nhóm nghệ nhân của làng nghề nổi tiếng miền Bắc thực hiện công phu, còn gắn liền với các nhân vật lịch sử, phản ánh một giai đoạn lịch sử quan trọng - triều đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam.
"Điều quan trọng hơn là xe do vua Thành Thái mua tặng cho mẹ mình. Hoàng thái hậu Từ Minh cũng từng sử dụng một thời gian. Sau khi vua Thành Thái bị truất ngôi, người ta mang bán xe. Một người Pháp giữ chức đội trưởng đội hộ vệ hoàng cung lúc bấy giờ đã mua được. Sau hơn 100 năm thất lạc, chiếc xe xuất hiện tại Pháp", ông Hải nói.
 |
| Chiếc xe kéo của Hoàng thái hậu Từ Minh vừa được Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đấu giá thành công tại Pháp. Ảnh: Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cung cấp. |
Ngay khi xe kéo được đem ra đấu giá ở Pháp, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã quyết định tham gia. Việc đấu giá khó khăn do Việt Nam chưa có tiền lệ, chưa tạo ra những hành lang pháp lý để hỗ trợ cho việc đấu giá ở nước ngoài. Khi chiếc xe được phát giá 1,5 tỷ đồng (kể cả thuế), phía Trung tâm đã quyết tâm mua cho kỳ được.
"Có được chiếc xe kéo tay của Hoàng thái hậu Từ Minh, Trung tâm sẽ có cách phát huy giá trị để cho công chúng và du khách có thể thấy được giá trị của cổ vật. Đây là bước tạo đà để sau này kiến nghị Việt Nam tham gia vào công ước UNESSCO, từ đó có cơ sở pháp lý đòi lại nhiều cổ vật quý đang lưu lạc ở nước ngoài", ông Hải khẳng định.
Đây là lần thứ hai Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tham gia đấu giá cổ vật tại nước ngoài, và là lần đầu tiên đấu giá thành công. Trong phiên đấu giá này còn có chiếc long sàng của vua Thành Thái.
Cổ vật được nâng giá lên quá cao, tương đương 3 tỷ đồng nên phía Trung tâm không đủ tiền. "Một Việt kiều là cháu ngoại của vua Thành Thái đã mua được, ông ta nói sau này sẽ đưa về Việt Nam. Đó cũng là may mắn cho Huế vì không lo cổ vật bị thất lạc một lần nữa", ông Hải thông tin.
Theo ông Hải, cổ vật Hoàng cung Huế bị thất lạc ở nước ngoài rất nhiều, bởi nhiều lý do. Ông kêu gọi sự chung tay góp súc của cộng đồng người Việt ở trong và ngoài nước đưa cổ vật Hoàng cung hồi hương để quảng bá di sản văn hóa dân tộc.
Dự kiến sau khi chiếc xe kéo của Hoàng thái hậu Từ Minh được đưa về Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế sẽ triển lãm tại cung Diên Thọ (Hoàng thành Huế) vào ngày 22/4, cùng với một số xe, kiệu của triều Nguyễn để quảng bá rộng rãi hơn đến công chúng.
