“Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ” nên loài vật này luôn được yêu mến và từ xa xưa đã có mặt trong mọi hoạt động của con người.
Từ xa xưa con người đã biết huấn luyện ngựa. Ngoài việc tham chiến, chuyên chở, ngựa còn biết trình diễn nghệ thuật. Trong các điệu vũ uyển chuyển, nhịp nhàng của ngựa (tiếng Anh gọi là dressage, tiếng Pháp là dresser) gồm đi nước kiệu, nhún nhảy theo nhạc lẫn phi thân, vượt rào...
Thay vì để chúng phi như tên bắn, người ta sẽ kìm chúng trong các cử chỉ hết sức chậm rãi, đủng đỉnh. Lúc thì chúng nhún bước, gõ gót, lúc thì bay cao, đá chân hoặc khuỵu gối, rồi xoay lắc, hay lượn vòng mềm mại quanh những hàng rào.
Và ngoạn mục nhất là tư thế levade, thăng bằng trên hai chân sau khiến chú ngựa phải dướn mình lên và tạo lập với mặt đất một hình kim tự tháp cân…
Từ thời Hy Lạp cổ đại, các kỵ sĩ đã biết dạy ngựa nhảy múa mua vui. Sau hàng trăm năm giải trí phục vụ hoàng gia, tới năm 1912, dressage đã trở thành một môn thi đấu trong Thế Vận Hội. Thí sinh phải biểu diễn nhiều kiểu phi nước đại khác nhau như trot, canter, piaffe hoặc xoay tròn pirouette, đi chéo chân half-pass và nhảy lồng capriole...
Tại thành phố Pushkar của bang Rajasthan (miền Bắc Ấn Độ) có các màn trình diễn mã vũ, thu hút hàng nghìn du khách. Trong tiếng trống và sáo rộn rã, những chú ngựa Marwawi, một nòi ngựa Mông Cổ lai với ngựa Ả Rập được lần lượt dẫn ra giữa một bãi cỏ nhằm nhảy múa theo sự dẫn dắt, kéo dây từ chủ.
Đẹp nhất, quý nhất là những chú ngựa trắng muốt vì màu sắc thanh bạch, tao nhã. Quý nữa là ngựa đen tuyền, rồi ngựa nâu bóng… Khán giả được xem chúng nhảy múa, đặc biệt là việc nhảy dựng lên bằng hai chân sau kéo dài tới 2 phút.
Truyền thống này đã bắt đầu từ thế kỷ 12 khi người Rathore ly hương tới mảnh đất này. Họ đến được đây là nhờ ngồi trên lưng của những chú ngựa rắn rỏi, nhanh lẹ. Ngựa nòi Marwari là nguồn sức mạnh và niềm tự hào, tự tin dân tộc của người Rathore.
Đây là một giống ngựa rất xinh đẹp, cân đối, thông minh và nhẫn nại vì thế đã được huấn luyện bài bản. Hàng ngày, chúng vẫn chở người và vật song khi chủ cần, sẽ biểu diễn bằng những động tác nhảy múa cực kỳ đáng yêu, thú vị.
