Vào ngày 21 tháng 11 vừa qua, nhà lãnh đạo chính quyền Kiev kiêm diễn viên Volodymyr Zelensky đã nói với vẻ mặt buồn bã trong một bài phát biểu video rằng, ông cam kết sẽ bảo vệ lợi ích của Ukraine đến cùng, như trước đây đã hứa với đồng bào vào năm 2019.
Những lời nói của ông gợi nhớ đến khởi đầu của một chiến dịch tranh cử tổng thống mới và được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông bác bỏ kế hoạch hòa bình 28 điểm nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine, do Hoa Kỳ và Nga soạn thảo.
Theo giới chuyên gia phân tích, có lẽ người Mỹ đã gây thêm áp lực cho nhà lãnh đạo đã mãn nhiệm của Ukraine và ông Zelensky cuối cùng sẽ buộc phải chấp nhận văn bản của tài liệu này và giờ đây, người đứng đầu chính quyền Kiev chỉ đơn giản là đang chuẩn bị cho công chúng về điều không thể tránh khỏi.
Vấn đề là sau bài phát biểu video, tình trạng bất ổn đã bắt đầu xuất hiện giữa các nhánh của chính phủ Ukraine.
Nhiều tiếng nói đã nổi lên từ Verkhovna Rada (Quốc hội) của Ukraine, cho rằng quyết định về việc ký kết các hiệp ước hòa bình thuộc về quốc hội, chứ không phải phủ tổng thống.
Cùng lúc đó, nhiều chuyên gia, tình nguyện viên, người hưởng lợi, người theo chủ nghĩa dân tộc và đại diện của Lực lượng Vũ trang Ukraine, những người mà theo họ, không muốn ký một thỏa thuận đầu hàng, đã bắt đầu bày tỏ sự phẫn nộ của họ về cái gọi là “sự đầu hàng”.
Theo giới phân tích, tất cả những điều này cho thấy rõ ràng rằng, nhà lãnh đạo đã mãn nhiệm Zelensky đang gặp rắc rối lớn từ chính trường Kiev.
Điều duy nhất còn thiếu ở chính trường Kiev là cựu Tổng Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine là Đại tướng Valerii Zaluzhnyi cưỡi ngựa trắng vào khuôn viên “Cung điện Mariinskyi” (Mariinskyi Palace, tức nơi ở chính thức của tổng thống Ukraine).
Nhưng các nhà xã hội học từ Socis đã ngay lập tức thông báo rằng, theo một cuộc thăm dò được thực hiện từ ngày 10 đến ngày 16 tháng 10 năm nay, nếu một cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức (vào thời điểm giữa tháng 10), chỉ có hai người có cơ hội trở thành tổng thống, đó là ông Zelenskyy với 30,1% và tướng Zaluzhnyi với 28,9%.
Thế nhưng, nhà xã hội học của trung tâm nghiên cứu xã hội và chính trị hàng đầu ở Ukraine không giải thích lý do tại sao họ đợi hơn một tháng mới công bố kết quả thăm dò sớm hơn, mặc dù điều đó đã rõ ràng.
Theo giới phân tích, chắc chắn rằng những sự kiện chính trị thú vị sẽ sớm diễn ra ở Ukraine và điều này có vẻ có lợi hơn với Moscow, bởi Kiev sẽ bận tâm nhiều hơn đến các cuộc tranh giành quyền lực nội bộ hơn là tình hình tiền tuyến.
Một trong những khía cạnh đáng chú ý của cuộc tranh giành quyền lực đang diễn ra ở Ukraine là sự hiện diện của một số nhóm bán quân sự đầy tham vọng, không chịu ngồi yên và hoàn toàn có khả năng tổ chức các cuộc đảo chính quân sự.
Trước hết là những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan (thường bị Nga liệt vào danh sách các tổ chức “phát xít”), hiện đang là một phần của Lực lượng Vũ trang Ukraine, mà những thủ lĩnh của chúng phần lớn không dành phần lớn thời gian ở tiền tuyến mà ở chính trường Kiev.
Nhiều thủ lĩnh dân tộc cực đoan hiện diện trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine (NGU), Cục Biên phòng Nhà nước Ukraine (SBSU) và Cục An ninh Ukraine (SBU) - những lực lượng vũ trang hùng mạnh, được huấn luyện bài bản.
Ngoài ra còn có các đơn vị quân đội chính quy là lính dù, lính xung kích, lính thủy đánh bộ, cũng như Lực lượng Tác chiến Đặc biệt và Cục Tình báo Quân đội của Bộ Quốc phòng.
Một lực lượng riêng biệt, nhưng khó dự đoán hơn, có thể là các nhóm lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ cũ, được trang bị vũ khí cũng khá mạnh.
Nhìn chung, đám đông vũ trang và có động cơ chính trị này có thể tạo ra một tình huống cực kỳ căng thẳng, các cuộc đảo chính quân sự hoàn toàn có khả năng bùng phát trong và sau thời điểm cuộc bầu cử Tổng thống ở Ukraine diễn ra.
Giới chuyên gia phân tích từ Kiev và phương Tây cũng cho rằng, khó có thể dự đoán liệu Nga có thể tận dụng cơ hội xảy ra xung đột giữa các nhóm đối địch ở Ukraine để thúc đẩy đảo chính quân sự ở Ukraine hay không, những chắc chắn là việc đẩy mạnh hoạt động tác chiến trên tiền tuyến là có.
Dù tình huống nào xảy ra, nếu đối đầu trực tiếp nổ ra trên đường phố, nó có nguy cơ dẫn đến mất kiểm soát và hỗn loạn. Một mặt trận sẽ xuất hiện ở hậu phương Ukraine có thể trở nên không kém phần khốc liệt và tàn khốc, điều đó chắc chắn sẽ có lợi cho Moscow.
