Hàng loạt sai phạm
Theo Thanh tra Chính phủ (TTCP), trong giai đoạn 2003 - 2016, thực hiện Quyết định 86/2010 của Thủ tướng về việc di dời nhà máy trong nội thành phục vụ quy hoạch đô thị, các doanh nghiệp có quyền sử dụng đất cũ phải di dời được phép hợp tác đầu tư với nhà đầu tư khác để thực hiện dự án.
Tuy nhiên, UBND TP. Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể nên các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh thành lập pháp nhân mới làm chủ đầu tư để thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất đầu tư dự án kinh doanh, xác định giá trị lợi thế thương mại chưa sát với thị trường.
Từ kết quả thanh tra cho thấy, doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) thu được thấp như: Dự án sổ 1 Phùng Chí Kiên; Dự án tại 365 A Minh Khai; Dự án 167 Thụy Khuê; Dự án 69 Vũ Trọng Phụng; Dự án 47 Nguyễn Tuân; Dự án 108 Nguyền Trãi, Dự án 44 Yên Phụ, Dự án tại 430 cầu Am...
"Việc pháp luật không có quy định xác định lợi thế thương mại đối với giá trị quyền sử dụng đất cũng như việc đấu giá khi lựa chọn nhà đầu tư liên doanh, liên kết để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án, đây là một trong những sơ hở chính sách gây thất thoát ngân sách Nhà nước trong quá trình chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện dự án đất ở những vị trí đắc địa", kết luận của TTCP nêu.
Ngoài ra, Dự án tại Lô đất C3 là một phần dự án Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính, khu đất sạch đã có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước nhưng năm 2009 UBND TP. Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá, vi phạm Điều 58 Luật Đất đai năm 2003; Quyết định số 216 của Thủ tướng.
TTCP chỉ ra trách nhiệm thuộc về UBND TP. Hà Nội, các Sở ngành Kế hoạch và Đầu tư, Tài Chính, Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường.
Kiểm tra 38 dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất có vị trí đắc địa, lợi thế về kinh doanh, TTCP phát hiện, công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng còn nhiều hạn chế, trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh cục bộ nhiều lần; có 20/38 dự án vi phạm quy hoạch xây dựng, vi phạm một số nội dung về quản lý đầu tư xây dựng. Trong đó, 5 dự án chấp thuận quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 không phù hợp với quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 đã được duyệt (số tầng, mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, tầng hầm, tầng kỹ thuật, nâng chiều cao tầng nhà...).
Tổng số tiền sai phạm gần 4.000 tỷ đồng
Ngoài ra, trong 38 dự án được kiểm tra thì có tới 8 dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chậm nộp với số tiền lên tới 1.900 tỷ đồng. Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra là gần 4.000 tỷ đồng.
Trong đó, số tiền hơn 400 tỷ đồng tạm tính tiền sử dụng đất do chủ đầu tư tự ý chuyển mục đích sử dụng đất của dự án 302 Cầu Giấy; số tiền gần 90 tỷ tạm tính tiền sử dụng đất bổ sung đối với tầng do chủ đầu tư một số dự án sử dụng vào mục đích kinh doanh.
Số tiền hơn 1.400 tỷ đồng tiền sử dụng đất, thuê đất do chủ đầu tư của một số dự án còn nợ đọng; số tiền gần 489 tỷ đồng chậm nộp tiền sử dụng đất do chủ đầu tư một số dự án còn nợ đọng.
Số tiền hơn 49 tỷ đồng tạm tính tiền thuế thu nhập doanh nghiệp từ hoạt động chuyển nhượng vốn góp do một số nhà đầu tư tại một số dự án chưa thực hiện; số tiền hơn 1.480 tỷ đồng tạm tính tiền sử dụng đất của một số dự án phải nộp bổ sung do UBND TP. Hà Nội khi tính tiền sử dụng đất đã đưa một số khoản chi phí vào xác định không đúng quy định.
TTCP kết luận, trách nhiệm thuộc UBND thành phố Hà Nội, các Sở ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường.
TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm trong việc hướng dẫn và thẩm định một số dự án; giao UBND TP. Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ, đồng thời chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, tham mưu, đề xuất, thiếu kiểm tra, đôn đốc, chậm phát hiện xử lý các sai phạm trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo kết luận thanh tra.
