Chủ đề chính của cuộc họp là chuẩn bị các văn kiện chính cho Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục của Khu vực Giáo dục Đại học châu Âu (European Higher Education Area - EHEA), sẽ được tổ chức tại Roma vào tháng 6 năm nay. Cuộc họp đã chỉ ra những thách thức chủ yếu của GD đại học châu Âu trong thời gian tới.
Tuyên bố Bologna
Đại dịch Covid-19, xung đột quân sự, các cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị... gây ra những mối đe dọa khủng khiếp đối với thế giới, cũng như chất lượng và tiềm năng của các hệ thống giáo dục đại học. Trong khi đó, giáo dục đại học vẫn được coi là một trong những công cụ chính để giải quyết các vấn đề này.
Từ khi ra đời đến nay, các nhiệm vụ chủ yếu của EHEA là bảo đảm chất lượng giáo dục đại học và sự thích ứng của nó với yêu cầu của các bên liên quan; tăng cường sự lưu chuyển của sinh viên, giảng viên và bộ phận quản lý của các trường đại học; nâng cao khả năng so sánh trình độ...
Đồng thời, trong những năm gần đây, đã diễn ra những thay đổi căn bản. Cụ thể, ý tưởng ban đầu của tuyên bố Bologna về việc tách ra hai chu kỳ đào tạo (đại học và sau đại học) dần dần biến thành ý tưởng về bốn chu kỳ (ngắn hạn, cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ). Ý tưởng áp dụng thang điểm đánh giá kết quả học tập duy nhất dần dần biến thành ý tưởng chuyển điểm từ thang này sang thang khác nhưng vẫn duy trì sự đa dạng của các thang điểm, được các quốc gia và trường đại học khác nhau sử dụng.
Quyền tiếp cận đại học
Vẫn như trước đây, EHEA sẽ tiếp tục phát triển và bảo vệ quyền tự do học thuật của các giảng viên và sinh viên, sự tự chủ thể chế của các tổ chức giáo dục đại học. Ngoài ra, EHEA bảo vệ sự tham gia của các bên liên quan vào việc ra quyết định ở tất cả các cấp, trách nhiệm xã hội của giáo dục đại học, và sự tiếp cận giáo dục đại học công bằng.
Tuy nhiên, cùng với các xu hướng phát triển truyền thống, các xu hướng mới xuất hiện nhằm đáp lại những thách thức xã hội, công nghệ đang diễn ra trên thế giới và những thay đổi khác.
Một trong số đó là xu hướng tăng cường hòa nhập xã hội như một công cụ quan trọng để củng cố xã hội. Cụ thể, ở đây nói về việc bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục đại học của các gia đình có thu nhập thấp, ở vùng sâu nông thôn, người tị nạn và người nhập cư, trẻ mồ côi, các dân tộc ít người...
Xu hướng quan trọng thứ hai là tăng cường sự lưu chuyển tự do học tập của sinh viên và nhân viên trên phạm vi quốc tế. EHEA đã không thành công trong việc đạt được mục tiêu đề ra trước đó (tăng tỷ lệ sinh viên tham gia các chương trình lưu chuyển quốc tế lên 20% vào năm 2020). EHEA sẽ tiếp tục phát triển sự hợp tác giữa các trường đại học một cách rộng rãi hơn, đó là các chương trình đào tạo chung, các dự án khoa học và đổi mới chung...
Gần đây, người ta nói nhiều về việc thành lập các liên minh đại học lớn, cho phép sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực chung và tiềm năng của mỗi trường. Tuy nhiên, các kế hoạch của EHEA nhiều tham vọng hơn. Tháng 6/2019, Ủy ban châu Âu đã công bố thành lập 17 liên minh, với sự tham gia của 114 tổ chức giáo dục đại học từ 23 quốc gia EU.
EHEA có kế hoạch mở rộng việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của mình (giáo dục, khoa học, tổ chức quản lý các trường đại học), bảo đảm sự lưu chuyển cho sinh viên, công nhận kết quả học tập và trình độ chuyên môn đã tiếp thu trước đây...
Một trong những xu hướng số hóa là thành lập European Student Card, một nền tảng kỹ thuật số bảo đảm việc trao đổi dữ liệu giữa tất cả các tổ chức giáo dục đại học châu Âu để nhận dạng sinh viên. Ngoài ra, đang có kế hoạch hoàn thiện bộ luật của các quốc gia thành viên để tháo gỡ những trở ngại trong việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật số.
Những thách thức
EHEA coi sự tương tác giữa giáo dục và nghiên cứu là một trong những công cụ chính để bảo đảm chất lượng giáo dục đại học, sự thích ứng của nó với các yêu cầu hiện nay của xã hội, thị trường lao động, và sự thành công trong nghề nghiệp của của sinh viên tốt nghiệp. Vì vậy, sinh viên ở tất cả các trình độ phải tham gia các công trình nghiên cứu khoa học hoặc ứng dụng ở các hình thức khác nhau.
Một xu hướng quan trọng trong những năm gần đây là hoàn thiện công tác giảng dạy. Để làm điều đó cần tạo ra các công cụ đánh giá khách quan chất lượng giảng dạy, dựa trên số liệu thống kê về việc làm của sinh viên tốt nghiệp, chất lượng giảng dạy trong thành tích học thuật của các cán bộ khoa học.
Đại dịch Covid-19 diễn ra gây suy thoái kinh tế, để có thể làm thay đổi tình hình cần phải phân phối lại các nguồn lực để khắc phục hậu quả kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, chúng cũng làm tăng thêm tính cấp thiết của các quyết định, dự kiến sẽ được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục của EHEA.
