Lộ diện vũ khí
Tiếng còi báo động không kích vang lên khắp miền bắc Israel vào thứ Bảy, bao gồm cả thành phố cảng lớn Haifa, sau khi hứng đòn tấn công bằng tên lửa và UAV từ Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết họ rất nỗ lực để đánh chặn các mối đe dọa trên không.
Khoảng năm đến bảy tên lửa được báo cáo đã rơi xuống khu vực thành phố lớn phía bắc Haifa, cũng như tại khu định cư của người Ả Rập ở Tamra, nằm ở Hạ Galilee, cách Acre 20 km về phía đông.
"Iran đã sử dụng tên lửa Emad, Ghadr và Kheibar Shekan trong các cuộc tấn công vào Haifa và Tel Aviv trong chiến dịch Lời hứa Chân thật 3", Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết trong một tuyên bố.
Vào đêm ngày 13 tháng 6, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã phát động một chiến dịch quy mô lớn mang tên "Rising Lion", trong đó IDF đã thực hiện các cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự và địa điểm của chương trình hạt nhân Iran.
Israel đã thực hiện một số đợt tấn công vào nhiều khu vực khác nhau của Iran, bao gồm cả Tehran, khiến một số quan chức quân sự cấp cao của Iran, bao gồm cả tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Iran và chỉ huy của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, cũng như một số nhà khoa học hạt nhân thiệt mạng.
Cơ sở hạt nhân Natanz, một căn cứ quân sự của Iran ở phía tây bắc đất nước, cũng bị tấn công. Cơ quan IAEA cho biết cơ sở này và nhà máy làm giàu Fordow không bị hư hại trong cuộc tấn công của Israel. Tuy nhiên, sau đó Iran cho biết cơ sở làm giàu Natanz đã bị hư hại.
Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, gọi các cuộc không kích của Israel vào Cộng hòa Hồi giáo là một tội ác trong thông điệp gửi tới người dân nước này, nói rằng Israel sẽ phải đối mặt với "số phận cay đắng và khủng khiếp".
Lực lượng IRGC cho biết Cộng hòa Hồi giáo đã phát động Chiến dịch "Lời hứa Chân thật 3" nhằm vào các mục tiêu quân sự ở Israel để đáp trả các cuộc không kích của Israel.
Sức mạnh đáng sợ
Theo hãng thông tấn Fars News, tên lửa Emad và Ghadr được sử dụng trong chiến dịch "Lời hứa Chân thật 3" từng được Iran sử dụng cho cuộc tấn công bằng hơn 300 vũ khí các loại nhằm vào Israel hồi tháng 4 năm 2024.
Emad và Ghadr được Iran phát triển trên cơ sở tên lửa đạn đạo Shahab-3 sử dụng nhiên liệu lỏng. Bản thân dòng Shahab-3 được phương Tây đánh giá có nhiều điểm tương đồng với Hwasong-7 và Taepodong-1, hai mẫu tên lửa đạn đạo được Triều Tiên phát triển.
Tên lửa Ghadr, còn gọi là Ghadr-101 và Ghadr-110, có khả năng cơ động cao hơn và thời gian chuẩn bị phóng ngắn hơn so với Shahab-3. Thông tin về Ghadr lần đầu xuất hiện vào năm 2004, một số bên khi đó nhận định tầng đẩy thứ nhất của tên lửa dùng nhiên liệu lỏng và tầng hai sử dụng nhiên liệu rắn.
IHS Jane's, công ty chuyên phân tích và tư vấn công nghiệp quốc phòng có trụ sở tại Anh, ước tính tên lửa Ghadr dài khoảng 15,86 m, khối lượng phóng 19 tấn và đạt tầm bắn 1.950 km. Một số nguồn tin sau này cho biết Ghadr dài 16,6 m, dài hơn một mét so với Shahab-3, do khoang nhiên liệu được tăng kích thước để cải thiện tầm bắn.
Ghadr có thể đánh trúng mục tiêu trong vòng tròn bán kính 100 m, nhờ được gắn thêm hệ thống dẫn đường phụ trợ vốn không có trong thiết kế nguyên bản. Đây được coi là cải tiến đáng kể so với tên lửa Shahab-3 có sai số lên đến 2.500 m.
Trong khi đó, Kheibar Shekan là tên lửa đạn đạo tầm trung với thiết kế hai tầng đẩy, sử dụng nhiên liệu rắn và phóng từ bệ đặt trên khung gầm xe tải. Iran lần đầu công bố Kheibar Shekan vào tháng 2/2022, cho biết tên lửa có tầm bắn 1.450 km.
Behnam Ben Taleblu, chuyên gia thuộc Quỹ Bảo vệ Dân chủ có trụ sở tại Mỹ, cho rằng Kheibar Shekan là biến thể thế hệ ba thuộc dòng tên lửa đạn đạo Fateh.
Kheibar Shekan có nghĩa là "Người công phá Kheibar", đề cập tới trận đánh năm 628 của quân đội Hồi giáo vào pháo đài của lực lượng Do Thái ở Khaybar, nay thuộc Saudi Arabia, với chiến thắng thuộc về bên tấn công.
"Kheibar Shekan là chương trình thứ hai trong nỗ lực phát triển tên lửa đạn đạo tầm trung trên cơ sở dòng Fateh, sau mẫu Shahid Haj Qassem. Với tầm bắn tới 1.450 km và đầu đạn tách rời, Kheibar Shekan là một trong những tên lửa nhiên liệu rắn hiện đại hàng đầu của Iran hiện nay", Taleblu nói.
Tên lửa Kheibar Shekan lần đầu thực chiến hồi tháng 1/2024, khi 4 quả đạn được phóng từ trận địa ở miền nam Iran nhằm vào "cơ sở khủng bố" của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại tỉnh Idlib, miền bắc Syria.
Khoảng cách giữa hai địa điểm là khoảng 1.280 km, đánh dấu đòn tập kích bằng tên lửa đạn đạo xa nhất từng được Tehran tiến hành tính đến thời điểm đó.
Tướng Amir Ali Hajizadeh, tư lệnh Không quân Vũ trụ thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC-AF), tuyên bố tên lửa có khả năng cơ động cao trong pha cuối tiếp cận mục tiêu, với đầu đạn sử dụng thuốc nổ mạnh hơn nhiều so với TNT.
Phương thức dẫn đường không được tiết lộ, nhưng dường như nó trang bị hệ thống định vị quán tính và hiệu chỉnh bằng tín hiệu vệ tinh để tăng độ chính xác cho đòn tấn công.
