Theo một nghiên cứu mới kéo dài 40 năm trên gần 22.000 người đã phẫu thuật giảm cân tại bang Utah của Mỹ, loại phẫu thuật này có thể làm giảm nguy cơ tử vong sớm, đặc biệt là do các bệnh liên quan đến béo phì như ung thư, tiểu đường và bệnh tim.

Nghiên cứu cho thấy, với cân nặng tương tự nhau, người đã trải qua một loại phẫu thuật giảm cân có thể giảm hơn 16% nguy cơ tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào.

Đặc biệt, nguy cơ tử vong giảm vì các bệnh do béo phì gây ra như bệnh tim, ung thư và tiểu đường, thậm chí còn có ấn tượng hơn. Tác giả của nghiên cứu là chuyên gia Ted Adams - Phó Giáo sư về dinh dưỡng và sinh lý học tích hợp tại Trường Y thuộc Đại học Utah.

Có lợi cho cả nam và nữ giới

Tiến sĩ Eduardo Grunvald, Giám đốc Y tế Chương trình Quản lý cân nặng tại Đại học Y tế San Diego, cho biết, nghiên cứu trên củng cố những phát hiện tương tự từ trước đó, bao gồm một nghiên cứu kéo dài 10 năm ở Thụy Điển vốn cho thấy tỷ lệ tử vong sớm giảm mạnh.

Nghiên cứu của Thụy Điển cũng chứng tỏ một số lượng đáng kể bệnh nhân thuyên giảm bệnh tiểu đường ở 2 năm và 10 năm sau phẫu thuật.

Theo TS Grunvald, điều quan trọng đối với bệnh nhân là họ biết việc thay đổi chế độ ăn uống sẽ trở nên tự nhiên hơn, dễ thực hiện hơn sau khi phẫu thuật giảm béo hoặc dùng thuốc giảm cân mới.

“Mặc dù, chúng tôi chưa hiểu hết lý do tại sao, nhưng những can thiệp này thực sự thay đổi chất hóa học trong não của họ, khiến việc thay đổi chế độ ăn uống sau đó trở nên dễ dàng hơn nhiều”, ông nói.

Trong khi đó, Tiến sĩ Caroline Apovian, tại Trường Y Harvard và là đồng Giám đốc của Trung tâm Quản lý cân nặng, cho biết, mặc dù có những lợi ích nhưng chỉ có 2% bệnh nhân đủ điều kiện để phẫu thuật giảm béo, thường là do béo phì bị kỳ thị.

Các hãng bảo hiểm thường chi trả chi phí phẫu thuật cho những người trên 18 tuổi có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 40 trở lên hoặc từ 35 nếu bệnh nhân mắc các bệnh liên quan như tiểu đường hoặc huyết áp cao.

“Tôi gặp những bệnh nhân có chỉ số BMI là 50 và tôi luôn khuyên họ dùng thuốc, ăn kiêng, tập thể dục và phẫu thuật. Tuy nhiên, nhiều người từ chối phẫu thuật - một phương pháp mà nhiều người cho là sự thất bại của ý chí” – TS Apovian chia sẻ.

PGS Ted Adams cho biết, hầu hết người chọn phẫu thuật giảm cân (khoảng 80%) là phụ nữ và một trong những điểm mạnh của nghiên cứu trên là có cả nam giới đã trải qua loại phẫu thuật này.

Đối với tử vong do mọi nguyên nhân, nữ giới giảm 14% và nam giới giảm 21% nhờ phẫu thuật giảm cân. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong do các nguyên nhân liên quan đến béo phì, chẳng hạn như đau tim, ung thư và tiểu đường, giảm 24% ở nữ giới và 22% ở nam giới đã trải qua phẫu thuật giảm cân so với người không trải qua phẫu thuật này.

Bốn loại phẫu thuật được thực hiện từ năm 1982 - 2018 đã được xem xét trong nghiên cứu trên là: Bắc cầu dạ dày, thắt dạ dày, cắt dạ dày và chuyển đổi tá tràng.

Ảnh minh họa.

Xuất hiện biến chứng nghiêm trọng

Một phát hiện đáng báo động của nghiên cứu trên là tỷ lệ tử vong do tự tử tăng 2,4%, chủ yếu ở những người đã phẫu thuật giảm cân trong độ tuổi từ 18 - 34.

Tiến sĩ Joann Hendelman - Giám đốc lâm sàng của Liên minh quốc gia về Rối loạn Ăn uống, một nhóm vận động phi lợi nhuận - cho biết nguyên nhân của tình trạng trên là vì họ được nghe rằng cuộc sống sẽ trở nên tuyệt vời sau phẫu thuật hoặc dùng thuốc giảm cân. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy.

Ngoài ra, có những rủi ro sau phẫu thuật và tác dụng phụ liên quan đến phẫu thuật giảm béo, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, nghiện rượu, có thể giảm cân thất bại hoặc thậm chí tăng cân - theo bà Susan Vibbert, người ủng hộ Dự án HEAL vốn có mục tiêu trợ giúp người đang gặp khó khăn với chứng rối loạn ăn uống ở Mỹ.

Tiến sĩ Grunvald cho biết, nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra mối liên hệ giữa nguy cơ tự tử và phẫu thuật giảm béo, nhưng các nghiên cứu về chủ đề này không phải lúc nào cũng xác định được tiền sử tâm thần của bệnh nhân.

Do vậy chưa thể biết được nguyên nhân trực tiếp của tình trạng tự tử trên là do phẫu thuật hay rối loạn tâm lý sau đó vì không đạt được kỳ vọng.

Theo bà Apovian, tư vấn chuyên sâu cho bệnh nhân trước phẫu thuật có thể là không đủ. Một bệnh nhân phẫu thuật giảm béo đầu tiên của bà đã tự tử. Các chuyên gia cho biết, việc kiểm soát cân nặng là một quá trình đặc biệt đối với mỗi người, là sự kết hợp của di truyền, văn hóa, môi trường, sự kỳ thị của xã hội và sức khỏe cá nhân. Do đó, không có một giải pháp chung nào cho việc này.

Trong khi đó, TS Grunvald cho rằng, xã hội nên coi béo phì là một căn bệnh, là một vấn đề sinh học, không phải là một sự thất bại về mặt đạo đức. Nếu bạn tin rằng cuộc sống của mình sẽ được hưởng lợi từ việc điều trị, thì hãy xem xét điều trị dựa trên bằng chứng như phẫu thuật hoặc dùng thuốc khi không thể thực hiện thành công điều đó chỉ bằng cách thay đổi lối sống.