Sự khám phá và chiêm nghiêm trong "Nhiệt đới buồn"

Claude Levi-Strauss là nhà văn, nhà bác học Pháp sinh năm 1908. Ngay từ nhỏ ông đã say mê kiếm tìm các tác phẩm nghệ thuật của các dân tộc xa lạ. Năng khiếu và ham thích âm nhạc đã ảnh hưởng sâu đậm trong cấu trúc các tác phẩm và cả các học thuyết nổi tiếng của ông sau này.

Bìa sách

Trong tác phẩm Nhiệt đới buồn chúng ta nhận ra một nhà văn tài năng với vốn sống phong phú đầy ắp. Xin thử đọc lại chương Trên tàu, có lẽ trong toàn bộ nền văn học ta từng biết hiếm có những trang nào mô tả tinh tế, tuyệt vời hơn về một buổi hoàng hôn trên đại dương khi ngày chậm rãi mà mơ hồ chuyển về đêm. Mặt biển, chân trời, đằng đông và đằng tây, mây, gió, sóng, nước, ánh sáng, tĩnh mà động, động mà tĩnh, cuộc tranh chấp khó khăn, nhọc nhằn mà âm thầm, giữa ngày và đêm, giữa ánh sáng và bóng tối... sẽ mang đến những thú vị bất ngờ. Ở giữa cuộc chuyển động và hư ảo có một con người đang lang thang đi tìm những điều chưa từng biết và có thể mãi mãi không biết được của tạo hóa và cuộc đời...Ta có thể nhận ra con mắt tinh tế nhiều khi đến khắt khe của một nhà văn không hề dễ tính khi ngắm nhìn và so sánh những tượng đài, chùa chiền của những nền văn minh lớn từng sinh ra tồn tại và biến đi khiến người du khách bỗng như choáng váng khi được bước qua hàng nghìn vạn năm biến đổi của thế giới và con người, vừa phù du vừa vĩnh hằng...

Song đây không chỉ là một tác phẩm du ký mà đó còn là một công trình khảo sát nhân học dân tộc rất khoa học, tỷ mỉ đến mức mẫu mực. Những nghiên cứu về mối quan hệ giữa các thị tộc, về chế độ đa thê của các thủ lĩnh bộ lạc, những cơ chế kỳ lạ như tục luyến ái đồng tính hay sự phát hiện về quyền lực kỳ lạ của chữ viết... với những phương pháp phân tích cấu trúc luận nhân học mà ông khởi xướng đã chạm đến những vấn đề lớn trong xã hội con người: Sự phát sinh, phát triển, chuyển động và suy thoái của các hình thái quyền lực...Claude Levis- Strauss còn nói đến ba tôn giáo của nhân loại trong suốt lịch sử: Phật giáo, Hồi giáo, Cơ đốc giáo trong sự nối tiếp, tương tác và hòa hợp ở một góc độ nào đó giữa chúng.

 Có thể nói cuốn sách Nhiệt đới buồn đã chuyển tải đến độc giả sự suy tư trăn trở chưa xong của người đã đi tìm đến các dân tộc nguyên thủy để lần lại con đường đi đã đưa nhân loại đến hôm nay.

Minh Châu