Nhiều vùng nông thôn hiện nay không sử dụng dịch vụ của công ty vệ sinh môi trường hoặc dịch vụ chưa vươn tới được nên người dân đã biến kênh mương gần nhà mình thành những bãi chứa rác, biến nhiều con đường thành nơi tập kết rác.
Lũ lớn là dịp để rác theo chân nước lũ, chảy về xuôi, tuôn ra biển. Vài năm nay, không có lũ lớn nên rác ùn ứ như núi tại nhiều vùng quê. Qua trận lũ vừa rồi, có thể nhiều “núi rác” được lũ cuốn đi, làm sạch một số nơi nào đó nhưng số rác trên lại có dịp “lan tỏa” đến nhiều vùng quê ở phía hạ du, nhất là bờ biển.
Bên cạnh số rác được nước lũ cuốn đi theo cách tự nhiên, phần lớn số rác còn lại là do con người, nhân thể lũ về, “mượn” nước lũ tống luôn số rác tích tụ bấy lâu nay mà không biết đổ đi đâu.
Các đồng nghiệp ở Quảng Ngãi đã làm một clip ghi cảnh người dân ở hai bên đầu cầu sông Vệ tuồn rác xuống sông, nhìn cảnh tượng ấy mà rầu lòng. Cầu sông Vệ cũ, sau khi cấm ô tô qua lại đã biến thành bãi tập kết rác của cư dân hai bên đầu cầu. Năm ngoái đây, cuộc khủng hoảng rác do quá tải ở bãi rác Nghĩa Kỳ đã biến nhiều đường phố ở TP Quảng Ngãi thành bãi chứa rác, song chính quyền cũng đã khắc phục tạm thời rồi.
Vậy thì hà cớ gì cầu cũ sông Vệ vẫn còn là nơi tập kết rác? Có phải vì người dân ở đây tiếc vài chục ngàn cho dịch vụ thu gom rác mỗi tháng của công ty môi trường hay là công ty chưa ký hợp đồng với dân ở đây?
Tranh thủ nước lũ trên sông cuồn cuộn đổ về xuôi, dân hai bên cầu sông Vệ đã làm một việc đáng xấu hổ là “té rác theo nước” như thế. Có thể sau trận lũ, cầu cũ sông Vệ lại sạch như chưa từng có rác nhưng người dân ở cuối dòng sông này phải gánh chịu những bao rác khổng lồ dập dềnh đâu đó trên sông, thậm chí hiện diện ngay trong vườn nhà của họ sau khi nước rút.
Mà đâu phải rác thường, trong những bao tải rác ấy có cả những xác súc vật chết. Để sạch nhà mình, dân hai bên cầu sông Vệ đã vô tình quăng đồ bẩn vào nhà người khác, gieo rắc dịch bệnh cho đồng loại của mình.
Hành vi tuồn rác xuống sông Vệ nhân lũ về như thế vừa không có văn hóa trong ứng xử với cộng đồng, vừa vi phạm pháp luật trong việc bảo vệ môi trường. Người dân đã vi phạm pháp luật, chính quyền địa phương không có sự can thiệp nào cũng vi phạm pháp luật nốt. Vì nếu rác không tấp vô đâu đó trong vườn nhà người khác thì chúng cũng xuống biển để tiêu diệt các loài thủy sinh ở đó.
Cuối tháng 11 này, nhiều làng, xã sẽ đón nhận bằng văn hóa. Hai địa phương ở hai bên cầu sông Vệ cũng từng đón vinh dự ấy rồi. Nhưng nên nhớ điều này: Đã là xã văn hóa, làng văn hóa thì không thể song hành với rác như thế được!
