Danh mục và lộtrình thực hiện
Theođó, các ngành nghề sử dụng lao động đã qua đào tạo bao gồm 2 danh mục ngành nghề. Danh mục 1 có các ngành,nghề sử dụng lao động đã quađào tạo áp dụng từ ngày 1/1/2022.Đây là nhữngngành,nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại,nguy hiểm như: Lắpđặt cầu; Lắp đặt giàn khoan; Sản xuất pin, ắc quy; Sản xuất tấm lợp Fibro Ximăng; Thăm dò địa chất; Khai thác mỏ; Hầm lò; Xử lý rác thải, nước thải;…
Danhmục 2 có các ngành,nghề sử dụng lao động đãqua đào tạo áp dụng từ ngày1/1/2023. Đây là những ngành, nghềnặng nhọc, độc hại ,nguy hiểm liênquan đến sức khỏe, các dịch vụ liên quan đến phục vụ con người, các ngành nghềquan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội như: Đúc dát đồng; Kỹ thuật vỏ tàuthủy; Công nghệ kỹ thuật hóa học; Nhân viên bức xạ; Chế tạo khuôn mẫu; Lắp đặttrạm biến áp; Sửa chữa máy tàu biển;…
Dựthảo Thông tư cũng xác định lộ trình thực hiện Danh mục ngànhnghề sử dụng lao động qua đào tạobao gồm 3 giai đoạn:
Giaiđoạn 1: Từ ngày 1/1/2022: Áp dụng cho Danh mục 1, bao gồm 117 ngành, nghề đặcbiệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, vì nếu những người laođộng trong lĩnh vực này không được đào tạo thì nguy cơ xảy ra tai nạn lao độnglà rất lớn, ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe và không bảo đảm quyền lợi chongười lao động trong môi trường lao động khó khăn, vất vả.
Giaiđoạn 2: Từ ngày 1/1/2023: Áp dụng cho Danh mục 2, bao gồm 59 ngành, nghề nặngnhọc, độc hại,nguy hiểm và nhữngngành, nghề phổ biến, quan trọng. Bên cạnh những yêu cầu cần phải đào tạo vì antoàn lao động. Người lao động ở những ngành, nghề này đòi hỏi phải qua đào tạonhằm nâng cao chất lượng và sự an toàn của người sử dụng các sản phẩm, dịch vụtrong một số lĩnh vực như y tế, du lịch dịch vụ, giao thông vận tải...
Giaiđoạn 3: Từ ngày 1/1/2024 áp dụng cho các ngành nghề còn lại trong Danh mụcngành, nghề đào tạo.
Việcxác định lộ trình nêu trên để các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân ngườisử dụng lao động chủ động trong việc tự đào tạo, đào tạo chuyên môn, nghềnghiệp cho người lao động theo các trình độ phù hợp.
Đápứng yêu cầu thị trường lao động
Theođánh giá của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) trong Chương trình khung hợp tácViệt Nam về việc làm bền vững giai đoạn 2017 - 2021, chất lượng của nguồn nhânlực vẫn còn là một rào cản đối với sự phát triển của Việt Nam.
Thựctiễn tại Việt Nam cho thấy, hiện nay các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanhnghiệp FDI tập trung sử dụng những lao động trẻ, chủ yếu là những lao động phổthông có độ tuổi từ 18 đến 20 đang diễn ra rất phổ biến. Nhu cầu tuyểndụng từ phía doanh nghiệp đối với lao động phổ thông đạt tới con số hơn 40% nhucầu so với những nguồn nhân lực khác.
Trongkhi đó, người lao động gần như không được đào tạo bài bản và được đưa vào làmviệc ngay, trình độ kỹ năng rất hạn chế. Điều này dẫn đến hệ quả là năng suất lao động thấp, năng lựccạnh tranh của các doanh nghiệp nói riêng của cả nền kinh tế nói chung còn thấp.Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng phát triển, đa dạng cả về ngànhnghề và quy mô thì nâng cao hiệu quả công việc cũng như bảo đảm an toàn tronghoạt động nghề nghiệp là vấn đề vô cùng quan trọng.
Chính vì vậy, việc xây dựng danh mục ngành, nghề sử dụng laođộng đã qua đào tạo là rất cần thiết nhằm hạn chế tai nạn lao động, bệnh nghềnghiệp, đảm bảo và nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của sản phẩm, dịchvụ do những nghề, công việc này cung cấp, từ đó nâng cao giá trị, hiệu suấtkinh tế cho cá nhân, doanh nghiệp và toàn xã hội.
Việc này có lợi cho cả doanh nghiệp và người lao động. Ngườilao động sẽ có ý thức hơn trong nâng cao nghề nghiệp, còn doanh nghiệp cũng cótrách nhiệm hơn với quyền lợi của người lao động.
