Cuộc gặp gỡ bình lặng
Ông Trump và bà Merkel, vốn có sự khác biệt đáng kể về tính tình, quan điểm về thế giới, phong cách lãnh đạo cũng như tầm nhìn châu Âu, đã có những bước đột phá đáng kể trong buổi gặp gỡ vào đêm trước khi khai mạc Hội nghị G20 tại Hamburg. Theo một tuyên bố từ chính phủ của bà Merkel, cuộc gặp kéo dài 40 phút khá bình lặng, chỉ có vài điểm nhấn trong các chủ đề biến đổi khí hậu, thương mại và “những câu hỏi cháy bỏng về chính sách đối ngoại” đối với Triều Tiên, Ukraine và Trung Đông.
Những người gần gũi với hai vị lãnh đạo quyền lực nhất thế giới phương Tây này cho biết sự ngắn gọn và bình lặng chính là mục tiêu chính của cuộc hội thoại. Cả hai bên đều mong muốn những sự tương tác “không bùng nổ” trong tương lai, khi mà họ có thể kết nối những sự khác biệt một cách không khó khăn như trong những cuộc gặp gỡ trước đó.
Những khác biệt này, nhất là từ khi ông Trump rút khỏi Hiệp ước về biến đổi khí hậu Paris tháng trước, là không thể tránh khỏi. Đồng thời với việc đương đầu trước các cuộc biểu tình bạo động chống toàn cầu hóa trên đường phố nước Đức, bà Merkel cũng phải tập trung mạnh mẽ để tìm cách cùng tồn tại với một tổng thống có quan điểm hoàn toàn khác với mình. Một trong những cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này mà bà Merkel đã thực hiện là duy trì kết nối với cô con gái Tổng thống Mỹ Ivanka, người đã tha thiết thuyết phục cha tiếp tục tham gia Hiệp định Paris mà không thành công.
Bà Merkel đang đứng trước cuộc bầu cử lại sẽ diễn ra vào mùa thu này, còn các thách thức từ phía Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã trở thành việc chắc chắn phải giải quyết trong chính trường Đức. Vì thế, bà Merkel, người con gái lịch thiệp của một giáo sĩ Tin Lành, đang phải làm những việc mà với bà là khá khó khăn: Kêu gọi ông Trump trả lời câu hỏi về cam kết của ông đối với vai trò lãnh đạo của nước Mỹ mà châu Âu đã thừa nhận kể từ Đại chiến Thế giới II.
Vẫn trong giai đoạn thăm dò
Rõ ràng bà Merkel đang phải tìm cách làm việc với ông Trump, một điều không dễ dàng chút nào. Con đường tiếp cận có vẻ thuận lợi nhất là thông qua con gái của Tổng thống Mỹ, có lẽ cũng bởi vậy mà bà Merkel đã mời Ivanka tới một cuộc hội thảo ở Berlin hồi đầu năm. Tuy nhiên, biện pháp này có vẻ cũng không đưa đến kết quả nào, bởi cho đến nay, các nhà ngoại giao Đức vẫn không biết trong các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng thì họ sẽ gọi đến ai ở Bộ Ngoại giao Mỹ, thậm chí ngay cả người tương nhiệm của họ là ai trong Nhà Trắng, họ cũng chẳng rành.
Bà Merkel và các cố vấn thân cận đã hy vọng rằng, các quan chức khác của Nhà Trắng, đặc biệt là cố vấn an ninh quốc gia H. R. McMaster và Chủ tịch Hội đồng Kinh tế quốc gia Mỹ Gary D.Cohn, sẽ mang đến những liên kết đáng tin cậy hơn, nhưng hóa ra phải vậy. Bà Merkel và nhóm của mình đã vô cùng thất vọng bởi cả ông McMaster lẫn ông Cohn đều thể hiện quan điểm ủng hộ khẩu hiệu “Nước Mỹ đầu tiên” - đặt các lợi ích sống còn của nước Mỹ lên trên các quan hệ đối tác quốc tế - của Tổng thống Trump.
Mối quan hệ giữa bà Merkel và ông Trump đã diễn ra theo từng giai đoạn. Nhiều nhà quan sát cho rằng thoạt đầu, bà muốn phần nào chi phối đối tác, giống như bà đã từng nghiên cứu rất kỹ lưỡng về các nhà lãnh đạo quốc tế khác như Putin, Bush, Obama. Tuy nhiên, qua nhiều tình huống và những lần tiếp cận, dường như bà nhận ra rằng điều đó là bất khả kháng.
Các quan chức Đức tỏ ra khá kín đáo khi được hỏi về khả năng tranh chấp có thể phủ bóng lên cuộc gặp gỡ của bà Merkel với ông Trump. Người phát ngôn của bà là Steffen Seibert nhắc khéo rằng sẽ luôn tồn tại nhiều ý kiến khác nhau. “Chính vì thế mà Thủ tướng đang lập kế hoạch cho các cuộc gặp gỡ song phương để tìm hiểu các chủ đề khó khăn”, ông Seibert nói.
