Ngày 19/7, tại một cuộc họp với chính phủ, ông Putin nhấn mạnh, "chúng ta đã gia hạn thỏa thuận này hết lần này đến lần khác, thể hiện phép màu của sức chịu đựng, sự kiên nhẫn và lòng khoan dung.
Chúng ta hy vọng các đồng nghiệp nước ngoài của mình cuối cùng sẽ bắt đầu tuân thủ đầy đủ các thông số và điều kiện đã được thống nhất và phê duyệt.
Tuy nhiên, không có điều gì tương tự xảy ra, không có ai thực hiện bất kỳ nghĩa vụ, thỏa thuận nào, mà chỉ liên tục yêu cầu một cái gì đó từ Nga”.
Nhà lãnh đạo Nga cho rằng điều đó thể hiện sự kiêu ngạo và phương Tây chỉ tự thỏa hiệp, làm suy yếu thẩm quyền của mình, bao gồm cả lãnh đạo của Ban Thư ký Liên Hợp Quốc, cơ quan thực sự đóng vai trò là người bảo lãnh cho thỏa thuận ngũ cốc.
Theo nhà lãnh đạo Nga, trong số 262 nghìn tấn phân bón của Nga được xuất khẩu và bị chặn tại các cảng châu Âu, chỉ có 2 lô nhỏ đến tay các nước nghèo nhất châu Phi thực sự cần thiết - 20 nghìn tấn ở Malawi và 34 nghìn tấn ở Kenya.
Đồng thời, hơn 32,8 triệu tấn hàng hóa đã được xuất khẩu từ Ukraine và 70% trong số đó đến các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU).
Trong khi đó, Ethiopia, Sudan, Somalia, Afghanistan, Yemen chỉ nhận được 3% trong tổng số, tức là dưới 1 triệu tấn.
"Ukraine đã sản xuất khoảng 55 triệu tấn ngũ cốc trong năm nông nghiệp vừa qua, xuất khẩu 47 triệu tấn - trong đó 17 triệu tấn lúa mì. Nga đã thu hoạch 156 triệu tấn ngũ cốc vào năm ngoái và xuất khẩu 60 triệu tấn. Trong số này có 48 triệu tấn là lúa mì.
Thị phần của Nga trên thị trường lúa mì thế giới là 20% và của Ukraine là dưới 5%.
Những con số này đã nói lên rằng chính Nga đã đóng góp rất lớn cho an ninh lương thực toàn cầu. Tất cả các loại tuyên bố cho rằng chỉ có ngũ cốc Ukraine nuôi sống những người đang chết đói trên khắp thế giới là dối trá.
Tôi muốn đảm bảo với bạn rằng đất nước chúng ta có thể thay thế ngũ cốc của Ukraine cả về mặt thương mại và miễn phí. Hơn nữa, năm nay, như Bộ trưởng đã báo cáo, một lần nữa Nga dự đoán sẽ có vụ thu hoạch kỷ lục” – ông Putin khẳng định.
Về phần mình, Bộ trưởng Nông nghiệp Liên bang Nga Dmitry Patrushev cho biết chi phí vận chuyển xuất khẩu ngũ cốc từ Nga đã tăng lên rất nhiều do các điều khoản của thỏa thuận ngũ cốc không được thực hiện. Điều này khiến lợi nhuận của các nhà sản xuất ngũ cốc giảm đi 2 lần trong năm và thiệt hại lên tới 130 tỷ rúp.
Đồng thời, chi phí thuê tàu vận chuyển ngũ cốc của Nga ngày càng tăng và chi phí nhập khẩu phụ tùng thay thế cho các nhà sản xuất phân bón từ Liên bang Nga đã tăng 40%.
Ông Putin nói rằng thỏa thuận ngũ cốc ở dạng hiện tại không thú vị và không mang lại lợi ích cho Nga, vì vậy việc quay lại nó hiện chỉ có thể theo các điều kiện của Moscow.
Theo ông Putin, các điều kiện đã được nêu chi tiết trong Bản ghi nhớ Nga - LHQ.
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Anh James Cleverly bày tỏ hy vọng rằng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ thuyết phục Moscow gia hạn thỏa thuận ngũ cốc.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng Nga không còn tin tưởng vào sự đảm bảo của các nước phương Tây và LHQ về thỏa thuận ngũ cốc và chỉ có thể quay lại với kết quả cụ thể.
Người phát ngôn Dmitry Peskov của Tổng thống Nga cho biết kể từ ngày 17/7, thỏa thuận ngũ cốc đã ngừng hoạt động. Ông cho biết một số thỏa thuận của các đối tác trong giao dịch vẫn chưa được thực hiện.
Trong khi đó, ngày 15/7, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng phần của Ukraine trong thỏa thuận ngũ cốc đã biến thành một dự án thương mại. Ông lưu ý đến thực tế là chỉ có khoảng 3% ngũ cốc đến các nước nghèo nhất.
Ngày 19/7, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ba Lan Robert Telus thông báo các nước Trung và Đông Âu sẽ đề nghị Liên minh châu Âu (EU) gia hạn lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác của Ukraine sau ngày 15/9.
Ngoài ra, tại hội nghị thượng đỉnh EU-CELAC ở Brussels, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cho biết nước ông không có kế hoạch mở cửa thị trường cho ngũ cốc của Ukraine.
Ông nói rằng Ba Lan có kế hoạch tham gia quá cảnh đến các nước EU trong tương lai và đang hợp tác tích cực với các đối tác để có được nguồn vốn xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp.
Theo Bộ trưởng Nông nghiệp Romania Florin Barbu, nước ông dự định sẽ được Ủy ban châu Âu (EC) gia hạn lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine ít nhất cho đến cuối năm nay.
Ngày 15/4, Hungary và Ba Lan đã cấm nhập khẩu ngũ cốc, hạt có dầu và một số sản phẩm nông nghiệp khác của Ukraine trong thời hạn cho đến ngày 30/6. Nguyên nhân là do các sản phẩm của Ukraine bị dự trữ quá nhiều tại thị trường của các quốc gia này, khiến nông dân địa phương gặp khó khăn khi tiêu thụ sản phẩm của mình. Đầu tháng 7, EU đã gia hạn hạn chế nhập khẩu các sản phẩm này cho đến ngày 15/9.
Thỏa thuận ngũ cốc được ký kết vào tháng 7/2022 tại Istanbul. Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã ký một bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga cho thị trường thế giới.
Đồng thời, phái đoàn Ukraine đã ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về xuất khẩu ngũ cốc.
