Cho đến nay, tên tuổi của Maria Montessori, Emma Willard hay Mary McLeod Bethune… vẫn truyền nguồn cảm hứng bất tận cho sự phát triển của giáo dục.
Savitribai Phule
Savitribai Phule (1831 – 1897) là nữ giáo viên đầu tiên của trường nữ sinh đầu tiên tại Ấn Độ. Bà đồng thời là người đặt nền móng cho thơ Marathi hiện đại. Trong thời kỳ đầu của Ấn Độ, nữ nhà giáo Savitribai đã đấu tranh mạnh mẽ chống chế độ chuyên chế và các tệ nạn xã hội.
Nhờ sự hỗ trợ của chồng, Savitribai Phule đã mở một trường học dành cho nữ sinh thuộc tầng lớp thấp kém trong thời điểm tầng lớp này bị xã hội Ấn Độ dè bỉu, xa lánh. Khi Savitribai Phule mở trường, nhiều người dân thường ném phân bò, đá, rau, trứng thối vào người bà. Tuy nhiên, vượt qua mọi khó khăn, Savitribai Phule cùng chồng đã tiếp tục mở thêm 5 trường học dành cho nữ sinh.
Bà đã được Chính phủ Anh vinh danh vì những đóng góp cho sự nghiệp giáo dục. Cho đến nay, giáo dục trẻ em gái tại Ấn Độ được tạo nên một phần nhờ hành động can đảm của Savitribai Phule.
Maria Montessori
Maria Montessori (1870 – 1952) là một trong những người phụ nữ đầu tiên xây dựng triết lý giáo dục dành cho các trường mẫu giáo. Là người Italy, Maria Montessori tin rằng trẻ em nên tự học, tự định hình tương lai. Còn giáo viên là người tạo ra môi trường phù hợp và kích thích trẻ phát triển tự nhiên.
Triết lý giáo dục của bà đã được nâng lên thành một phong cách giáo dục, ngày nay được gọi là Montessori. Ước tính, hơn 30.000 trường mẫu giáo trên thế giới vẫn đang hoạt động theo triết lý của bà.
Tại Trường Montessori, trẻ em được phép khám phá lớp học, thiên nhiên và thế giới xung quanh thay vì chỉ ngồi một chỗ, lắng nghe giáo viên chia sẻ. Có một thời gian, phương pháp giáo dục này bị phản đối tại Mỹ, nhưng nay trở thành một trong những mô hình giáo dục trẻ mầm non quan trọng tại quốc gia này.
Ngoài giáo dục, Maria Montessori cũng quan tâm và đấu tranh cho các vấn đề hòa bình, nhân quyền. Bà từng được đề cử giải Nobel Hòa bình lần thứ 3 khi qua đời ở tuổi 81.
Emma Willard
Sinh ra trong gia đình thuần nông người Mỹ, Emma Willard (1787 – 1870) là nhà hoạt động tích cực cho quyền của phụ nữ Mỹ và cống hiến cả đời cho sự nghiệp giáo dục. Ở tuổi 20, Emma Willard xin làm giáo viên cho một trường phổ thông và nhanh chóng trở thành Hiệu trưởng Học viện nữ sinh ở Vermont, Mỹ.
Năm 1819, bà chắp bút “Kế hoạch đề xuất cải thiện giáo dục nữ giới”. Đề xuất này sau đó được đánh giá cao bởi Chính phủ Mỹ và được công chúng nước này nhiệt liệt ủng hộ. Đây là tiền đề để Emma Willard tiếp tục cố gắng và tạo nên sự khác biệt trong sự nghiệp giáo dục.
Năm 1821, bà thành lập Chủng viện Nữ Troy, ngôi trường tiên phong giảng dạy khoa học, toán học và nghiên cứu xã hội cho trẻ em gái. Ngay khi mới thành lập, trường đã thu hút nữ sinh từ các gia đình giàu có ghi danh.
Đến nay, Chủng viện Nữ Troy, sau này đổi tên thành Trường Emma Willard, vẫn là một trong những trường có ảnh hưởng nhất tại Mỹ.
Anne Sullivan
Lên 5 tuổi, Anne Sullivan (1866 – 1936), người Mỹ, gần như mất hết thị lực sau một trận sốt cao. Trải qua tuổi thơ nhiều khó khăn, Anne đã thành thạo đọc viết. Năm 1887, bà trở thành gia sư cho Helen Keller, người khiếm thị, khiếm thính đầu tiên giành học vị Cử nhân Nghệ thuật.
Nhờ có sự hỗ trợ, dìu dắt của Anne, Helen Keller đã vượt qua được rào cản của bản thân và gặt hái nhiều thành công. Từ đó, Anne Sullivan đã trở thành nhân vật truyền cảm hứng cho giáo dục trẻ em khuyết tật.
Mary McLeod Bethune
Mary McLeod Bethune có nghĩa là sự phấn đấu để gặt hái thành tựu. Sinh năm 1875 tại bang Nam Calorina, Mary lớn lên trong gia đình nô lệ da màu, chịu cảnh áp bức từ những ông chủ da trắng. Trong 17 anh chị em, Mary là đứa trẻ duy nhất được đến trường.
Tốt nghiệp phổ thông, Mary giành được học bổng theo đuổi ngành sư phạm và trở thành giáo viên. Để giúp đỡ gia đình, năm 1904, Mary thành lập Trường Đào tạo Công nghiệp và Giáo dục dành cho nữ sinh da màu tại bang Florida. Bà đã góp phần thúc đẩy trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái da màu, tiếp cận giáo dục.
20 năm sau, Mary dấn thân vào lĩnh vực chính trị, vốn chỉ dành cho người Mỹ da trắng và trở thành cố vấn cho 5 đời Tổng thống Mỹ. Qua đời năm 1955, Mary đã để lại những di sản quan trọng trong lĩnh vực chính trị, giáo dục và xã hội của cộng đồng người Mỹ da màu.
Clara Barton
Clara Barton (1821 – 1912) là nhà giáo dục đồng thời là người sáng lập Hội Chữ thập Đỏ Mỹ.
Từ năm 15 tuổi, Clara Barton bắt đầu giảng dạy cho một ngôi trường địa phương. Sau vài năm, bà mở một trường học nhỏ ở bang Massachusetts. Mong muốn nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, Clara chuyển đến New York và theo học tại Học viện Tự do rồi giảng dạy cho một trường phổ thông tại bang New Jersey.
Tại ngôi trường mới, Clara đã thuyết phục cộng đồng và chính quyền địa phương miễn học phí cho những học sinh nơi đây. Thời điểm đó, trường học miễn phí là khái niệm vô cùng xa lạ tại Mỹ nhưng Clara đã làm được điều này, hỗ trợ cho gia đình của hơn 600 học sinh nhà trường.
Sau 18 năm giảng dạy, Clara từ chức và phục vụ cuộc nội chiến Mỹ trong vai trò y tá. Về sau, khi du lịch đến châu Âu và được nghe về Hội Chữ thập Đỏ quốc tế, Clara đã thuyết phục Tổng thống Mỹ Arthur phê chuẩn hiệp ước tại Thượng viện. Năm 1882, Hội Chữ thập Đỏ Mỹ chính thức được thành lập do Clara lãnh đạo.
