Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu được Nghị quyết 28 của Trung ương đặt vấn đề rất rõ, mục đích của việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là phải tính đến yếu tố tăng trưởng, việc làm, đảm bảo sự bền vững và căn cứ rất nhiều các mục tiêu khác…
50 tuổi cũng có thể nhỉ hưu
Về độ tuổi lao động thì tuổi nghỉ hưu của Việt Nam là nam 60, nữ 55 như hiện nay đã được quy định từ những năm 1961, tức là hơn 60 năm.
Ở thời điểm quy định tuổi nghỉ hưu này, khi đó bình quân tuổi thọ của người Việt Nam mới trên 45 tuổi, mà đến nay bình quân tuổi thọ của người Việt Nam đã là 76,6 tuổi. Việt Nam cũng là một trong những nước có tuổi thọ cao ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Đối với vấn đề bảo đảm sự ổn định của Quỹ BHXH, hiện nay thời gian đóng BHXH của cả nam và nữ còn thấp, mức đóng bình quân là hơn 20 năm nhưng lại hưởng rất cao. Thông thường các nước khác, mức hưởng là 30%-45%, nhưng Việt Nam mức hưởng cao nhất là 75%, bình quân là 70%.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh việc tăng tuổi nghỉ hưu là nằm trong tổng thể rất nhiều phương án và giải quyết song song với nhiều luật khác, nhiều chính sách khác, ví dụ như điều chỉnh cả về bảo hiểm, điều chỉnh về việc làm, thị trường lao động, chứ không phải chỉ có Bộ luật Lao động.
Tăng tuổi nghỉ hưu là phương án điều chỉnh theo lộ trình chậm, nếu theo phương án 1 như Chính phủ trình thì đến năm 2028 nam giới mới nghỉ hưu ở độ tuổi 62, đến năm 2035 thì nữ giới mới nghỉ hưu ở độ tuổi 60 đối với người lao động trong điều kiện làm việc bình thường, sức khỏe bình thường.
Người lao động trong trường hợp: suy giảm sức khỏe, lao động nặng nhọc, độc hại thì có quyền được nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi. Hiện Bộ LĐ-TB&XH đang thiết kế chính sách, thậm chí là có thể có những người nghỉ ở độ tuổi 50, chẳng hạn một người đã lao động nặng nhọc rồi, lại bị suy giảm sức khỏe nữa thì sẽ phải nghỉ sớm hơn nữa.
Chính sách được thiết kế theo hướng là quyền nghỉ hưu, tức là người lao động có quyền nghỉ hưu sớm hơn, họ có thể nghỉ hưu khi đã đủ thời gian đóng BHXH, hoặc nếu chưa đủ tuổi vẫn có thể nghỉ để chờ hưu và hưởng chính sách theo quy định hiện hành. Như vậy, người lao động cứ phải đủ tuổi, đủ năm đóng BHXH thì mới được nghỉ hưu. Đối với công nhân, vấn đề này được đặc biệt quan tâm.
Danh sách ngành nghề được nghỉ hưu sớm
Cũng theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, Chính phủ sẽ rà soát lại toàn bộ những ngành nghề, những lĩnh vực, những công việc nặng nhọc, độc hại để ban hành kèm theo Bộ Luật Lao động, khi ban hành Luật là sẽ có danh sách ngay.
Ví dụ về khai thác than, hầm lò có 24 lĩnh vực có thể nghỉ hưu sớm hơn đã được quy định. Đối với lực lượng lao động trình độ cao, những ngành nghề đặc biệt như: tòa án, kiểm sát hay các giáo sư, phó giáo sư, những nhà khoa học giỏi thì được khuyến khích làm việc suốt đời.
Trong vấn đề này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, cần phải phân biệt tuổi nghề với tuổi hưu. Tuổi hưu là những quy định để người lao động đủ điều kiện hưởng chính sách của nhà nước, hưởng BHXH. Còn tuổi nghề thì có nghề làm trong thời gian ngắn, có nghề làm dài. Tuổi nghề gắn với tính chất công việc. Với những nghề có tuổi nghề ngắn như Xiếc, Bóng đá, Bóng chuyền,… người lao động cần được đào tạo để chuyển công việc khác. Trong khi, nghề luật sư thì có thể làm suốt đời.
Như vậy, cần hiểu một cách đầy đủ về sự cần thiết của việc tăng tuổi nghỉ hưu. Đến lúc này không thể không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu. Nếu như đến 2035 không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu thì Việt Nam sẽ rơi vào tình trạng già hóa dân số như Nhật Bản và nhiều quốc gia khác hiện nay.
