Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam: Không tăng giá sách giáo khoa mới

Trong bối cảnh khó khăn chung thì giá tăng trở thành vấn đề được dư luận quan tâm. Về nguyên nhân vì sao giá tăng, ông Hoàng Lê Bách, Tổng Giám đốc NXBGDVN đã trao đổi thẳng thắn xung quanh vấn đề giá sách giáo khoa mới.

* Cơ sở định giá sách giáo khoa mới

Thưa ông, dựa vào cơ sở nào để NXBGDVN xác định giá bán SGK mới lớp 3, 7, 10 ở mức vừa công bố?

-Ông Hoàng Lê Bách: Về cơ bản, giá SGK mới được tính toán dựa trên các yếu tố chính sau đây: Số cuốn sách giáo khoa trong bộ SGK mới; Chi phí tổ chức bản thảo (gồm chi phí nhuận bút, biên tập, thiết kế, chế bản, đọc góp ý, thực nghiệm…); chi phí khâu in ấn; chi phí khâu lưu thông.

Về chi phí tổ chức bản thảo: Để đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) mới, SGK được đầu tư công phu về công tác tổ chức bản thảo, đặc biệt trong biên soạn, biên tập, thiết kế- chế bản và thực nghiệm. Khi có nhiều bộ SGK cùng được xuất bản thì số lượng bản SGK ở mỗi tên sách được phát hành sẽ ít hơn so với khi chỉ có một bộ SGK. Do đó chi phí tổ chức bản thảo phân bổ cho mỗi bản SGK sẽ cao hơn so với SGK hiện hành.

Về chi phí vật tư, công in: Nhằm chuyển tải những đổi mới về nội dung theo định hướng phát triển năng lực, SGK mới được in nhiều màu, với khổ sách lớn hơn (19 x 26,5cm).

Về chi phí marketing: Khi có nhiều NXB cùng tham gia xuất bản SGK trong môi trường cạnh tranh sẽ kéo theo chi phí cho các hoạt động triển khai thị trường (marketing) như: giới thiệu, cung cấp sách mẫu; truyền thông… Trong khi đó, giá của SGK hiện hành (cũ) không phải phân bổ các chi phí này.

- Giá SGK mới lớp 3, 7, 10 cao hơn giá SGK hiện hành (đều của NXBGDVN). Ông có thể lý giải nguyên nhân vì sao?

Ông Hoàng Lê Bách: Trước hết cần khẳng định, giá bán SGK theo CTGDPT 2018 nói chung, SGK lớp 3,7,10 nói riêng được kê khai mới, không phải tăng giá.

Về giá của các bộ SGK mới theo CTGDPT 2018, đại diện Cục Quản lí giá – Bộ Tài chính đã cho rằng việc so sánh giá của các bộ SGK theo CTGDPT mới với bộ SGK hiện hành là không tương đồng, do việc biên soạn, xuất bản một bộ sách mới có những điểm khác biệt so với bộ sách trước đây.

Thứ nhất, về nguồn vốn: Việc tổ chức biên soạn, xuất bản SGK được thực hiện bằng nguồn vốn do doanh nghiệp tự đầu tư, thu xếp và vay ngân hàng. Còn đối với SGK hiện hành (cũ), toàn bộ chi phí tổ chức bản thảo được chi trả bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước và vốn vay Ngân hàng thế giới, NXBGDVN chỉ đảm nhiệm chi trả các chi phí tổ chức bản thảo cho việc tái bản.

Chi phí tổ chức bản thảo sách giáo khoa hiện hành chỉ bằng khoảng 1/10 chi phí tổ chức bản thảo SGK mới.

Thứ hai, về chi phí nhuận bút: Chi phí nhuận bút đối với SGK mới cao hơn so với SGK hiện hành và phát sinh trong chế độ đãi ngộ do cơ chế cạnh tranh để tìm kiếm và giữ chân các tác giả giỏi.

Thứ ba, về quy cách chất lượng sách: SGK mới có khổ 19 x 26,5cm, lớn hơn 1,23 lần khổ SGK hiện hành (17x24cm). Để đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục theo mô hình phát triển năng lực, SGK cần thay đổi theo hướng tăng cường kênh hình, hình ảnh hoá nội dung... Do đó, đơn giá công in đã bị tăng lên 23% so với SGK hiện hành.

Với chất lượng in ấn theo quy cách mới, sách có thể bảo vệ tốt hơn thị lực của học sinh, và có thể sử dụng trong nhiều năm.

*Kiểm soát chặt chẽ, tiết kiệm chi phí... để giảm giá sách

- Có thể hiểu nếu NXBGDVN càng tiết giảm chi phí đầu vào cho việc làm sách thì SGK sẽ có giá bán ra phù hợp. Vậy NXBGDVN đã thực hiện việc này ra sao thưa ông?

Ông Hoàng Lê Bách: Năm nay, thực hiện yêu cầu của Ban chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ, đề nghị của Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính, NXBGDVN đã chủ động xây dựng và kê khai giá theo nguyên tắc kiểm soát chặt chẽ, tiết kiệm chi phí, xác định mức lợi nhuận hợp lý trong giá bán để tiếp tục giảm giá so với các năm trước.

Nhờ vậy, mặt bằng chung giá của các bộ SGK mới lớp 3, 7, 10 theo CTGDPT 2018 do NXBGDVN biên soạn, in ấn và cung ứng đều thấp hơn so với các năm trước và thấp hơn trung bình 20% tổng giá bìa so với các bộ SGK khác cùng khối lớp tương ứng hiện nay trên thị trường.

Đối với giá SGK lớp 3, 7, 10, NXBGDVN thực hiện 2 lần kê khai giá. Sau khi rà soát, điều chỉnh, tính toán tiết kiệm các khoản mục chi phí đầu vào thì mức giá kê khai tại lần 2 giảm bình quân so với mức giá kê khai tại lần 1 khoảng trên 9%, với nguyên tắc đảm bảo cân đối hài hoà giữa nhiệm vụ của doanh nghiệp cũng như phục vụ công tác chính trị, an sinh xã hội, chia sẻ với người tiêu dùng. Các chi phí tiết giảm có thể kể đến là chi phí quản lý doanh nghiệp chung phân bổ, chi phí bán hàng, lợi nhuận định mức…

- Ông có thể cho biết cụ thể các chi phí đã tiết giảm so với phương án giá SGK lớp 2, 6 (thực hiện tại năm 2021) thế nào?

Ông Hoàng Lê Bách: Về chi phí vật tư, NXBGDVN tính toán giá vật tư trong phương án giá SGK lớp 3, 7, 10 theo giá đã mua sắm từ thời điểm tháng 8/2021 nên tận dụng được thời điểm giá tốt nhất trong năm. Giá vật tư tại phương án giá SGK lớp 3, 7, 10 thấp hơn so với giá vật tư tại phương án giá lớp 2, 6 khoảng 8,3% đối với giấy ruột và khoảng 10,2% đối với giấy bìa.

Chi phí quản lý doanh nghiệp chung phân bổ: NXBGDVN tiết giảm chi phí quản lý doanh nghiệp chung phân bổ vào giá SGK lớp 3,7,10 khoảng 9,5% so với khoản mục chi phí này phân bổ vào giá SGK lớp 2, 6.

Chi phí phát hành: NXBGDVN tiết giảm chi phí phát hành tại phương án giá SGK lớp 3, 7, 10 khoảng 2,2% so với khoản mục chi phí này phân bổ vào giá SGK lớp 2, 6.

Có thể so sánh SGK lớp 3, 7 năm nay với SGK lớp 2, 6 về cùng một mặt bằng, cùng một tiêu chí là đơn giá bình quân 1 trang sách (đơn giá bình quân 1 trang sách của 1 lớp được xác định bằng tổng giá bìa chia cho tổng số trang ruột và bìa sách) thì đơn giá bình quân 1 trang SGK lớp 3 (bộ Kết nối tri thức với cuộc sống) khoảng 145 đồng/trang, giảm 13% so với SGK lớp 2 (khoảng 167 đồng/trang); đơn giá bình quân 1 trang SGK lớp 7 (bộ Kết nối tri thức với cuộc sống) khoảng 143 đồng/trang, giảm 15% so với SGK lớp 6 (khoảng 169 đồng/trang).

- Dư luận cho rằng SGK thay đổi liên tục, năm học sau không dùng được sách của năm trước. NXBGDVN có ý kiến gì về vấn đề này? Là một trong những đơn vị cung ứng SGK nhiều nhất hiện nay, trong bối cảnh còn nhiều địa phương có số lượng lớn học sinh khó khăn cần hỗ trợ SGK, NXBGDVN sẽ triển khai các hoạt động hỗ trợ ra sao trước thềm năm học mới?

Ông Hoàng Lê Bách: Cũng như SGK hiện hành, đối với SGK theo CTGDPT 2018, học sinh có thể sử dụng nhiều lần. Và vì thế, NXBGDVN sẽ tiếp tục tổ chức phát động các phong trào quyên góp SGK, khuyến khích học sinh giữ gìn, bảo quản và sử dụng lại SGK. Ngay trên bìa 2 SGK của NXBGDVN cũng ghi rõ “Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng các em học sinh lớp sau !”.      

Để hỗ trợ cho mọi học sinh có đủ SGK đến trường, NXBGDVN sẽ tiếp tục thực hiện các công tác xã hội như:

Tặng SGK cho học sinh các gia đình chính sách, học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Dự kiến năm học 2022-2023, NXBGDVN sẽ tặng 25.000 bộ SGK cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn trên cả nước.

Cụ thể, trong tháng 5/2022, NXBGDVN sẽ khảo sát nhu cầu thực tế tại các tỉnh, thành phố và xây dựng kế hoạch cụ thể để tặng SGK cho học sinh trước ngày khai giảng năm học mới.

Cùng đó, xây dựng Tủ sách dùng chung tặng cho thư viện các trường học thuộc địa bàn khó khăn.

Xin cảm ơn ông!