Ở quốc gia này, chính phủ tài trợ và vận hành các trường công lập để cung cấp nền giáo dục miễn phí cho HS, bất kể chủng tộc, quốc tịch và tình trạng kinh tế.
Đặc thù của hệ thống trường công lập
Ở Mexico, hệ thống giáo dục được quy định bởi ban Thư ký Giáo dục (SEP), và được quản lý theo từng bang riêng lẻ. Tại các trường cộng lập Mexico, việc giảng dạy các vấn đề về tâm linh hoặc tôn giáo bị cấm đoán. Thời gian HS học ở trường công thường ngắn hơn so với nhiều trường học của những quốc gia khác. Năm học thường bắt đầu từ tháng 9 và kéo dài cho đến tháng 6 của năm sau. Bậc học phổ thông được phân chia thành ba cấp: Tiểu học (từ lớp 1 - lớp 6) dành cho HS từ 6 - 12 tuổi; THCS (từ lớp 7 - lớp 9) dành cho HS từ 12 - 15 tuổi; THPT (từ lớp 10 - lớp 12) dành cho HS từ 15 - 18 tuổi
Ở cấp THPT, HS có nhiều sự lựa chọn khóa học. HS có thể theo học các trường cao đẳng về công nghệ, kỹ thuật, các khóa học về đào tạo nghề và nhận bằng tốt nghiệp trung học, để chuẩn bị đi làm việc. Mặt khác, HS đạt sẽ đạt trình độ giáo dục phổ thông trong những môn học mà HS có năng khiếu như môn rèn luyện thể chất và khoa học xã hội. Các môn học đó giúp HS chuẩn bị để học đại học sau này.
Chỉ được miễn học phí
Theo quy định của Luật Giáo dục (có hiệu lực từ năm 1993) ở Mexico, Chính phủ Liên bang tiếp tục giám sát việc thực hiện giáo dục chung, nhưng các bang được giao hoàn toàn trách nhiệm quản lý giáo dục cơ bản. Mặc dù trường tiểu học hoặc THCS tại một trường công lập do nhà nước quản lý không thu học phí, nhưng HS phải tự lo về đồng phục, dụng cụ học tập, phương tiện đi lại và đôi khi là sách giáo khoa.
Trong khi đó, tại nhiều bang ở Mexico, các trường trung cấp nghề có dạy chương trình THPT và được cấp chứng chỉ liên bang và miễn học phí. Ngược lại, ở một số bang như Baja California Sur, các trường phổ thông hoàn toàn tách bạch với trường kỹ thuật (trung cấp nghề). Các trường này được giám sát và chứng nhận bởi Ban Thư ký Giáo dục Công cộng (SEP), nhưng có thu một khoản học phí tượng trưng, ngoài việc yêu cầu HS tự trang trải chi phí học tập và các học cụ liên quan khác. Ví dụ, trong một trường kỹ thuật về khách sạn, HS có thể được yêu cầu mang theo các nguyên liệu sẽ được sử dụng trong các lớp học nấu ăn.
Hệ thống trường tư thục và trường quốc tế
Mặc dù có rất nhiều trường tư thục ở Mexico, nhưng chúng chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn. Hầu hết, các trường tư đều có tiêu chuẩn giáo dục tốt, nhưng có một số trường hợp ngoại lệ. Để công nhận một trường tư thục đạt chuẩn, các cơ quan có liên quan đến thăm trường để tận mắt chứng kiến chất lượng của trường để đánh giá.
Mexico có nhiều trường quốc tế tại các thành phố lớn, phục vụ cho nhiều quốc tịch khác nhau. Do các tiêu chuẩn thấp và rào cản ngôn ngữ ở các trường công lập, hầu hết người nước ngoài ở Mexico chọn gửi con cái của họ đến một trong nhiều trường quốc tế xuất sắc để thay thế. Một số gia đình người nước ngoài ở Mexico có xu hướng cho con học tại nhà, hoặc gửi chúng đến trường học trong nửa ngày và cho chúng học ở nhà vào các buổi chiều. Việc học nửa ngày ở trường có thể giúp HS nước ngoài học tiếng Tây Ban Nha và thích nghi tốt hơn với văn hóa địa phương.
Đối với hầu hết người nước ngoài, các trường quốc tế là giải pháp lý tưởng. Các trường này có chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh hoặc ngôn ngữ mẹ đẻ của quốc gia xuất xứ của trường. Điều này không chỉ giúp cho quá trình học tập của HS dễ dàng hơn mà còn đem lại cho HS cảm giác thân thuộc. Tuy nhiên, học phí tại các trường quốc tế thường cao hơn. Hầu hết, các trường quốc tế ở Mexcio đều nằm ở các thành phố lớn, chẳng hạn như thành phố Mexico, Guadalajara và Monterry. Các trường quốc tế của Anh và Mỹ, cũng như Đức, Pháp và Nhật đều có ở Mexico.
Sự ra đời của các tổ chức phi lợi nhuận
Một nghiên cứu gần đây so sánh thứ hạng giáo dục của 34 thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (gọi tắt là OECD) và 10 quốc gia không thuộc OECD khác cho thấy, Mexico đứng đầu về số HS bỏ học trung học ở độ tuổi 15 - 18, và đứng thứ ba trong số nhóm trẻ vị thành niên không học tập và làm việc, gồm có 28% thanh niên từ 17 - 28 tuổi. Do vậy, hàng trăm tổ chức phi lợi nhuận đã vào cuộc để giúp đáp ứng nhu cầu của hàng nghìn thanh niên Mexico mong muốn được tiếp tục đi học.
Ở thành phố Baja California Sur của Mexico, các tổ chức như Liga MAC ở Los Cabos, East Cape Guild ở Los Barriles, Palapa Society ở Todos Santos, và FANLAP ở La Paz cung cấp học bổng cho những HS không có đủ điều kiện kinh tế để cung cấp chi phí thấp về học phí, đồng phục, dụng cụ học tập và phương tiện đi lại (thường nhiều hơn học phí).
Mỗi tổ chức này làm việc trực tiếp với các trường học địa phương để kiểm tra cẩn thận HS, đồng thời cung cấp các chương trình và nguồn hỗ trợ khác. Tất cả các tổ chức đều cam kết thực hiện một mục tiêu chung, đó là không có HS nào bị từ chối quyền được đi học chỉ vì không đủ tiền mua bút chì và vở viết hay đồng phục phù hợp.
