Sự sống trên Trái đất đã trải qua một quá trình tiến hóa lên tới vài tỉ năm - điều này chắc ai cũng biết. Tuy nhiên, nếu xét riêng về mã di truyền (genetic code - trình tự các amino acid được mã hóa) thì tất cả đều "nguyễn y vân" - tức là sinh vật sống đã ngưng tiến hóa đã được vài tỉ năm rồi.
Từ những năm 1960, Francis Crick - nhà sinh học người Anh - đã nhận ra tại một thời điểm nào đó trong lịch sử, quá trình tiến hóa của gene đã đột nhiên ngừng lại, không thể tiếp tục phát triển. Và trong hàng chục năm, giới khoa học vẫn không hiểu được lý do vì sao lại có hiện tượng này.
Nhưng bí ẩn nay đã được giải đáp, theo một nghiên cứu mới đây từ Tây Ban Nha. Các chuyên gia thuộc Viện nghiên cứu Dược sinh học (IRB Barcelona) tin rằng, quá trình tiến hóa gene đã dừng lại, do các amino acid lúc này bắt đầu tham gia vào quá trình cấu tạo protein trong ADN.
Đầu tiên, mã di truyền của sinh vật sống được cấu tạo bởi 20 amino acid. Theo lý thuyết, mã di truyền có thể dùng một chuỗi lên tới 63 amino acid, nhưng tất cả đã dừng lại vào thời điểm 3 tỉ năm trước. Nguyên do là vì cơ thể người cần đến những acid đó để cấu tạo nên chuỗi ADN phức tạp hơn gấp nhiều lần.
Theo giáo sư di truyền học Llúis Ribas de Pouplana: "Quá trình tổng hợp protein từ mã di truyền là tất yếu của mọi hệ thống sinh học, nhằm đảm bảo thông tin di truyền được bảo toàn hiệu quả".
Giáo sư cũng cho biết: "Kết quả nghiên cứu cho thấy các ARN di chuyển - tARN - đã không thể tiếp nhận những yếu tố nhằm xác định đủ 63 amino acid khác nhau. 20 là giới hạn, và điều này không đổi trong vòng 3 tỉ năm".
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đang tìm cách vượt qua giới hạn của tự nhiên trong tương lai rất gần, nhằm thúc đẩy quá trình tiến hóa của mã di truyền. "Nếu làm chủ được điều này, nó đồng nghĩa với việc làm chủ được cả tự nhiên" - trích lời giáo sư Ribas.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances.
