Liệu thú cưng, hay các động vật hoang dã, có khả năng biết trước những thảm họa như động đất, sẽ xảy đến hay không? là câu hỏi thắc mắc của không ít người.
Dù biểu hiện của các loài vật có liên quan đến chấn động hay không, nhưng đa phần các nhà khoa học tin rằng loài vật có thể dự báo động đất, có lẽ nhờ khả năng cảm nhận áp lực sóng của chúng.
Có ý kiến rằng, không phải mọi hành vi bất thường của động vật đều liên quan tới trận động đất sắp đến. Thay vào đó, có lẽ con thú chỉ đang phản ứng với những dư địa chấn – thường tới trước các rung động khủng khiếp hơn. Còn lại, bản thân chúng chưa chắc đã dự đoán được động đất
Động đất sóng thần ở Indonesia mới đây gây thiệt hại kinh hoàng.
Heiko Woith – nhà địa chấn học tại Trung tâm nghiên cứu German Research Centre for Geosciences (GMZ) từng cùng các đồng nghiệp thực hiện phân tích hơn 700 báo cáo về hành vi bất thường của hơn 130 loài động vật, gồm có côn trùng, chim, cá và các loài thú có vú (chủ yếu là mèo, chó và gia súc, … ) đối với khoảng 160 trận động đất. Các báo cáo trên bao gồm tất cả mọi hành vi, kể cả trường hợp của một con hổ được ghi nhận là bị suy nhược trước khi trận động đất xảy đến.
Nhóm nghiên cứu còn phát hiện khoảng 90% số trường hợp được báo cáo là xảy ra trong phạm vi trung bình 62 dặm (100 km) quanh tâm chấn, và khoảng 60 ngày gần trận động đất. Vì thế, họ đã khảo sát xem những cơn dư địa chấn sẽ xảy ra khi nào và ở đâu trong khu vực. Kết quả cho thấy sự tương đồng đáng kể.
Những đặc điểm liên quan đến không gian – thời gian của điềm báo động đất ở thú vật và các cơn dư địa chấn thực sự tương đồng một cách đáng chú ý, Woith cho biết. “Từ đó, chúng tôi đi đến kết luận: ít nhất một vài hành vi bất thường ở động vật, đơn giản là liên quan đến các cơn dư địa chấn.”
Một nghiên cứu phát hành năm 2010 cho thấy, loài cóc (Bufo Bufo) đã bỏ khu vực sinh sản của nó trước khi trận động đất xảy ra ở L’Aquila, Ý, trong tháng 4/2009 và không quay lại vào những ngày sau đó. Các loài chim thì bay theo hướng khác thường còn các con chó có dấu hiệu bồn chồn ngay trước khi trận động đất xảy ra.
Nghiên cứu cho thấy cóc có khả năng phát hiện những dấu hiệu báo trước động đất, như sự giải phóng khí radon và các hạt mang điện.
Thời gian trước, chính quyền thành phố Nam Kinh (Trung Quốc) từng tiến hành chương trình nuôi dưỡng và sử dụng những con gà, cá và cóc để dự báo động đất. Hồi năm 2014, chính quyền thành phố Nam Xương cũng đã tuyên bố tiến hành chương trình dùng chó để dự báo động đất.