Trong buổi họp báo thường kỳ hôm 1/12, khi được phóng viên của ABC News hỏi liệu Lầu Năm Góc có chuyển giao vũ khí hạt nhân chiến thuật cho Ukraine hay không, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết, ý tưởng này “không được xem xét”.
Theo ông, vấn đề này không nằm trong chương trình nghị sự, vì Washington tuân thủ nguyên tắc ngăn chặn sự lan truyền của kho vũ khí hạt nhân.
"Điều này không được xem xét. Chúng tôi đang gửi cho Ukraine nhiều loại vũ khí thông thường khác nhau để nước này có thể tự vệ hiệu quả và chiến đấu với người Nga, nhưng không phải trao cho họ khả năng hạt nhân", ông Sullivan nhấn mạnh.
Bình luận trên của Cố vấn An ninh Quốc gia được đưa ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận đang diễn ra về việc cung cấp cho Kiev các loại vũ khí mới.
Mặc dù ủng hộ tích cực cho Ukraine trong cuộc đối đầu với Nga, phương Tây vẫn nhấn mạnh rằng, viện trợ quân sự tăng cường phải tuân thủ các thỏa thuận quốc tế, bao gồm Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Chưa đầy hai tuần trước, tờ New York Times dẫn lời các quan chức giấu tên của Mỹ khẳng định rằng, Tổng thống Joe Biden "có thể cho phép Ukraine sở hữu vũ khí hạt nhân trở lại, giống như trước khi Liên Xô sụp đổ" .
Tờ báo mô tả viễn cảnh một Ukraine sở hữu vũ khí hạt nhân là “một sự răn đe tức thời và to lớn” đối với Nga, nhưng lưu ý rằng, “một bước đi như vậy sẽ phức tạp và có những tác động nghiêm trọng”.
Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã nêu rõ một số hàm ý này, cảnh báo rằng, "việc chuyển giao những loại vũ khí như vậy có thể bị coi là hành động phát động một cuộc tấn công vào đất nước chúng ta" theo học thuyết hạt nhân mới được sửa đổi gần đây của Nga.
Học thuyết hạt nhân của Nga cho phép sử dụng vũ khí nguyên tử trong trường hợp có cuộc tấn công hạt nhân đầu tiên vào lãnh thổ hoặc cơ sở hạ tầng của mình, hoặc nếu chủ quyền hoặc toàn vẹn lãnh thổ của Nga bị đe dọa nghiêm trọng bởi vũ khí hạt nhân hoặc vũ khí thông thường.
Bản cập nhật mới nhất của học thuyết này cũng cho phép Moscow coi một cuộc tấn công của một quốc gia phi hạt nhân được một cường quốc hạt nhân hậu thuẫn là tương đương với hành động tấn công hạt nhân trực tiếp.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov chỉ trích báo cáo này là "những cuộc thảo luận hoàn toàn vô trách nhiệm của những người có lẽ hiểu biết kém... về thực tế, và không cảm thấy có chút trách nhiệm nào" về hậu quả của các đề xuất của họ.
Ukraine còn lại khoảng 1.700 đầu đạn hạt nhân sau khi Liên Xô sụp đổ. Mặc dù kho vũ khí này về mặt kỹ thuật đã biến Ukraine trở thành cường quốc hạt nhân lớn thứ ba thế giới, nhưng bản thân các vũ khí này vẫn nằm dưới sự kiểm soát hoạt động của Nga, và đã được giao nộp theo Bản ghi nhớ Budapest năm 1994. Thỏa thuận này bao gồm Mỹ, Anh và Nga cung cấp bảo đảm an ninh cho Kiev để đổi lấy việc loại bỏ vũ khí.
Nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky đã bày tỏ sự hối tiếc khi đất nước từ bỏ vũ khí hạt nhân, tuyên bố vào năm 2022 rằng, Kiev có "mọi quyền" để đảo ngược quyết định.
Vào tháng 10/2024, ông Zelensky tuyên bố rằng, chỉ có hai lựa chọn để đảm bảo an ninh của mình: gia nhập NATO hoặc có được vũ khí hạt nhân. Sau đó, nhà lãnh đạo Kiev làm rõ lại rằng, ông coi tư cách thành viên NATO là lựa chọn duy nhất của mình.
Tuy nhiên, một tháng sau, một nhóm chuyên gia quân sự Ukraine đã kêu gọi Tổng thống Zelensky đột kích các lò phản ứng hạt nhân của đất nước để lấy plutonium cần thiết để chế tạo một "quả bom nguyên tử đơn giản", giống như quả bom mà Mỹ đã thả xuống Nagasaki trong Thế chiến thứ hai.
Bộ Ngoại giao Ukraine tuyên bố sẽ không nghe theo lời khuyên này, và không có ý định sở hữu vũ khí hạt nhân.
