Gặp gỡ trong bối cảnh có nhiều khác biệt
Cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Mỹ diễn ra trong bối cảnh EU đang lo ngại chính sách “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Donald Trump. Còn nhớ trước đó, Donald Trump không ít lần chỉ trích chính sách nhập cư của Angela Merkel. Theo ông Trump, chính sách nhập cư ồ ạt của Đức là cội nguồn làm bất ổn an ninh mà an toàn cho người dân phải được đặt lên trên hết. Trong cuộc họp báo diễn ra ngay sau đó, bà Merkel khẳng định, nhập cư bất hợp pháp cũng như buôn người phải được chặn đứng. Tuy nhiên, phải cung cấp những điều kiện tối thiểu cho người tị nạn, đồng thời hỗ trợ các quốc gia “không có điều kiện hoặc đang trong nội chiến”.
Về NATO, Donald Trump tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ đối với tổ chức quân sự này. Tuy nhiên, ông Trump vẫn một mực cho rằng, trách nhiệm đóng góp ngân quỹ đối với các nước thành viên phải được thực hiện nghiêm túc.
Về quan hệ cá nhân, theo các nhà phân tích, bà Angela Merkel theo đuổi chính sách “mở”, còn với Donald Trump - “đóng”. Trong khi Angela Merkel đón nhận hơn 1 triệu người nhập cư đến Đức trong năm ngoái thì Donald Trump luôn đặt lợi ích nước Mỹ lên trên hết. Rút khỏi Hiệp định TPP và cấm nhập cảnh đối với các nước Hồi giáo là ví dụ sinh động cho sự tương phản này.
Về quan hệ kinh tế, thặng dư thương mại giữa Đức và Mỹ là 65 tỷ USD. Trong bối cảnh ấy, Donald Trump tuyên bố sẽ đánh thuế mạnh với ô tô Đức xuất sang Mỹ để bù đắp cho khoản thâm hụt này. Ngoài ra, trong bối cảnh EU đang giải quyết hậu quả tiêu cực của hội chứng “Brexit” do nước Anh khởi xướng thì Donald Trump lại vỗ tay tán thưởng quyết định của người Anh.
Nhìn chung cả về chính sách đối ngoại và đối nội, giữa Mỹ và EU vẫn còn nhiều cách biệt, đòi hỏi phải có thời gian mới có thể giải quyết được.
Những tín hiệu khả quan
Đánh giá về kết quả cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Đức, Thủ tướng Angela Merkel khẳng định, bà rất hài lòng với cách đón tiếp và đàm đạo ở Washington. Mặc dù, Donald Trump gượng gạo từ chối bắt tay bà Merkel theo nghi thức ngoại giao thông thường, nhưng mục đích chính của chuyến thăm này là thiết lập quan hệ cá nhân giữa Donald Trump và Angela Merkel, giữa hai đồng minh chiến lược bên bờ Đại Tây Dương. Ngoài ra, vai trò của nước Đức, của NATO cũng được Tổng thống Mỹ thừa nhận và đánh giá cao. Thủ tướng Đức nhấn mạnh: Tôi nhắc lại, nói chuyện với nhau bao giờ cũng tốt hơn là nói về nhau.
Đúng là như vậy. Ngày thứ Bảy, giới truyền thông gần như bị sốc khi Donald Trump viết trên Twitter của ông: “Trái với những gì bạn đã nghe… Tôi đã có cuộc gặp tuyệt vời với Thủ tướng Đức Angela Merkel. Tuy nhiên, Đức cần phải trả cho NATO một khoản tiền lớn và Mỹ phải nhận được nhiều tiền hơn nữa vì một nền quốc phòng hùng mạnh và đắt đỏ, mang lại lợi ích cho Đức”.
Ngay lập tức, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen lên tiếng phản đối về “khoản nợ NATO” của Đức. Chẳng có khoản nợ NATO nào cả - Ursula von der Leyen nhấn mạnh.
Có thể nói, những bất đồng còn tồn đọng giữa hai bên là không nhỏ. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, Donald Trump đã ca ngợi cách tiếp cận của Angela Merkel cũng như Tổng thống Pháp Francois Hollande trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine và bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ cho tiến trình hòa bình ở nước này.
Quan hệ Mỹ - EU thời Donald Trump còn nhiều chuyện phải bàn. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, cuộc gặp gỡ kéo dài 3 tiếng đồng hồ giữa Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Mỹ Doanld Trump đã thiết lập những bước đi đầu tiên, mở ra những hy vọng đầu tiên trong quan hệ hợp tác quan trọng giữa hai bờ Đại Tây Dương.
