Công nghệ thay thế người kiểm soát
PGS.TS Phạm Hồng Quang, Trung tâm Tin học và Tính toán, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và cộng sự vừa nghiên cứu thành công thiết bị SmartEye kiểm tra y tế điện tử thông minh. PGS.TS Phạm Hồng Quang cho biết, để mở cửa phát triển kinh tế, sống chung với dịch Covid-19, việc kiểm soát chặt chẽ các điểm công cộng là cần thiết.
Theo tính toán sơ bộ của Bộ Y tế, có khoảng 6,5 triệu cơ sở dự kiến triển khai kiểm tra đầu đọc mã y tế cá nhân khi tiến hành mở cửa. Hệ thống này gồm các cơ quan Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, tòa án, cơ quan hành chính các cấp, các doanh nghiệp, khu công nghiệp, bệnh viện, trường học, bến tàu xe, khu chung cư…
Nếu sử dụng nhân lực để kiểm soát, sẽ cần tương ứng ít nhất 6,5 triệu lao động, đầu đọc QRCode và máy tính hoặc điện thoại di động. Bài toán này sẽ được giải quyết bằng mắt thông minh SmartEye.
PGS.TS Phạm Hồng Quang cho biết, từ cuối năm 2020, khi nhận thức được đại dịch có khả năng cao sẽ ảnh hưởng to lớn đến đời sống, nhóm nghiên cứu đã bắt đầu thiết kế phần cứng, viết phần mềm và sản xuất thử nghiệm thiết bị. Qua nhiều lần thử nghiệm, nâng cấp, đến giữa tháng 8/2021 thì sản phẩm hoàn thiện để ứng dụng.
Thay vì phải có người trực chốt, đo thân nhiệt, quét mã QR… thì hệ thống này không cần người vận hành. Người đi qua thiết bị quét kiểm tra y tế chỉ cần thực hiện bước tự đưa trán vào cách cảm biến 3cm để đo nhiệt độ.
Sau đó, giơ mã QRCode cá nhân hoặc chụp mã QRcode địa điểm là thiết bị sẽ tự động báo thân nhiệt, cấp độ nguy cơ dịch (trên cơ sở dữ liệu khai báo y tế, lịch sử dịch tễ, tiêm vắc-xin, xét nghiệm)… của người dân từ cổng dữ liệu qr.tokhaiyte.vn. Người không đủ điều kiện qua cửa, sẽ có chuông báo, màn hình sẽ báo lý do (sốt, cấp độ nguy cơ dịch cao…).
Thiết bị nhỏ gọn, bên trong tích hợp nhiều tính năng, từ cảm biến đo thân nhiệt, quét QRCode, wifi kết nối, nhận dạng mặt, màn hình, âm thanh, đến đo nồng độ oxy trong máu.
Nhóm nghiên cứu thiết kế và sản xuất hệ thống bao gồm hơn 20 kỹ sư công nghệ thông tin có kinh nghiệm lâu năm và nhiều sản phẩm ứng dụng đã triển khai trong các lĩnh vực quản lý thành phố thông minh và giao thông thông minh.
Thiết bị bao gồm một máy tính nhúng gắn liền camera; cảm biến đo nhiệt độ hồng ngoại; phần mềm nhận dạng khuôn mặt và QRCode; màn hình và còi chip thông báo kết quả kiểm tra y tế.
Khi người đến địa điểm kiểm tra làm đủ thủ tục đo nhiệt độ, khai báo mã QRCode y tế cá nhân, phần mềm tự động nối kết với cổng thông tin của Bộ Y tế để hiển thị và cảnh báo tại điểm cảnh tra về nguy cơ lây nhiễm dịch.
Các thông tin kiểm tra người đến địa điểm được đưa về Bộ y tế để phục vụ truy vết sau này. Với hệ thống này, mỗi người chỉ mất tối đa 10 giây để khai báo y tế.
Chủ động công nghệ, giá thành rẻ
Để bảo đảm xác thực của khai báo y tế qua QRCode cá nhân, CLiSmartEyes còn sử dụng công nghệ AI nhận diện khuôn mặt nhằm phát hiện các trường hợp không trung thực sử dụng QRCode của người khác để lưu thông. Ngoài ra, thiết bị còn có thiết kế gắn thêm cảm biến đo nồng độ oxy trong máu.
Để kiểm tra lượng oxy trong máu, chỉ cần đặt ngón tay lên cảm biến trên thiết bị vài chục giây. Các dữ liệu về nhịp tim, nhịp thở, lượng SPo2 được hiển thị và hệ thống tự động cảnh báo bằng âm thanh và ghi chú trên màn hình nếu có khả năng bị ốm, khuyến cáo người dân đến cơ sở thăm khám y tế gần nhất.
Thiết bị cũng được thiết kế tích hợp mô-đun đọc token điện tử không tiếp xúc chứa mã QRCode để giảm thiểu thời gian kiểm soát ra vào ở những nơi có lưu lượng truy cập lớn.
PGS.TS Phạm Hồng quang cho biết, hệ thống đã được lắp đặt ở trụ sở UBND phường Cửa Đông (Hoàn Kiếm, Hà Nội), chợ Hàng Da, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam… để kiểm soát y tế với người ra vào.
Ví dụ ở Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, trước đây phòng họp nào cũng cần có người kiểm soát đo thân nhiệt thủ công. Từ khi lắp đặt thiết bị này, việc khai báo y tế và đo nhiệt độ thực hiện tự động. Khi bắt đầu cuộc họp, hệ thống sẽ thông báo ai chưa thực hiện bước kiểm soát y tế tự động, từ đó kiểm điểm, nhắc nhở.
Do sản xuất trong nước, tự chủ công nghệ nên giá thành sản phẩm khá rẻ so với sản phẩm nhập ngoại. Tùy thuộc vào thiết kế từng tính năng mà sản phẩm có giá dao động khác nhau, nhưng không quá 5 triệu đồng/thiết bị. Hiện nhóm nghiên cứu đã phối hợp với Công ty Châu Long sản xuất khoảng vài trăm thiết bị.
PGS.TS Phạm Hồng Quang cho biết, nhóm hoàn toàn có thể sản xuất được thiết bị đo nhiệt độ từ xa, giống như ở các sân bay đang áp dụng. Điều đáng nói, thay vì phải nhập khẩu hàng trăm triệu đồng/thiết bị thì sản phẩm sản xuất trong nước có giá chỉ khoảng 15 triệu đồng. Hiện nhóm sẵn sàng thực hiện sản xuất theo nhu cầu của đơn vị đặt hàng.
Nhận xét về hệ thống kiểm soát y tế thông minh SmartEyes, TS Nguyễn Phan Kiên, Viện Điện tử, Viễn thông, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng hệ thống này sẽ kiểm soát y tế nhanh chóng, không gây hiện tượng ùn ứ khi kiểm tra. Việc kết nối vào hệ thống dữ liệu quốc gia nếu làm được thì quá tốt.
Tuy nhiên, có 1 vấn đề duy nhất đối với QRCode là tính không bảo mật của nó. Việc đo nhiệt độ bằng hồng ngoại, độ chính xác phụ thuộc vào khoảng cách, nhiễu nhiệt nền và môi trường xung quanh. “Nếu gỡ được mọi điểm mù thì chắc chắn hệ thống này có khả năng triển khai rộng rãi”, TS Kiên nhận định.
