Tờ trình về Dự án Luật Lưu trữ do Bộ trưởng Bộ Nội Vụ Trần Văn Tuấn trình bày nêu rõ, Pháp lệnh Lưu trữ quốc gia tạo cơ sở pháp lý cho quản lý thống nhất công tác lưu trữ và tài liệu lưu trữ quốc gia. Tuy nhiên, sau 8 năm thực hiện, Pháp lệnh Lưu trữ quốc gia đã bộc lộ một số bất cập, hạn chế như: một số quy định của Pháp lệnh khó thực hiện và chưa rõ, nhiều quan hệ mới phát sinh trong quản lý công tác lưu trữ và quản lý tài liệu lưu trữ như: xã hội hóa các hoạt động dịch vụ lưu trữ, yêu cầu bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin tài liệu lưu trữ đòi hỏi đơn giản hóa thủ tục và công khai thời hạn tiếp cận tài liệu lưu trữ...
Dự thảo Luật Lưu trữ được xây dựng bao gồm 6 chương, 44 điều. Trong đó quy định một số điểm mới về hệ thống lưu trữ lịch sử và thẩm quyền thu thập tài liệu của lưu trữ lịch sử; chính sách của Nhà nước, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác lưu trữ; Thời hạn được phép sử dụng tài liệu tại lưu trữ lịch sử; công khai, đơn giản hóa thủ tục sử dụng tài liệu lưu trữ...
UBTVQH tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc không quy định tiếp tục tổ chức Lưu trữ lịch sử ở cấp huyện.ảnh MH |
Báo cáo thẩm tra sơ bộ tán thành với mục đích, yêu cầu, các quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, việc ban hành Luật phải góp phần khắc phục những hạn chế, bất cập trong quy định của Pháp lệnh Lưu trữ quốc gia hiện hành, điều chỉnh những quan hệ mới phát sinh trong hoạt động lưu trữ; bổ sung quy định phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với tập quán và thông lệ quốc tế. Việc ban hành Luật sẽ góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội đối với công tác lưu trữ; tiếp tục khẳng định tài liệu lưu trữ là tài sản quý báu của quốc gia, phải được quản lý thống nhất để khai thác, sử dụng lâu dài và phát huy giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, còn có một số vấn đề trong nội dung của dự thảo Luật cần được tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, giải trình kỹ hơn, như: trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam, quan hệ giữa Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam và Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam, giữa cơ quan lưu trữ của Đảng và cơ quan lưu trữ của Nhà nước, tổ chức lưu trữ lịch sử, nội hàm khái niệm “lưu trữ”, “lưu giữ”. Về bố cục của dự thảo Luật, Thường trực UB Pháp luật đề nghị không quy định trong dự thảo Luật những nội dung đã được quy đinh trong các luật chuyên ngành khác, hạn chế tối đa các quy định có tính dẫn chiếu. Đồng thời, đối với những vấn đề có thể quy định cụ thể, chi tiết hơn thì đề nghị quy định ngay trong Luật, không nên để quá nhiều quy định khung và để văn bản dưới luật quy định như trong dự thảo Luật.
Tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc không quy định tiếp tục tổ chức Lưu trữ lịch sử ở cấp huyện để tập trung nguồn lực cho việc hiện đại hóa, phát triển sự nghiệp lưu trữ, nhằm đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy, giảm cấp trung gian, góp phần thực hiện cải cách hành chính, Thường trực UB Pháp luật đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ hơn về thực trạng tổ chức lưu trữ lịch sử cấp huyện kể cả Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam cũng như Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam để có hướng xử lý đối với lưu trữ lịch sử cấp huyện ở những nơi đã được thành lập.
Quang Anh