Công nghệ nanotransporter – Chìa khóa nhắm trúng mục tiêu ung thư
Theo ông Alexander Sobolev, Ủy viên Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhóm nghiên cứu tại phòng thí nghiệm Di truyền Phân tử của Viện Hàn lâm Nga đã phát triển phương pháp điều trị ung thư tiên tiến bằng cách sử dụng các phân tử protein nhân tạo.
Những phân tử này có khả năng nhận diện tế bào ung thư và xâm nhập vào nhân tế bào bằng cơ chế vận chuyển nội bào. Chúng có thể mang theo các tác nhân độc hại như đồng vị phóng xạ, giúp tiêu diệt tế bào ung thư với mức độ ảnh hưởng tối thiểu đến mô khỏe mạnh xung quanh.
Công nghệ này được gọi là "nanotransporter phân tử", một hệ thống gồm nhiều mô-đun có thể tùy chỉnh theo nhiệm vụ cụ thể. Hiện tại, thiết bị thử nghiệm do tập đoàn Rosatom phát triển bao gồm 4 mô-đun chính:
- Nhận diện tế bào ung thư bằng cách tương tác với các thụ thể trên màng tế bào.
- Tạo lỗ trên bong bóng màng tế bào để xâm nhập vào bên trong.
- Chứa chuỗi axit amin giúp đưa chất mang đến nhân tế bào.
- Duy trì cấu trúc 3D cần thiết và cho phép gắn tác nhân độc.
Kháng thể "lặn sâu" – Ứng dụng tiềm năng cho nhiều bệnh
Các thử nghiệm trước đây tại Viện Nghiên cứu Ung thư P. Hertsen Moscow và Trung tâm Nghiên cứu Y học Phóng xạ A. Tsyb đã xác nhận độ an toàn của công nghệ này.
Nhận thấy khả năng gắn nhiều loại "tải trọng" vào các phân tử đã phát triển, nhóm nghiên cứu đưa ra ý tưởng "kháng thể lặn sâu"—một kháng thể hoặc phân tử tương tự có thể xâm nhập vào tế bào đích và tương tác với protein mục tiêu bên trong.
Một phiên bản của kháng thể này đã chứng minh khả năng bảo vệ tế bào khỏi căng thẳng oxy hóa, trong khi một loại khác có thể xác định protein của virus SARS-CoV-2 và hướng enzyme nội bào tiêu diệt protein đó. Ông Sobolev cho biết phương pháp này có thể giúp tìm ra thuốc điều trị COVID, "không chỉ COVID mà còn nhiều bệnh khác."
Triển vọng ứng dụng và thử nghiệm lâm sàng
Dù đạt kết quả khả quan trong nghiên cứu tiền lâm sàng, công nghệ này vẫn cần trải qua các thử nghiệm lâm sàng để trở thành thuốc điều trị chính thức.
Đặc biệt, nanotransporter được thiết kế để xử lý các khối u siêu nhỏ, vốn rất khó phát hiện và loại bỏ bằng các phương pháp hiện tại.
Nhóm nghiên cứu cũng dự kiến mở rộng ứng dụng của các phân tử nhân tạo này sang nhiều lĩnh vực y học khác, góp phần tạo ra những bước tiến mới trong điều trị bệnh.
