T-72B3 thất thế
Tờ Forbes cho biết, trong trận chiến hiếm hoi này, yếu tố công nghệ đã nghiêng về phía xe tăng Ukraine khi chiếc T-64 được hỗ trợ bởi UAV trinh sát tấn công từ trên cao.
Theo mô tả của báo Mỹ, chạy xuyên qua những hàng cây, hai chiếc xe tăng do Liên Xô thiết kế đã bắn vài phát đạn về phía nhau từ những khẩu pháo chính cỡ nòng 125 mm gần tương đương.
Xe tăng phía Nga đã trúng 1 quả đạn pháo từ T-64 và rút lui. Một chiếc UAV mang theo chất nổ của Ukraine đã đuổi theo chiếc T-72 và tấn công trúng tháp pháo xe tăng Nga.
Đây là trận cận chiến rất hiếm gặp giữa xe tăng Nga và Ukraine trên chiến trường. Trong xung đột Ukraine, xe tăng thường dẫn đầu các cuộc tấn công bộ binh vào chiến hào hoặc bắn vào các vị trí của đối phương cách xa cả km.
Cuộc cận chiến này cũng đáng chú ý vì có thể liên quan đến Lữ đoàn xe tăng số 1 của Ukraine - lữ đoàn giàu kinh nghiệm nhất trong số 5 lữ đoàn xe tăng của lực lượng vũ trang Ukraine.
Lữ đoàn xe tăng số 1 đã trở nên nổi tiếng khi làm nhiệm vụ bảo vệ Chernihiv, miền Bắc Ukraine, trong những tuần đầu khi các lực lượng Nga tấn công diện rộng vào Ukraine.
Nằm phục kích trong các khu rừng xung quanh thành phố, cách Kiev gần 100km về phía bắc, xe tăng T-64BV được nâng cấp của Lữ đoàn xe tăng số 1 đã giao chiến với các lực lượng Nga ở khoảng cách tương đối gần.
Nói về ưu thế của lữ đoàn xe tăng Ukraine, các nhà phân tích Mykhaylo Zabrodskyi, Jack Watling, Oleksandr Danylyuk và Nick Reynolds đã viết trong một nghiên cứu cho Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh (RUSI) ở London (Anh) rằng:
"Được huấn luyện tốt kết hợp với vũ khí hiện đại và khả năng nạp đạn tự động nhanh hơn của xe tăng T-64, cho phép các đơn vị xe tăng Ukraine chiếm ưu thế hơn trong các cuộc giao tranh tầm gần trước các đơn vị Nga đang bị bất ngờ".
Nhiệm vụ bảo vệ Chernihiv kéo dài sáu tuần tuy thành công nhưng lại gây thiệt hại nặng nề cho Lữ đoàn xe tăng số 1 của Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trao tặng bằng khen cho Lữ đoàn trên.
Sau khi các lực lượng Nga rút khỏi miền Bắc Ukraine vào tháng 3 và tháng 4/2022, Lữ đoàn xe tăng số 1 đã rút về để bảo dưỡng và bổ sung lực lượng trong một thời gian dài.
Lữ đoàn xe tăng số 1 bắt đầu hoạt động trở lại vào mùa hè năm 2022, tại tỉnh Donetsk ở miền Đông Ukraine. Lữ đoàn đã chiến đấu ở phía đông, triển khai và tái bố trí các tiểu đoàn trực thuộc để ngăn chặn các cuộc tấn công của Nga cũng như hỗ trợ các cuộc phản công của Kiev.
Cuộc phản công ở miền Nam Ukraine kết thúc vào mùa thu năm nay, lực lượng Nga đã huy động lực lượng cho một cuộc tấn công vào đầu mùa đông ở miền Đông Ukraine. Một lực lượng gồm nhiều lữ đoàn của Nga đã tấn công vào Avdiivka, thành trì của Ukraine ngay phía Tây Bắc thành phố Donetsk.
Các cuộc giao tranh tại Avdiivka đã kéo dài hai tháng và gây thương vong lớn với cả hai bên. Trong bối cảnh đó, Ukraine đã tăng cường cho Lữ đoàn cơ giới 110 ở Avdiivka bằng các tiểu đoàn từ một số lữ đoàn khác, bao gồm Lữ đoàn cơ giới 47 công nghệ cao và Lữ đoàn xe tăng số 1.
Những xe tăng T-64 chiến đấu với xe tăng Nga ở phía bắc Avdiivka có thể thuộc lữ đoàn Chernihiv nổi tiếng.
Như vậy, đây là bằng chứng cho thấy, dù Ukraine đã nhận được những xe hàng đầu của phương Tây như Leopard, Challenger, Abrams nhưng lữ đoàn xe tăng tốt nhất của Ukraine vẫn sử dụng những chiếc xe tăng thời Liên Xô.
Thay nhiệm vụ của pháo binh
Trong khi xe tăng thế hệ cũ xung trận thì Ukraine lại đưa xe tăng hàng đầu của mình là Leopard 2 vào công sự phòng thủ.
Đại đội phó thuộc lữ đoàn cơ giới số 21 Ukraine, Ruslan cho biết biến thể Leopard 2A5 của Thụy Điển là Strv 122 đang được dùng như pháo tầm xa để tấn công đội hình hoặc kho đạn Nga, thay vì dẫn dắt các mũi tiến công.
"Xe tăng không được dùng theo cách giống như trong đợt phản công", Ruslan nói.
Việc sử dụng xe tăng làm phương tiện yểm trợ hỏa lực thay vì đột kích vào phòng tuyến đối phương đã được Nga áp dụng với T-55 và T-62, những mẫu xe tăng có tuổi đời hơn 60 năm, biến chúng thành các "bệ pháo di động" trên chiến trường.
Đề cập tới cách Ukraine sử dụng xe tăng Leopard 2 để phòng thủ, tờ Bild của Đức đăng bài viết có tựa đề 'Chúng không được thiết kế để làm điều này'.
"Ukraine đang sử dụng xe tăng Leopard 2A6 do Đức sản xuất để ngăn Nga mở rộng vùng kiểm soát ở phía đông, thay vì giành lại lãnh thổ ở phía nam", bài viết có đoạn.
Dùng xe tăng giữ phòng tuyến đang thành xu hướng tại Ukraine, khi các quan chức và chỉ huy quân đội nước này nhấn mạnh phải cố thủ để ngăn đà tiến của Nga. "Xây dựng công sự là trọng tâm của chúng tôi", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov khẳng định.
Chỉ huy Ruslan nhận xét Leopard 2 rất hiệu quả nhưng cần nhiều hơn thế để thực hiện các đợt tấn công quy mô lớn. Nhưng theo Ruslan, quân đội Ukraine sẽ cần khoảng 150 chiếc Leopard 2 để đạt được tiến bộ trên chiến trường.
Tại mặt trận gần thành phố Lyman, tỉnh Donetsk, Ukraine triển khai xe tăng Leopard 2 theo cặp, mỗi chiếc nã khoảng 15 phát đạn vào bất cứ vị trí nào của Nga. Đại đội trưởng Anton của Ukraine cho biết họ triển khai xe tăng Leopard 2 với tần suất hai lần một tuần, đôi khi là hai lần một ngày.
"Điều này mang lại hiệu quả cao hơn. Tình hình mặt trận đang lắng xuống một chút. Mùa đông đang đến, chúng tôi sẽ không tiến quân", đại đội trưởng Anton giải thích.
Quân đội Ukraine cũng điều Leopard 2 tới mặt trận Avdeevka, thành phố công nghiệp gần thủ phủ Donetsk của tỉnh cùng tên. Những tháng qua, Nga đẩy mạnh tiến công Avdeevka, chặn các mặt phía đông, bắc và tây của thành phố. Lực lượng Ukraine nhận định tình thế hiện tại khiến Avdeevka giống Bakhmut thứ hai.
