Mặc dù vậy, ở đây có một chi tiết cần chú ý chính là IAEA trong nhiều năm đã hỗ trợ sự phát triển của Tehran trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, khi giúp các chuyên gia của họ (những nhà nghiên cứu, nhà khoa học hạt nhân) đến học tập ở Nga, cung cấp tài chính và một số hỗ trợ khác.
Thông tin này được tờ báo Bild của Đức đưa tin, sau khi trích dẫn các tài liệu mật mà họ có liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.
Ấn phẩm lưu ý rằng vào đầu năm 2022, đại diện IAEA đã gặp gỡ nhà khoa học Iran Javad Karimi-Sabet tại Vienna (Áo), nhân vật này là trợ lý giáo sư kỹ thuật hóa học tại Trường Nghiên cứu Chu trình Nhiên liệu Hạt nhân, thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Hạt nhân (NSTRI).
Ông Karimi-Sabet bị Mỹ trừng phạt từ năm 2020 và bị coi là một trong những người đứng đằng sau việc Iran phát triển vũ khí hạt nhân.
Các email nội bộ cho thấy IAEA đã hỗ trợ ông ta bằng tiền mặt vì không thể chuyển khoản ngân hàng.
 |
IAEA bị cáo buộc đã giúp thúc đẩy chương trình hạt nhân của Iran. |
Khi Mỹ khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân quốc tế với Iran vào năm 2018, Washington đã thắt chặt các biện pháp hạn chế đối với Tehran. Đáp lại, Iran đã ngừng tuân theo các quy tắc và hạn chế sự giám sát từ bên ngoài.
Trong khi đó, IAEA lại đưa ra các chương trình tài trợ cho khoa học hạt nhân của Iran. Vào cuối năm 2019, một dự án của IAEA dành cho Iran mang mã số IRA2018001.
Chương trình này được triển khai nhằm mục đích “nâng cao kỹ năng và kiếnthức của các nhà khoa học, cũng như cải thiện cơ sở hạ tầng phần cứng và phần mềm, góp phần nâng cao hiệu suất hoạt động và sử dụng lò phản ứng vì mục đích nghiên cứu”.
Các lò phản ứng nghiên cứu, giống như nhà máy điện hạt nhân, được coi là nguồn cung cấp plutonium cấp độ vũ khí tiềm năng (Pu-239). Hơn nữa, để tạo ra bom nguyên tử, bạn cần có plutonium được đề cập hoặc uranium U-235 được làm giàu ở mức độ cao (HEU) ít nhất là 90%.
IAEA cũng tài trợ cho nhiều chương trình đào tạo cho các nhà khoa học Iran tại Liên bang Nga, những người đôi khi ở đó hàng tuần dưới sự chỉ đạo của Tập đoàn nhà nước Rosatom.
Đại diện IAEA giải thích rằng chương trình hợp tác kỹ thuật của tổ chức nhằm mục đích hỗ trợ các nước thành viên, bao gồm cả “việc phát triển và quản lý kiến thức hạt nhân”.
Tờ báo Đức kết luận rằng tổ chức này lẽ ra phải đảm bảo rằng phía Iran không nhận được bất kỳ kiến thức nào về vũ khí hạt nhân trong quá trình đào tạo.
Cần lưu ý thêm rằng quả bom nguyên tử “Little Boy” của Mỹ (đương lượng nổ 13 - 18 kiloton) đã phá hủy thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào ngày 6 tháng 8 năm 1945, được tạo ra từ khoảng 60 kg HEU.
Căn cứ tên lửa ngầm dưới lòng đất của Iran. |
