Giáo dục thế giới: Từ ứng phó khủng hoảng đến phục hồi học tập

GD&TĐ - Báo cáo “Hiện trạng khủng hoảng giáo dục toàn cầu: Con đường phục hồi” (do UNESCO, UNICEF và Ngân hàng Thế giới phối hợp thực hiện), đã gióng lên hồi chuông cảnh báo:

Việc đóng cửa trường đã khiến nhiều trẻ em bị đình trệ học tập. Ảnh: Weforum
Việc đóng cửa trường đã khiến nhiều trẻ em bị đình trệ học tập. Ảnh: Weforum

Thế hệ sinh viên này có nguy cơ mất 17 nghìn tỷ USD thu nhập suốt đời hoặc khoảng 14% GDP toàn cầu. Dự báo mới này vượt xa con số ước tính 10 nghìn tỷ USD được công bố vào năm 2020 và cho thấy tác động của đại dịch Covid-19 nghiêm trọng hơn những gì đã nghĩ trước đây.

Mất học và bất bình đẳng

Đại dịch và việc đóng cửa trường học không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe, sự an toàn của trẻ em, mà còn ảnh hưởng đáng kể đến việc học tập của học sinh. Báo cáo chỉ ra rằng ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, tỷ lệ trẻ em sống trong tình trạng nghèo đói trong học tập đã trên 50% trước đại dịch, nay có thể lên tới 70%. Nguyên nhân phần lớn do đóng cửa trường học kéo dài và việc học tập từ xa kém hiệu quả.

Trừ khi hành động được thực hiện, tổn thất học tập có thể tiếp tục tích lũy khi trẻ em đi học trở lại, gây nguy hiểm cho việc học tập trong tương lai.

Kết quả từ các mô phỏng toàn cầu về tác động của việc đóng cửa trường học đối với việc học đang được chứng thực bằng các ước tính của quốc gia về tổn thất học tập thực tế. Bằng chứng từ Brazil, nông thôn Pakistan, Ấn Độ, Nam Phi và Mexico, cùng với một số nơi khác, cho thấy những mất mát đáng kể trong môn Toán và môn Đọc. Trung bình ở một số quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, tình trạng mất học tập tỷ lệ thuận với thời gian đóng cửa trường. Nghĩa là mỗi tháng đóng cửa trường, học sinh mất học cả tháng.

Mặc dù, hầu hết các quốc gia vẫn chưa đo lường được thiệt hại trong học tập, nhưng dữ liệu từ một số quốc gia, kết hợp với bằng chứng sâu rộng hơn về khả năng tiếp cận bất bình đẳng đối với học tập từ xa và hỗ trợ tại nhà, cho thấy cuộc khủng hoảng đã làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng trong giáo dục trên toàn cầu.

Đẩy nhanh quá trình phục hồi học tập có những lợi ích vượt xa những lợi ích ngắn hạn. Ảnh: Expatica
Đẩy nhanh quá trình phục hồi học tập có những lợi ích vượt xa những lợi ích ngắn hạn. Ảnh: Expatica

Trẻ em thuộc các hộ gia đình có thu nhập thấp, trẻ em khuyết tật và trẻ em gái ít có khả năng tiếp cận với hình thức học tập từ xa do hạn chế về điện, kết nối, thiết bị, công nghệ dễ tiếp cận cũng như sự phân biệt đối xử và các chuẩn mực xã hội và giới tính.

Học sinh nhỏ tuổi ít được tiếp cận với phương pháp học tập từ xa phù hợp với lứa tuổi và bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tình trạng mất học tập so với học sinh lớn tuổi. Trẻ em trước tuổi đi học, đang ở giai đoạn quan trọng để học tập và phát triển, phải đối mặt với một bất lợi kép là các em thường bị bỏ qua các kế hoạch học tập từ xa và mở lại trường.

Những học sinh có địa vị kinh tế - xã hội thấp hơn ở nhiều nước khác nhau, bao gồm Ghana, Mexico và Pakistan, thiệt hại trong học tập còn lớn hơn. Trong khi tác động về giới của việc đóng cửa trường học đối với việc học tập vẫn đang nổi lên, bằng chứng ban đầu cho thấy những mất mát trong học tập ở trẻ em gái, bao gồm cả ở Nam Phi và Mexico.

Kết quả là, những đứa trẻ này có nguy cơ bỏ lỡ phần lớn sự thúc đẩy mà trường học và việc học tập có thể mang lại cho sức khỏe và cơ hội sống của chúng. Do đó, phản ứng phục hồi học tập phải hướng tới sự hỗ trợ cho những người cần nó nhất, để ngăn chặn sự bất bình đẳng ngày càng tăng trong giáo dục.

Học sinh nhỏ tuổi ít được tiếp cận với phương pháp học tập từ xa phù hợp với lứa tuổi và bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tình trạng mất học tập so với học sinh lớn tuổi. Ảnh: Expatica
Học sinh nhỏ tuổi ít được tiếp cận với phương pháp học tập từ xa phù hợp với lứa tuổi và bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tình trạng mất học tập so với học sinh lớn tuổi. Ảnh: Expatica

Tập trung vào phục hồi học tập

Mở lại trường học và giữ cho chúng mở cửa phải là ưu tiên hàng đầu, trên toàn cầu. Mặc dù gần như mọi quốc gia trên thế giới đều cung cấp cơ hội học tập từ xa cho học sinh, chất lượng và phạm vi tiếp cận của các sáng kiến như vậy rất khác nhau, và trong hầu hết các trường hợp, chúng đưa ra một sự thay thế kém cho hướng dẫn trực tiếp. Để khắc phục những mất mát trong học tập, đặc biệt là đối với những học sinh dễ bị tổn thương nhất, đòi hỏi phải có sự tham gia của cấp quản lý. Những người ra quyết định cần trấn an các bậc cha mẹ, với các biện pháp an toàn đầy đủ (như hạn chế tiếp xúc đông người, đeo khẩu trang và cải thiện hệ thống thông gió), bằng chứng toàn cầu cho thấy trẻ em có thể tiếp tục đi học trực tiếp một cách an toàn.

Bàn đạp cho một quỹ đạo học tập cấp tốc

Cũng theo Báo cáo, đẩy nhanh quá trình phục hồi học tập có những lợi ích vượt xa những lợi ích ngắn hạn. Nó có thể cung cấp cho trẻ em những nền tảng cần thiết cho việc học tập suốt đời và nó có thể giúp các quốc gia tăng cường hiệu quả, công bằng và khả năng phục hồi của việc đi học. Điều này có thể đạt được nếu các quốc gia xây dựng dựa trên các khoản đầu tư đã thực hiện và các bài học kinh nghiệm trong cuộc khủng hoảng, đáng chú ý nhất là tập trung vào sáu lĩnh vực:

Thứ nhất, đánh giá việc học tập của học sinh để việc giảng dạy có thể đạt được mục tiêu, các cấp độ học tập và nhu cầu cụ thể của các em.

Thứ hai, đầu tư vào các cơ hội học tập kỹ thuật số cho tất cả học sinh, bảo đảm công nghệ phù hợp với mục đích và tập trung vào việc tăng cường tương tác giữa mọi người với nhau.

Thứ ba, tăng cường hỗ trợ thúc đẩy vai trò của cha mẹ, gia đình và cộng đồng trong việc học tập của trẻ em.

Thứ tư, giáo viên được hỗ trợ và tiếp cận với các cơ hội phát triển nghề nghiệp, hướng dẫn giảng dạy và tài liệu học tập thực tế, chất lượng cao.

Thứ năm, tăng tỷ trọng của giáo dục trong phân bổ ngân sách quốc gia của các gói kích thích và gắn nó vào các khoản đầu tư có thể thúc đẩy việc học tập.

Thứ sáu, đầu tư vào việc triển khai có hệ thống và hiệu quả.

Đã đến lúc chuyển từ ứng phó khủng hoảng sang phục hồi học tập. Các nhà giáo dục phải bảo đảm, các khoản đầu tư và hành động để phục hồi học tập đặt nền tảng cho các hệ thống giáo dục hiệu quả hơn, công bằng và linh hoạt hơn. Chỉ khi đó, giáo dục mới có thể bảo đảm việc học liên tục khi đối mặt với sự gián đoạn trong tương lai.

Theo Weforum

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ