Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết kiến nghị của Công ty CP Gamuda Land, liên quan tới việc khấu trừ tiền sử dụng đất tại dự án khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng, quận Tân Phú, TPHCM.
514 tỷ đồng từ đâu mà ra?
Ngày 10/10/2011 Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 1695 cho phép việc thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý và phát triển dự án Celadon City. Khu đất thực hiện dự án này có diện tích hơn 82,5 ha tại phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú, vốn được UBND TPHCM giao cho Công ty Cổ phần Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Công ty Sacomreal) đầu tư. Sau đó, Sacomreal chuyển giao vai trò đầu tư dự án cho công ty thành viên (Sacomreal chiếm 90% cổ phần) là Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng.
Trước đó, ngày 22/6/2011, UBND TPHCM có Quyết định 3169 phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất thuê theo giá thị trường của dự án. Theo đó, tiền thuế đất mà chủ dự án này phải nộp một lần cho cả thời gian thuê là hơn 1.790 tỷ đồng. Chủ đầu tư là Công ty Tân Thắng được thanh toán lại chi phí bồi thường, hỗ trợ với diện tích đất giao thông, cây xanh, mặt nước phục vụ cho mục đích công cộng với số tiền hơn 514 tỷ đồng. Chính nhờ có quyết định này mà sau đó chủ dự án chỉ phải đóng 662 tỷ đồng tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, rắc rối nảy sinh khi Công ty CP Gamuda Land (công ty của Malaysia) mua lại phần lớn cổ phần của Công ty Thương Tín Tân Thắng để sở hữu toàn bộ dự án (tháng 3/2010). Từ đây, Công ty CP Gamuda Land cho rằng, TPHCM cần phải hoàn trả lại đơn vị số tiền 514 tỷ đồng mà công ty đã chi trả để bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với 34,6 ha đất giao thông, cây xanh, mặt nước trong khuôn viên dự án.
Trước đó, dư luận đã phản ánh về những dấu hiệu sai phạm tại dự án Celadon City, cụ thể là đơn tố cáo của bà Phạm Thị Kim Loan. Tháng 7/2016, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đã giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND TPHCM kiểm tra, xem xét các nội dung tố cáo của bà Phạm Thị Kim Loan.
Đáng chú ý, toàn bộ diện tích 82,5 ha của dự án có nguồn gốc đất công đã được UBND TPHCM giao cho doanh nghiệp làm dự án, trong đó có dự án nhà ở kinh doanh thương mại không qua đấu giá. Việc UBND TPHCM đồng ý cấn trừ 514 tỷ đồng cho chủ đầu tư cũ (Công ty Thương Tín Tân Thắng) của dự án Celadon City đang đặt ra nhiều dấu hỏi.
TPHCM có phạm luật khi cho thuê đất?
Cho rằng khiếu nại của mình là đúng, Công ty CP Gamuda Land đã gửi đơn thư lên cho Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, Thông báo số 1390 của Thanh tra Chính phủ sau khi kiểm tra, xác minh (ngày 16/8/2019) lại chỉ ra rằng, việc UBND TPHCM cho phép khấu trừ tiền đền bù, hỗ trợ về đất đối với số tiền 514 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với diện tích đường giao thông nội bộ, đất công viên cây xanh và diện tích mặt nước tại dự án là chưa phù hợp quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND TPHCM ban hành Quyết định số 5081 (điều chỉnh Quyết định số 5857), điều chỉnh từ giao đất sang thuê đất đối với diện tích hơn 82,5 ha, trong đó cho thuê không thu tiền với diện tích 34,9 ha đất giao thông, cây xanh, mặt nước (đất công cộng không có mục đích kinh doanh) là chưa phù hợp với Luật Đất đai 2003.
Tháng 5/2011 Sở Tài chính TPHCM có tờ trình kiến nghị UBND TPHCM khấu trừ tiền bồi thường, hỗ trợ về đất cho Công ty Tân Thắng với lý do công ty này có sự tham gia góp vốn của Công ty Gamuda Land (chiếm 60% vốn điều lệ đăng ký lần đầu, hiện nay chiếm 98% vốn điều lệ). Và dự án này thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Nghị định số 197 ngày 3/12/2014 của Chính phủ nên việc hoàn trả tiền bồi thường hỗ trợ chủ đầu tư là phù hợp.
Thanh tra Chính phủ đã bác bỏ lập luận của Sở Tài chính TPHCM tại tờ trình này vì cho rằng thời điểm Công ty CP Gamuda Land nhận chuyển nhượng 60% cổ phần của Công ty Tân Thắng từ Công ty Sacomreal thì công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đã thực hiện xong. Công ty Gamuda Land không trực tiếp chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án nên không thể hoàn trả chi phí đền bù, hỗ trợ về đất cho Công ty Tân Thắng được.
Do vậy, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thu hồi 514 tỷ đồng liên quan đến việc khấu trừ tiền bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng tại dự án Celadon City do Công ty Cổ phần Đầu tư bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng làm chủ đầu tư (sau này là Công ty CP Gamuda Land).
Sau đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có ý kiến chỉ đạo thu hồi số tiền sai phạm trên tại dự án Celadon City.
Liên quan đến vụ việc, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình vừa giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ và UBND TPHCM kiểm tra, làm rõ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của quận Tân Phú đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó có 82,5 ha đất tại thời điểm TPHCM chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Celadon City.
Đồng thời, làm rõ quy hoạch xây dựng dự án này được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt như cơ cấu sử dụng đất, hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật. Kết nối hạ tầng kỹ thuật của dự án với hệ thống hạ tầng kỹ thuật khu vực xung quanh…
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu làm rõ Quyết định 5081 năm 2010 của UBND TPHCM cho Công ty CP Gamuda Land thuê 82,5 ha đất để làm dự án. Trong đó có 34,6 ha đất giao thông, cây xanh, mặt nước không thu tiền sử dụng đất có phù hợp quy định pháp luật về Luật Đất đai hay không.
