Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Agence France-Presse hôm 24/2, Ủy viên EU về Thịnh vượng và Chiến lược Công nghiệp, Stephane Sejourne, cho biết, Liên minh châu Âu (EU) đã đề xuất một thỏa thuận tiềm năng với Ukraine về việc sử dụng tài nguyên khoáng sản của nước này.
Thỏa thuận này được cho là tương đương với thỏa thuận trước đó do Tổng thống Mỹ Donald Trump theo đuổi, khi ông yêu cầu số tài nguyên thiên nhiên "tương đương 500 tỷ USD" để bồi thường cho khoản viện trợ đã cung cấp cho Kiev trong suốt cuộc xung đột với Nga.
Ông Sejourne xác nhận với Agence France-Presse rằng, thỏa thuận về "vật liệu quan trọng" đã được đề xuất trong chuyến thăm của phái đoàn EU tới Kiev vào ngày 24/2.
“21 trong số 30 vật liệu quan trọng mà châu Âu cần có thể được Ukraine cung cấp thông qua quan hệ đối tác đôi bên cùng có lợi”, vị ủy viên cho biết, đồng thời khẳng định rằng, EU sẽ “không bao giờ yêu cầu một thỏa thuận không có lợi cho cả hai bên”.
Năm ngoái, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky đã đề xuất cấp cho Mỹ quyền tiếp cận đặc quyền đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Ukraine như một phần trong “Kế hoạch chiến thắng” của mình. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Kiev đã từ chối đồng ý với hai đề xuất của chính quyền ông Trump, theo đó sẽ cấp cho Mỹ 50% quyền sở hữu các khoáng sản đất hiếm. Tổng thống Mỹ đã lên án đây là hành vi vi phạm lòng tin.
Ông Zelensky tuyên bố rằng, Kiev đang tìm kiếm một "mối quan hệ đối tác" cùng có lợi, và sẽ không chỉ đơn giản là giao nộp các nguồn tài nguyên thiên nhiên của quốc gia này, và yêu cầu đưa vào các đảm bảo an ninh.
Đề xuất sửa đổi được trình bày vào ngày 21/2 nêu rõ rằng, Mỹ sẽ nắm giữ 100% quyền sở hữu quỹ được đề xuất, nhận toàn bộ lợi ích tài chính từ quỹ, tờ New York Times đưa tin.
Theo thỏa thuận này, Ukraine sẽ đóng góp một nửa doanh thu trong tương lai từ hoạt động khai thác khoáng sản của mình vào quỹ, cũng như thu nhập từ cảng và cơ sở hạ tầng khác.
Ukraine được cho là đã đề xuất sửa đổi quy mô của quỹ, với lý do con số 500 tỷ USD là quá cao. Dự thảo mới vẫn không đưa ra bất kỳ đảm bảo an ninh cụ thể nào cho Kiev.
Vào ngày 22/2, Tổng thống Trump cho biết, thỏa thuận đã "khá gần" và "chúng ta nên tiến gần đến một thỏa thuận".
Trước khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022, Ukraine nắm giữ trữ lượng titan và lithium lớn nhất châu Âu. Mặc dù không được phân loại là nguyên tố đất hiếm, nhưng những kim loại này rất quan trọng đối với ngành quốc phòng, cũng như sản xuất pin và tụ điện. Các mỏ kim loại đất hiếm của Ukraine cũng bao gồm berili, mangan, gali, urani, zirconi, than chì, apatit, fluorit và niken.
Năm 2023, Forbes Ukraine ước tính rằng, tài nguyên khoáng sản của quốc gia này có giá trị khoảng 14,8 nghìn tỷ USD, lên tới 111 tỷ tấn và chủ yếu bao gồm than và quặng sắt.
Tuy nhiên, ấn phẩm này nhấn mạnh rằng, hơn 70% các nguồn tài nguyên này nằm ở các vùng Donetsk và Lugansk đã tuyên bố độc lập khỏi Ukraine vào năm 2014 sau cuộc đảo chính Maidan do phương Tây hậu thuẫn ở Kiev.
Các vùng lãnh thổ này nằm dưới sự kiểm soát của Nga sau khi các vùng này bỏ phiếu gia nhập Nga vào năm 2022.
