“Cách đây 41 năm, đoàn quân Giải phóng tiến vào đây, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Bác Hồ đã nói sau khi thống nhất, chúng ta sẽ xây dựng đất nước to đẹp hơn, đàng hoàng hơn. Toàn quân, toàn dân cùng tham gia xây dựng đất nước nhưng tiên phong vẫn là đội ngũ doanh nghiệp Việt Nam – lực lượng đóng góp rất lớn tạo ra GDP, giải quyết việc làm…
Vậy người tiên phong cần được quan tâm, lắng nghe, tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện phát triển”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu mở đầu Hội nghị, với sự có mặt của 1.000 doanh nghiệp, đại diện cho khoảng 500.000 doanh nghiệp trên cả nước.
Thủ tướng nêu rõ, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhưng vẫn còn tồn tại không ít rào cản đối với lực lượng kinh tế tiên phong này.
Thủ tướng khẳng định: Chính phủ luôn bảo vệ quyền tài sản, quyền kinh doanh của người dân, doanh nghiệp; không hình sự hoá các quan hệ kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hội nhập, tạo nên niềm tự hào “Made in Việt Nam”.
“Kết quả Hội nghị phải tạo niềm tin cho doanh nghiệp, cho xã hội, tạo một niềm tin thị trường mới để mọi người hăng hái bắt tay vào sản xuất, kinh doanh, góp sức phát triển đất nước”, Thủ tướng nói.
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng khẳng định: Việt Nam có truyền thống tôn vinh doanh nghiệp, tôn trọng doanh nhân, như nhà bác học Lê Quý Đôn đã tổng kết. Đặc biệt Bác Hồ ngay sau khi giành được độc lập đã gặp doanh nhân. Tinh thần doanh nhân là lúc khó khăn, doanh nhân có mặt để xây dựng đất nước.
Thủ tướng nêu rõ, Đảng, Nhà nước đã tập trung làm thể chế, chính sách, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh, với nhiều quy định tiến bộ để phục vụ doanh nghiệp phát triển. Chính vì thế, doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, góp phần phát triển đất nước như ngày nay.
Tuy nhiên, bước vào giai đoạn phát triển mới, chúng ta cần nhìn nhận thực chất bức tranh hiện tại là chúng ta đã nỗ lực nhiều, hành động nhiều, nhưng môi trường đầu tư kinh doanh hiện tại vẫn chưa thực sự tạo thuận lợi cho doanh nghiệp ra đời và phát triển.
Thủ tướng nhấn mạnh các điểm tồn tại: Việc ban hành các luật và văn bản hướng dẫn còn chậm để doanh nghiệp phải chờ đợi; có những trường hợp văn bản hướng dẫn không rõ ràng, tính tương thích không cao hoặc còn cảm tính, thiếu định lượng dẫn đến có nhiều cách hiểu khác nhau về một vấn đề; chưa có cơ chế hiệu quả khuyến khích doanh nghiệp đột phá, thông qua áp dụng khoa học kĩ thuật (KHKT) tiên tiến, tạo ra sản phẩm có thương hiệu lớn; công tác cổ phần hóa đã chỉ đạo quyết liệt nhưng còn nhiều vướng mắc về cơ chế; hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp còn thấp, khả năng kết nối của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế; tình trạng phí chồng phí, thanh tra, kiểm tra chồng chéo, tình trạng một số cán bộ, đảng viên tiêu cực, gây phiền hà làm mất nhiều thời gian, tiền bạc của DN; thực tế triển khai các cải cách thủ tục hành chính chưa đạt như mục tiêu đề ra...
Thủ tướng lưu ý doanh nghiệp phải xây dựng được chiến lược phát triển, hội nhập của mình, xây dựng văn hóa hội nhập, văn hóa doanh nhân, gìn giữ liêm chính trong phát triển. Doanh nghiệp phải chủ động, sáng tạo, "phải tự cứu mình trước khi trời cứu".
Đồng thời, Thủ tướng nhấn mạnh, Nhà nước sẽ bảo vệ quyền lợi chính đáng, bảo đảm quyền kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp được hoạt động kinh doanh tất cả các loại hình, lĩnh vực mà pháp luật không cấm.
Tất cả các doanh nghiệp không phân biệt quy mô, loại hình (ngoại trừ một số doanh nghiệp an ninh, quốc phòng), thành phần kinh tế đều bình đẳng trong tiếp cận các nguồn lực như vốn, tài nguyên, đất đai, thị trường và cơ hội kinh doanh. Đồng thời, Nhà nước bảo đảm sự ổn định lâu dài của chính sách, để doanh nghiệp yên tâm bỏ vốn đầu tư, “không sớm nắng chiều mưa về chính sách”.
Đặc biệt, Chính phủ sẽ bảo đảm kinh tế vĩ mô, môi trường hòa bình, thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Các cơ quan quản lý nhà nước khi ban hành chính sách phải quy định rõ ràng. Người đứng đầu cơ quan phải chịu trách nhiệm đến cùng quyết định của mình. Các quy định về điều kiện phải minh bạch, lượng hóa được, dễ hiểu để nhà đầu tư, doanh nghiệp tự đánh giá được để tuân thủ.
“Các quy định phải nhận khó khăn về cơ quan nhà nước, tạo ưu tiên cho người dân và doanh nghiệp, theo tinh thần Nhà nước kiến tạo, cung cấp dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp, lấy người dân và doanh nghiệp làm đối tượng phục vụ”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng lưu ý, doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập của xã hội, khơi nguồn đổi mới, sáng tạo trong kinh doanh nên cần có chính sách riêng để nhóm doanh nghiệp này phát triển hội nhập. Đảng, Nhà nước “coi doanh nghiệp tư nhân là một động lực phát triển kinh tế”.
Cho rằng nhận thức, cam kết của các bộ, ngành đối với doanh nghiệp rất quan trọng, Thủ tướng nhấn mạnh, “như đồng chí Bộ trưởng Công an vừa nói, Chính phủ cũng như ngành Công an không có chủ trương hình sự hoá các quan hệ kinh tế”, nhưng sẽ xử lý nghiêm các vi phạm như xả chất thải gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khoẻ, đời sống của người dân.
Bên cạnh đó, đối với những doanh nghiệp hoạt động công ích, hoạt động có tính rủi ro lớn, làm nhiệm vụ an ninh, quốc phòng Nhà nước có cơ chế quản lý phù hợp.
Nhà nước sẽ giảm dần, tiến tới loại bỏ các loại giấy phép con, phí, phụ phí bất hợp lý. Phải bỏ hết những quy định cũ trái với quy định của luật đã được Quốc hội thông qua...
Một trong những điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, Thủ tướng cho biết, sẽ giảm 1% lãi suất trung, dài hạn, trong một số lĩnh vực ưu tiên; yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Ngân hàng Nhà nước xem xét có gói hỗ trợ doanh nghiệp về khoa học công nghệ.
Mỗi địa phương phải công khai đường dây nóng, website, hướng dẫn thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Tăng cường chống tham nhũng, quan liêu. Thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia vừa được Thủ tướng ký ban hành (ngày 28/4/2016), với tinh thần lớn là các chỉ tiêu đạt mức ASEAN-4.
“Báo chí truyền thông phải đồng hành cùng doanh nghiệp, bảo vệ thương hiệu sản phẩm Việt Nam, phải đóng vai trò tôn vinh doanh nghiệp”, Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp nêu cao tinh thần dân tộc, nói không với gian lận, trốn lậu thuế, kinh doanh trái phép, làm ăn bất chính, vô cảm với đồng bào.
Chính phủ sẽ có một nghị quyết chuyên đề về phát triển doanh nghiệp, Thủ tướng cho biết và khẳng định: Doanh nghiệp lớn mạnh thì đất nước hùng cường.
Các ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội, ngành nghề phát biểu tại Hội nghị nhất trí cho rằng: Thời gian qua, môi trường đầu tư, kinh doanh có phần khởi sắc nhưng vẫn còn nhiều rào cảo, trở ngại. Trong đó, bao gồm việc ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp không đúng thời hạn (1/7/2016), có nguy cơ tạo “khoảng trống pháp lý”; một bộ phận cán bộ, công chức có thái độ cửa quyền, “hành là chính”, còn tồn tại nhiều giấy phép con; các rủi ro và gánh nặng chi phí cả chính thức và không chính thức khá lớn; khả năng cạnh tranh trước làn sóng hội nhập mạnh mẽ. Ý kiến của doanh nghiệp cũng cho rằng, chi phí vốn, lãi suất còn ở mức cao, chưa hợp lý; còn tồn tại nhiều khoản thuế, phí…
Các doanh nghiệp cùng kiến nghị: Cải cách thể chế mạnh mẽ hơn nữa với mục tiêu chất lượng thể chế của Việt Nam không thua kém các nước tiên tiến trên thế giới. Kiên quyết loại bỏ những quy định, điều kiện và giấy phép kinh doanh không còn phù hợp đang làm cản trở quyền tự do kinh doanh của người dân và đang làm tăng rủi ro, chi phí cho doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp mong muốn Chính phủ giảm lãi suất, miễn, giảm, hoãn một số khoản thuế, phí để “khoan thư sức dân”, tạo môi trường bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; coi “doanh nghiệp như đối tượng phục vụ chứ không phải là đối tượng quản lý”…
Và “mong Chính phủ điều hành nền kinh tế như một dàn nhạc giao hưởng, ở đó, Thủ tướng là nhạc trưởng, các bộ, ngành là nhạc công và các doanh nghiệp là ca sĩ để chúng ta cùng tạo nên một bản nhạc kinh tế thật hay”, Chủ tịch Ngân hàng BIDV Trần Bắc Hà nói thay nguyện vọng của các doanh nghiệp.
