Các bậc cha mẹ có xu hướng cảm thấy khó chịu khi phải đối mặt với sự buồn chán ở trẻ em.
Từ góc nhìn khoa học, chán nản là một trạng thái cảm xúc, giống như giận dữ, buồn bã, lo lắng hay sợ hãi. Giống như mọi cảm xúc khác, sự chán nản là sứ giả mang đến cho chúng ta những thông tin quan trọng về bản thân, môi trường hoặc các mối quan hệ.
Sự chán nản thường báo hiệu cho cơ thể chúng ta rằng chúng ta cần một sự thay đổi - rằng tình huống chúng ta đang gặp phải không đủ kích thích hoặc hấp dẫn và không còn đáp ứng được nhu cầu của chúng ta nữa.
Mục đích của sự chán nản là truyền cảm hứng cho chúng ta khám phá và tương tác với môi trường xung quanh.
Lý do trẻ chán nản
Cha mẹ thường cảm thấy thất vọng và bực tức trước những lời phàn nàn của con cái rằng chúng buồn chán. Chúng nhìn quanh ngôi nhà chứa đầy đồ chơi và tự hỏi tại sao chúng không thể tìm được việc gì đó để làm.
Cha mẹ có thể đưa ra những gợi ý, nghĩ ra hết ý tưởng này đến ý tưởng khác để mong con nhanh chóng im lặng, nhưng điều này chỉ khiến bọn trẻ thêm thất vọng và khiến chính các bậc cha mẹ tự hỏi liệu họ có đang nuôi dạy một đứa trẻ hư hỏng và hay đòi hỏi hay không.
Nhưng sự chán nản còn tệ hơn cả việc không có gì để làm. Đó là một dấu hiệu cảnh báo cho chúng ta rằng có điều gì đó không ổn và chúng ta cần phải hành động. Chúng ta cảm thấy chán nản khi mong muốn làm một việc gì đó nhưng vì lý do nào đó lại không thể thực hiện được.
Vậy làm thế nào để chúng ta phản ứng với sự buồn chán của trẻ theo cách cho phép chúng phát triển các kỹ năng cần thiết để quản lý nó? Giống như cách chúng ta phản ứng với bất kỳ cảm xúc lớn nào khác, chúng ta cần huấn luyện cảm xúc của con để giúp con vượt qua sự chán nản.
Nhận biết cảm xúc của con
 |
| Sự chán nản còn tệ hơn cả việc không có gì để làm. (Ảnh: ITN). |
Cố gắng điều chỉnh các dấu hiệu cảnh báo sớm của con bạn. Con cư xử thế nào khi bỗng dưng trở nên buồn chán và bắt đầu buông thả? Bạn có thể phản hồi càng sớm thì việc hỗ trợ con càng dễ dàng hơn.
Dán nhãn cảm xúc
Giúp con diễn đạt trải nghiệm của chúng bằng cách nói rõ những gì bạn nghĩ chúng có thể đang cảm thấy. Ví dụ: “Trông con có vẻ hơi bồn chồn. Con có cảm thấy buồn chán không?”
Xác thực cảm giác của con
Kết nối với con bằng cách giúp chúng thấy rằng bạn hiểu cảm giác của chúng. Hãy thử nghĩ xem con có thể đang bày tỏ nhu cầu gì và tại sao tình huống này có thể gây khó khăn cho chúng. Chẳng hạn, bạn có thể nói với con: “Con muốn làm điều gì đó nhưng lại không biết phải làm gì, đúng không? Điều đó thật khó khăn, mẹ/bố cũng ghét khi điều đó xảy ra với mình.”
Hỗ trợ con điều tiết cảm xúc
 |
| Khi con bình tĩnh và có cơ hội bày tỏ với bạn cảm giác của chúng, bạn có thể chuyển sang giai đoạn giải quyết vấn đề. (Ảnh: ITN). |
Nếu con trở nên mất kiểm soát, chúng có thể cần một số hỗ trợ để làm dịu cơ thể. Những gì bạn làm ở đây sẽ phụ thuộc vào mức độ rối loạn cảm xúc của con và những gì chúng phản ứng tốt nhất, bởi vì tất cả các hệ thống thần kinh đều khác nhau.
Con có cần bạn ngồi cạnh trong khi con bình tĩnh lại không? Con có cần những gợi ý không, chẳng hạn như “Con có muốn mình cùng nhau hít thở sâu không?”
Giải quyết vấn đề và dạy con bất kỳ kỹ năng nào
Khi con bình tĩnh và có cơ hội bày tỏ với bạn cảm giác của chúng, bạn có thể chuyển sang giai đoạn giải quyết vấn đề. Thay vì ngay lập tức đưa ra những gợi ý hoặc cố gắng giúp con giải trí, hãy trao quyền điều hành cho chúng bằng câu hỏi: “Con nghĩ bây giờ con có thể làm gì?” Hoặc “Con có cần trợ giúp để đưa ra ý tưởng không?”
Sự chán nản không phải là điều chúng ta cần phải sợ hãi hay tránh né ở con mình, nhưng việc quản lý nó trở thành một kỹ năng sẽ phát triển theo thời gian và với sự giúp đỡ từ người lớn.
Giống như tất cả các cảm xúc khác, việc để trẻ một mình với cảm giác chán nản trước khi chúng có kỹ năng hiểu và quản lý nó, thường dẫn đến rối loạn điều hòa và hành vi thách thức. Nhưng khi chúng ta thực sự hiểu sự chán nản là gì và nó tác động như thế nào đến sự phát triển, chúng ta có thể huấn luyện cảm xúc một cách hiệu quả để hỗ trợ trẻ học các kỹ năng quản lý nó tốt hơn, đồng thời giúp trẻ hiểu đó là cơ hội học tập.
