Trong không khí ấm áp những ngày đầu xuân, đông đảo đồng bào các dân tộc Tày, Nùng và du khách từ khắp nơi nô nức kéo về sân vận động xã Phước Cát 2 (Cát Tiên, Lâm Đồng) để tham dự “Lễ hội Lồng Tồng” (hay còn gọi Ngày hội xuống đồng).
Đây là lễ hội truyền thống của đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc được họ mang theo trong hành trình di cư lập nghiệp trên quê hương mới Cát Tiên (Lâm Đồng).
Lễ hội thường tổ chức vào những ngày đầu xuân mới hàng năm, nhằm tạ ơn đất trời ban cho vụ mùa bội thu. Lồng Tồng nghĩa là xuống đồng cầu cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no, vui vẻ. Vì vậy, hội Lồng Tồng còn có các tên gọi khác là hội cầu mưa, hội cầu mùa…
Lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Nùng huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ bắt đầu bằng việc rước 7 mâm Tồng từ 7 thôn của xã Phước Cát 2 về trung tâm sân vận động xã với màn múa lân (múa xuống đồng) sôi nổi.
Các mâm Tồng là các sản vật của địa phương để dâng tạ ơn các vị thần đã phù hộ cho nhân dân địa phương có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Sau đó, thầy Tào (người cúng chính của buổi lễ) và các thầy giúp việc làm lễ đặt mâm Tồng, tạ ơn trời đất, cầu sự ấm no, hạnh phúc. Lễ vật gồm gà luộc, thịt heo quay lá mắc mật, xôi, bánh chưng, bánh dày, bánh khảo, bánh khẩu si, ngũ quả, hoa, gạo, rượu và nước lá chanh, trứng vịt luộc được nhuộm đủ màu…
Sau phần lễ là phần hội với các trò chơi dân gian như: Tung còn, kéo co, đua cà kheo, đập heo đất, đâm bù nhìn, nhảy bao bố, hát then đàn tính giao lưu văn nghệ các thôn trong huyện tạo không khí vui tươi nhân dịp xuân mới.
Ông Trần Đình Thái - Phó Chủ tịch UBND huyện Cát Tiên - cho biết: “Lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Nùng có lịch sử lâu đời mang đậm dấu vết tính ngưỡng phồn thực.
Mỗi sản vật được dâng lên cúng đều mang ý nghĩa thể hiện sự giao hòa giữa trời đất, là thành quả lao động của những bàn tay cần cù chịu khó thể hiện sự cảm tạ trời đất, các vị tiền nhân, thánh thần đã phù hộ, che chở cho nhân dân được mùa bội thu trong sản xuất, an khang trong đời sống".
Ông Thái cho biết hiện xã Phước Cát 2 đang từng bước đưa Lễ hội Lồng Tồng về các thôn nhằm tạo sự gắn kết giữa người dân với ý thức xây dựng, bảo vệ văn hóa độc đáo của dân tộc mình.
Đồng thời, phục vụ kế hoạch phát triển du lịch thương mại dịch vụ để Lồng Tồng trở thành sản phẩm du lịch đặc thù của huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng.