Ảnh hưởng ở Ukraine
Vị thế ứng cử viên tiềm năng cho đảng Dân chủ của ông Biden tiếp tục bị lung lay khi ngày 30/9, trả lời phỏng vấn Reuters, cựu Phó Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov nói rằng, nước này cần phải điều tra các hoạt động của Hunter Biden, con trai ông Joe Biden, trong Công ty khí đốt Ukraine Burisma, xem có phù hợp với luật pháp Ukraine hay không.
Cựu Phó Thủ tướng Azarov hiện sống ở Mátxcơva, nhưng vẫn có những mối quan hệ rất tốt với chính giới trong nước và dự định trở về Ukraine ngày 30/9, dù bản thân ông cũng bị cáo buộc lạm dụng quyền lực và biển thủ công quỹ. Azarov nói ông không có bằng chứng chống lại Hunter Biden, nhưng việc điều tra là cần thiết để công chúng Ukraine có thể chắc chắn về tính pháp lý trong hoạt động của Biden con.
Điều quan trọng là cần phải làm rõ Biden con đã làm gì cho Burisma khi nhận thù lao của công ty này. Biden con nói anh ta tư vấn cho Burisma, song những người chỉ trích cho rằng anh ta không thực sự làm việc mà vẫn nhận tiền.
Cựu Thủ tướng Ukraine cũng cho rằng, cần phải điều tra cáo buộc từ luật sư của ông Trump là Rudy Giuliani cùng những người đã nói rằng, Joe Biden thỏa thuận để Ukraine cách chức tổng công tố nhằm bảo vệ con trai ông. Còn ông Biden khẳng định, ông không dùng ảnh hưởng gì trong việc tổng công tố Ukraine Viktor Shokin bị cách chức năm 2016, và rằng ông cùng con trai không sai trái gì hết. Còn Shokin cáo buộc ông phải ra đi là theo lệnh của Joe Biden nhằm ngăn chặn cuộc điều tra về Burisma và Hunter Biden.
Vai trò của Hunter nổi lên sau khi Tổng thống Donald Trump bị cáo buộc đã đề nghị người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenskiy điều tra về người đàn ông này, với mục đích xem liệu có vấn đề tham nhũng nào liên quan đến ông bố Joe Biden hay không. Joe Biden đang nổi lên như một ứng cử viên Tổng thống hàng đầu của đảng Dân chủ, trong cuộc đua nhằm đánh bại ông Trump trong cuộc bầu cử 20202. Ông Zelensky đã đồng ý với đề nghị trên để đổi lấy viện trợ quân sự của Mỹ.
Một người phát ngôn cho chiến dịch tranh cử của ông Biden đã từ chối bình luận về việc ông Azarov kêu gọi điều tra, và không ai trong số những người chỉ trích Hunter Biden từng cung cấp bất kỳ bằng chứng gì cho thấy anh này đã vi phạm luật Ukraine.
Phe Dân chủ trong Hạ viện Mỹ đang thúc đẩy việc luận tội chống lại ông Trump, sau khi có người lên tiếng phát giác về cuộc gặp của ông Trump với ông Zelenskiy. Các nhà lập pháp đang xem xét liệu hành động của ông Trump có gây tổn hại đến an ninh quốc gia cũng như tính thống nhất của bầu cử Mỹ hay không, và cáo buộc rằng có vẻ ông Trump đang “gạ” đổi lấy một ân huệ chính trị từ lãnh đạo nước ngoài để được bầu lại.
Cuối tuần trước, công tố Ukraine đã khẳng định họ không có cuộc điều tra nào chống lại Hunter Biden, mà chỉ điều tra hoạt động của Burisma trong giai đoạn 20210 - 2012 do những cáo buộc gian lận thuế, xin giấy phép giả cho các mỏ khí đốt. Song công tố Ukraine cũng nói, họ không xem xét những thay đổi trong hội đồng quản trị năm 2014, khi Hunter Biden gia nhập công ty với tư cách giám đốc hội đồng quản trị cho đến ít nhất năm 2018.
Nguy cơ “gậy ông đập lưng ông”
Theo bình luận của tờ NewYorker, trước thềm bầu cử 2020, Joe Biden đang dẫn trước so với nhiều đối thủ của đảng Dân chủ, nhưng ưu thế đó cũng rất dễ bị tổn thương. Ông đã 76 tuổi và đôi khi không giấu được tuổi tác. Ông thường sơ sẩy khi bảo vệ lịch sử 5 thập kỷ hoạt động chính trường của mình. Một số cử tri sẽ không dễ bỏ qua việc ông ủng hộ cuộc chiến Iraq, cách cư xử thân mật của ông với phụ nữ, hay những mô tả của ông về những mối quan hệ làm việc dân sự với các nhà lập pháp có khuynh hướng phân biệt chủng tộc.
Ngay cả những người ngưỡng mộ ông cũng phải thừa nhận ông hay khoe khoang về vị thế thượng nghị sĩ của mình. Điều có thể chuộc lại quan hệ của ông với cử tri, như miêu tả của một cựu quan chức Nhà Trắng gần đây, là “cách ông thích ứng với thảm kịch và bài học ông rút ra từ đó”. 4 năm trước, một người con trai khác của ông là Beau Biden, 46 tuổi, đã mất vì bệnh ung thư não. Trong hồi ký xuất bản năm 2017, Joe Biden miêu tả rằng cái chết của con trai đã làm ông suy sụp thế nào nhưng cuối cùng đã làm gia đình ông gần nhau hơn. Ông gọi con trai là “Joe Biden 2.0”, một cựu chiến binh, một công tố viên và một chính trị gia đầy hứa hẹn. Ông còn viết: “Tôi rất chắc rằng đến một ngày Beau sẽ ra ứng cử tổng thống và với sự giúp đỡ của em trai thì Beau có thể chiến thắng”.
Hunter Biden, 49 tuổi, người em trai được nhắc đến với sự yêu mến và hỗ trợ anh trai trong cuốn hồi ký đó, giờ đây lại gây ra đầy những rủi ro cho ông bố trên đường trở thành ứng cử viên Tổng thống 2020. Không chỉ trường hợp Ukraine, báo chí cánh hữu cũng như báo chính thống rất quan tâm đến Hunter và còn lôi ra những tranh cãi về công việc của Hunter cho một ngân hàng, một công ty vận động hành lang, một quỹ đầu tư, cùng những giao dịch kinh doanh của anh này ở Trung Quốc.
Việc ông Donald Trump cáo buộc Joe Biden đã lợi dụng vị thế Phó Tổng thống để làm lợi và bảo vệ con trai mình không phải là bài toán dễ giải quyết. Phe Dân chủ đang thúc đẩy để luận tội ông Trump, nhưng họ cũng cần thận trọng rằng điều đó sẽ là cú đòn “gậy ông đập lưng ông”. Không chừng đòi điều tra ông Trump sẽ có thể làm lộ ra những điều bất ngờ về Hunter Biden. 2 thập kỷ trước, chính phe Cộng hòa đã gây sức ép luận tội Tổng thống Dân chủ Bill Clinton lúc đó, nhưng hậu quả là không những ông Clinton vẫn giữ vững ghế Tổng thống mà Cộng hòa còn mất đi ưu thế trong hai viện Quốc hội. Đó là bài học lịch sử hoàn toàn có thể lặp lại trên chính trường Mỹ.
Chưa hết, Hunter cũng phải hứng chịu những tin đồn không mấy hay ho về đời sống riêng. NewYorker cho biết, nhiều thập kỷ Hunter đã phải đấu tranh với việc nghiện rượu và lạm dụng ma túy, lại có cuộc ly dị rất trắc trở với người vợ đầu là Kathleen Buhle Biden rồi có quan hệ tiếp đó với vợ góa của Beau là Hallie Biden. Gần đây, anh ta còn bị một phụ nữ ở Arkansas là Lunden Alexis Roberts kiện với cáo buộc là bố của con cô, mặc dù Hunter đã lên tiếng phủ nhận.
