Tôi quyết định đi Hà Giang trong một buổi chiều của tuổi 19. Tất cả những ai biết kế hoạch này cũng đều cản, vì cung đường này không dễ đi. Trong vài phút yếu lòng, tôi cũng hơi chùn chân.
Chẳng rủ thêm được ai, ngày hôm sau, 2 anh em tôi lên đường với một ba lô đầy đồ ăn, cùng bộ đồ nghề sửa xe chằng chặt phía yên sau. Một người ôm mộng chinh phục đỉnh Lũng Cú, một người chỉ ao ước đi ăn bát cháo ấu tẩu nghi ngút khói nơi miền sơn cước hoang vu.
Đường chinh phục Hà Giang của tôi.
Đường từ Hà Nội lên đến thành phố Hà Giang vốn chẳng thấm vào đâu so với chặng từ đó lên Đồng Văn. Theo lịch trình, tối ngày đầu tiên chúng tôi phải có mặt ở Đồng Văn, nhưng 18h30 chúng tôi mới đến huyện Yên Minh, nơi cách đích đến 50 km. Tôi chưa lên Đồng Văn bao giờ, chỉ biết từ đây sẽ là đường đèo rất nguy hiểm. Còn nguy hiểm như thế nào, lúc bấy giờ tôi không thể hình dung nổi.
Trước khi bắt đầu đầu đoạn đường đèo heo hút, chúng tôi dừng lại trạm xăng gần đấy, đổ đầy bình và mua thêm một chai xăng dự trữ. Bác bơm xăng khuyên: “Hai đứa lên Đồng Văn hử? Trên đấy giờ lạnh lắm, mà chúng mày dưới phố đi đường này không quen, không đi nổi đâu. Ở đây ngủ rồi sáng mai hẵng lên”. Chúng tôi chỉ cười mà chẳng dám nói gì, vẫn quyết đi bằng được.
Con đường phía trước hun hút không một bóng đèn. Tôi cố nghĩ ra đủ thứ chuyện để nói cho đỡ sợ, nhưng cũng chẳng nói được bao nhiêu. Anh tôi tập trung chạy xe, tôi ngồi sau căng mắt nhìn đường. Lúc này tôi bắt đầu thấy mình dại, đường đẹp đi ban ngày, còn đường xấu lại để dành đến tối đi. Một bên là đồi, một bên là vực cứ thế nối tiếp nhau, đèn soi đến đâu biết đường đến đấy.
Qua mấy quả đồi mới gặp 1-2 chiếc xe máy đi ngược chiều. Lúc nào gặp người đi đường còn thấy đỡ lo, lúc một mình một đường chẳng ai nói với ai nhưng trong đầu thì đang vẽ ra đủ thứ sợ. Cảm giác đi mấy chục cây số mới thấy ánh đèn, mới thấy có người dân sinh sống khiến 2 anh em tôi như vỡ òa trong sung sướng. Dừng chân ở Đồng Văn, chúng tôi nhìn nhau thở phào: “Sống rồi”.
Những đứa trẻ ven đường.
Sáng hôm sau, chúng tôi dẫn nhau ra chợ. Đồng Văn ngày thường không có chợ phiên Khau Vại hay phiên chợ nào đặc biệt. Chợ cũng bán đủ thứ, có cả giày Adidas đựng trong hộp ghi tiếng Trung.
Hai anh em ăn sáng, loanh quanh rồi lên đường đi Lũng Cú. Đoạn đường dẫn sang Lũng Cú là những khúc cua tay áo nối nhau nằm giữa núi đá tai mèo dựng đứng, có những đoạn hai bên đường là nương lúa, nương ngô phả hương thơm ngát.
Gần đến cột cờ, chúng tôi đếm ngược từng cột mốc bên đường, cảm giác hồi hộp khiến tim như trống đánh trong lồng ngực. Từ dưới nhìn lên, cờ Tổ quốc bay phấp phới khiến trong lòng thấy tự hào hơn bao giờ hết. Tôi vừa đi qua những đoạn đường cắm đầy biển báo “Frontier Area”, nhưng giờ tôi đã thấy cờ đỏ sao vàng đang bay phấp phới trong màn sương của núi rừng.
Cảm giác leo bộ gần 600 bậc thang để được đứng ở độ cao hơn 1.700 m so với mực nước biển khiến chúng tôi cảm thấy có nói gì cũng chỉ là thừa thãi, chỉ lặng người nhìn ngắm đất trời. Âm thanh lúc bấy giờ chỉ có tiếng cờ bay phần phật trong gió.
Được nhìn ngắm con đường ngoằn nghoèo mình vừa đi qua từ độ cao này thực sự là trải nghiệm rất thú vị. Chỉ cần đưa tay ra, tôi có thể che kín một bản làng, nhưng sao tôi thấy mình nhỏ bé đến lạ kỳ khi đứng đây. Giống như chạy trốn cái náo nhiệt, xô bồ của phố thị, tôi đã tìm được đích đến khiến lòng mình thấy bình yên.
Có lẽ điều khiến tôi thích Đồng Văn, thích Lũng Cú không chỉ bởi không khí trong lành hay cảnh núi non hùng vĩ, mà còn bởi chính con người nơi đây. Tôi không rõ có phải ở đây hiếm khi có người nơi khác ghé thăm hay không, nhưng gặp ai, tôi cũng thấy họ như có cả trăm câu chuyện muốn kể.
Tôi cũng không chắc có phải họ dạy đám trẻ nhỏ nói “Hello” để trực chờ đôi ba tấm bánh, gói kẹo mà khách du lịch mang đến hay không, nhưng tôi thích những bàn tay nhem nhuốc vẫy chào khi tôi đi qua. Chí ít tôi thấy mình được chào đón ở nơi núi rừng lạnh lẽo này.
Cuối cùng tôi cũng đặt chân đến chân cột cờ Lũng Cũ.
Cuối cùng tôi cũng chạm tay được vào lá cờ Tổ quốc, nơi được coi như cực Bắc của Việt Nam. Anh tôi cũng được thưởng thức bát cháo ấu tẩu nóng hổi trong cái lạnh cắt da cắt thịt giữa núi rừng. Chúng tôi đi chuyến này không phải để làm từ thiện, không mang theo sách vở, quần áo lên cho bọn trẻ để nhận về sự biết ơn, cảm động của người dân.
Tôi không mang gì lên nhưng tôi mang về được một điều. Đó là cuộc sống mà tôi cứ ngày ngày than vãn vẫn còn tốt gấp vạn lần sự thiếu thốn của những con người nơi đây. Tôi có áo ấm mặc hàng ngày, tôi được ăn no, tôi được đi học. Tôi không phải còng lưng gùi củi qua mấy quả đồi, không phải nghỉ học ở nhà chăn dê để mỗi lần xuống dốc lại bị lôi xềnh xệch theo… Tôi thấy mình may mắn.
