Chương trình tọa đàm do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức.
Tham dự chương trình có ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; ông Nguyễn Văn Phúc, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT; đại diện các vụ, cục thuộc Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ; lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM, Sở GD&ĐT TPHCM, Sở Khoa học công nghệ TPHCM, báo Sài Gòn Giải phóng, các cơ sở giáo dục phổ thông và đại học trên địa bàn thành phố.
Xây dựng chương trình trí tuệ nhân tạo cho học sinh, giáo viên
Tham luận tại tọa đàm, TS Lê Thị Mai Hoa, Phó Vụ trưởng, Vụ Giáo dục Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương về phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục và đào tạo như: Quyết định số 127/QĐ-TTg (ngày 26/1/2021) của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo đến năm 2030; Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 71-NQ/TW (ngày 22/8/2025) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD&ĐT,…
Trên cơ sở đó, TS. Lê Thị Mai Hoa đưa chia sẻ, cần phải xây dựng chương trình hiểu biết về trí tuệ nhân tạo quốc gia “AI Literacy quốc gia” dành cho học sinh và giáo viên ở các cấp học từ Tin học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông. Đây là một hướng đi cụ thể hóa theo chỉ đạo của Nghị quyết số 71-NQ/TW về “phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục, đào tạo”.
Cùng với đó là đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về kỹ năng số và đạo đức sử dụng AI. Việc đào tạo giáo viên không chỉ dừng lại ở kỹ năng công nghệ, mà còn phải chú trọng đến năng lực đánh giá, định hướng, và bảo đảm an toàn học đường trong môi trường số, gắn với phẩm chất đạo đức nghề nghiệp.
Ngoài ra, cần tích hợp AI vào các môn học STEM (Toán, Lý, Hóa, Tin học) thay vì tách biệt thành môn riêng ; xây dựng khung quy định về đạo đức học thuật và sử dụng AI trong nghiên cứu, giảng dạy; đầu tư phát triển hạ tầng số và các nền tảng AI “Make in Vietnam” phù hợp với dữ liệu và ngôn ngữ tiếng Việt.
Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông phổ cập nhận thức về AI trong giáo dục và đào tạo tới các cơ sở đào tạo, các nhà trường phổ thông, các địa phương, người học, người dạy và cộng đồng giáo dục.
Cũng tại tọa đàm, ông Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH FPT, Tập đoàn FPT, nêu lên một thực tế khi nhiều người không dám thừa nhận sự chi phối của AI trong công việc. Ông cho rằng, vấn đề không chỉ là cần có quy định, quy chế, xây dựng bộ quy tắc trong sử dụng AI, mà còn phải xây dựng các mô hình đào tạo phù hợp với sự phát triển của AI.
Giáo viên cần được đào tạo bài bản về AI
Bà Phạm Thị Bé Hiền, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (phường Chợ Quán, TPHCM) cho biết, trường đã triển khai môn Trí tuệ nhân tạo 7 năm qua. Giai đoạn đầu trường tổ chức hai cấp độ: phổ cập cho học sinh lớp 10 và nâng cao chuyên sâu cho học sinh yêu thích nghiên cứu AI. Sau một thời gian, chương trình được điều chỉnh thành ba cấp độ: phổ cập; nâng cao - ứng dụng; và nâng cao - nghiên cứu chuyên sâu dành cho học sinh định hướng theo học ngành AI ở bậc đại học.
“Tôi cho rằng việc tổ chức cho học sinh tiếp cận bài bản, có hệ thống với AI từ bậc phổ thông là cần thiết và cần nhân rộng trong bối cảnh thời đại số”, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong bày tỏ.
Qua thực tế triển khai, bà Phạm Thị Bé Hiền cho rằng khó khăn lớn hiện nay là tình trạng thiếu đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản về AI. Đây là bài toán cần được giải quyết và giải quyết sớm.
“Hiện tại nhà trường chọn giải pháp hợp đồng với giảng viên các trường đại học và kỹ sư về trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, tổ chức bồi dưỡng sâu cho đội ngũ giáo viên tin học của nhà trường”, bà Hiền cho biết.
Ở góc độ nghiên cứu, GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết, khảo sát 11.279 học sinh THCS, hơn 87% học sinh có hiểu biết về AI. Tuy nhiên, chỉ có 17% học sinh ứng dụng AI rất hiệu quả, 50% học sinh ứng dụng hiệu quả, hơn 30% còn lại cảm thấy bình thường hoặc ứng dụng không hiệu quả.
Trong đó, một số khó khăn học sinh gặp phải khi sử dụng Al gồm: thiếu kiến thức và kỹ năng về AI; thiếu trang thiết bị, công nghệ; thiếu hướng dẫn từ giáo viên…
Đối với giáo viên, khảo sát 34.809 giáo viên phổ thông, 76% giáo viên cho biết đã từng sử dụng AI trong giảng dạy. Trong đó, một tỷ lệ đáng lo ngại là có 30,95% giáo viên phân vân về hiệu quả sử dụng; hơn 20% giáo viên chưa tự tin khi ứng dụng AI trong giáo dục.
“Công nghệ hiện nay chưa giải quyết triệt để các vấn đề của giáo dục mà mới giải quyết vấn đề của công nghệ. Do đó, việc triển khai AI trong giáo dục phổ thông cần dựa trên 3 trụ cột chính: khung chính sách nhất quán (đảm bảo các yêu cầu về đạo đức, an toàn dữ liệu và định hướng dài hạn); chương trình giảng dạy, tài liệu học tập toàn diện, linh hoạt; nguồn lực con người và tài chính. Đặc biệt, cần có các chính sách cần ưu tiên tập trung xây dựng khung năng lực AI cho học sinh và giáo viên; hướng dẫn ứng dụng AI trong giảng dạy và đầu tư vào hạ tầng số nhằm thu hẹp khoảng cách vùng miền”, GS.TS Lê Anh Vinh đề xuất.
Ông Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh, tọa đàm nhằm góp phần cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 281/NQ-CP của Chính phủ ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW, trong đó tập trung nhận diện cơ hội và thách thức.
Từ các kết quả và đề xuất tại tọa đàm, ông Huỳnh Thành Đạt đề nghị Bộ GD&ĐT, Bộ Khoa học và Công nghệ sớm tham mưu Chính phủ ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai Chiến lược AI trong giáo dục; đặc biệt là Khung đạo đức AI trong trường học và chương trình, tài liệu AI cho cấp phổ thông.
Bên cạnh đó, đồng chí đề xuất Chính phủ và các bộ, ngành nghiên cứu xây dựng Quỹ chuyển đổi số trong giáo dục đại học – một quỹ đầu tư chiến lược, có cơ chế, chính sách đột phá để thu hút nguồn lực xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng số và các giải pháp AI trong giáo dục.
Về phía các cơ sở giáo dục đại học, cần đào tạo chủ động, tiên phong trong đổi mới, học hỏi các mô hình thành công thay vì bị động phụ thuộc vào các giải pháp bên ngoài. Ngoài ra, cộng đồng các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, chuyển từ vai trò là “người sử dụng lao động” thụ động sang vị thế là “người đồng kiến tạo” ra nguồn nhân lực.
Cuối cùng, các cơ quan thông tấn, báo chí cần tiếp tục sứ mệnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về cả lợi ích và thách thức của AI, tạo sự đồng thuận xã hội và tâm thế chủ động, sẵn sàng hội nhập cho người dân.
