Phóng viên Báo Giáo dục & Thời đại trao đổi với bà Cao Thị Thiên Phúc, Trưởng phòng Học sinh – Sinh viên, Sở GD&ĐT TPHCM, để hiểu rõ hơn về định hướng và hành trình xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc” tại thành phố mang tên Bác.
- Bà có thể chia sẻ động lực và mục tiêu chính khi Sở GD&ĐT TPHCM quyết định triển khai mô hình “Trường học hạnh phúc” trên toàn địa bàn?
- Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, chúng tôi nhận thấy việc dạy học không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức hay rèn luyện kỹ năng, mà cần tạo dựng một môi trường giáo dục toàn diện – nơi học sinh cảm thấy an toàn, được yêu thương, tôn trọng và có cơ hội phát triển bản thân.
TPHCM cũng là một trong những đơn vị đầu tiên trên cả nước triển khai Bộ tiêu chí “Trường học hạnh phúc” tại 100% cơ sở giáo dục, với quy mô rộng, cách làm bài bản và định hướng phát triển bền vững. Chủ trương này nhận được sự quan tâm sâu sát của chính quyền Thành phố, sự hỗ trợ chuyên môn của các trường đại học, cao đẳng, học viện, và đặc biệt là sự đồng thuận tích cực của phụ huynh học sinh.
Bộ tiêu chí “Trường học hạnh phúc” của TPHCM được tham khảo từ khung tiêu chí của UNESCO, sau đó được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn địa phương và các văn bản chỉ đạo chuyên môn của ngành GD&ĐT thành phố.
Sự ra đời của 18 tiêu chí riêng cho ngành Giáo dục TPHCM thể hiện nỗ lực và sự đồng lòng của toàn ngành trong việc hướng đến một môi trường học đường hạnh phúc – nơi giáo viên, học sinh và phụ huynh cùng phát triển trong tinh thần yêu thương và tôn trọng.
18 tiêu chí được chia làm 3 nhóm tiêu chuẩn.
Về con người: xây dựng mối quan hệ tích cực, tôn trọng, thấu hiểu, lan tỏa tinh thần hạnh phúc trong nhà trường.
Về dạy học và hoạt động giáo dục: đổi mới phương pháp, đánh giá năng lực, phát triển kỹ năng và cảm xúc tích cực.
Về môi trường: tạo không gian học tập an toàn, xanh, sạch, đẹp, thân thiện và không bạo lực học đường.
Các tiêu chí đều có hướng dẫn cụ thể để từng đơn vị căn cứ tình hình thực tế xây dựng kế hoạch, mục tiêu, phương án thực hiện phù hợp. Việc đánh giá định kỳ và thường xuyên sẽ là căn cứ để lãnh đạo nhà trường có những biện pháp định hướng, điều chỉnh trong công tác quản lý và giáo dục, tiếp tục phát triển “Trường học hạnh phúc” trong thời gian tới.
- Trong quá trình triển khai, ngành Giáo dục thành phố ghi nhận những thành tựu nổi bật nào?
- Sau hơn hai năm thực hiện, mô hình “Trường học hạnh phúc” đã tạo chuyển biến rõ rệt trong văn hóa học đường, mang lại nhiều kết quả tích cực.
Tại khu vực 1 (TPHCM cũ), các cơ sở giáo dục đã triển khai đạt 100% và hình thành nhiều mô hình điểm tiêu biểu. Nhiều trường chủ động cụ thể hóa 18 tiêu chí phù hợp điều kiện thực tế, lan tỏa tinh thần hạnh phúc học đường trong đội ngũ giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Sau khi sáp nhập địa giới hành chính từ tháng 7/2025, hai khu vực được hợp nhất đã nhanh chóng triển khai đồng bộ, bảo đảm tính liên tục và thống nhất trong toàn hệ thống. Các đơn vị kịp thời xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn, đánh giá nội bộ, giúp mô hình tiếp tục phát huy hiệu quả trên phạm vi toàn TPHCM.
Về công tác bồi dưỡng đội ngũ, Sở GD&ĐT TPHCM đã tổ chức tập huấn cho hơn 3.500 cán bộ quản lý, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các cơ sở mầm non và phổ thông, với sự tham gia của chuyên gia trong và ngoài nước. Qua đó, đội ngũ quản lý được trang bị tư duy lãnh đạo hạnh phúc, trở thành hạt nhân lan tỏa văn hóa tích cực trong từng nhà trường.
Công tác truyền thông cũng giúp mô hình lan tỏa thông điệp, tạo hiệu ứng xã hội tích cực. Sở đã phối hợp sản xuất chuỗi phim ngắn “Trường học hạnh phúc” tại 10 trường tiêu biểu, phát sóng trên HTV và đăng tải trên kênh YouTube "Phòng Học sinh – Sinh viên, Trường học hạnh phúc TPHCM".
Các cơ sở giáo dục đã xây dựng kế hoạch cụ thể, tự đánh giá định kỳ theo 18 tiêu chí, từ đó rút kinh nghiệm, chia sẻ mô hình hay, đề ra giải pháp cải tiến cho năm học tiếp theo.
Nhờ vậy, tinh thần “hạnh phúc học đường” ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, góp phần hiện thực hóa mục tiêu “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, khẳng định vị thế tiên phong của TPHCM trong đổi mới văn hóa trường học và phát triển giáo dục nhân văn, toàn diện.
- Trong quá trình thực hiện, đâu là những khó khăn và hạn chế nổi bật mà ngành gặp phải?
- Khó khăn lớn nhất là sự chênh lệch về điều kiện cơ sở vật chất và nhân lực giữa các khu vực. Một số trường vùng ven, ngoại thành chưa có điều kiện đầu tư đồng bộ; trong khi đó, việc thay đổi nhận thức, hành vi ứng xử tích cực trong toàn hệ thống cần thời gian và sự kiên trì.
Ngoài ra, nguồn kinh phí cho hoạt động trải nghiệm, truyền thông và bồi dưỡng kỹ năng còn hạn chế; áp lực chương trình và khối lượng công việc lớn khiến nhiều giáo viên chưa có đủ thời gian thực hành hoạt động gắn với hạnh phúc học đường. Công tác tư vấn tâm lý học đường cũng cần được tăng cường thêm nhân sự và chuyên gia hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở.
- Trong năm học 2025 - 2026, định hướng phát triển mô hình “Trường học hạnh phúc” của thành phố sẽ tập trung vào những nội dung trọng điểm nào?
- Sở GD&ĐT TPHCM xác định việc phát triển mô hình “Trường học hạnh phúc” là nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong thời gian tới.
Trong thời gian tới, Sở sẽ tổ chức khảo sát toàn diện đối với cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh và học sinh nhằm đánh giá quá trình triển khai cũng như kết quả thực hiện Bộ tiêu chí 18 tiêu chí “Trường học hạnh phúc”.
Trên cơ sở kết quả khảo sát, Sở sẽ tiến hành rà soát, điều chỉnh và hoàn thiện Bộ tiêu chí (nếu cần thiết) để phù hợp hơn với bối cảnh TP.HCM sau khi sáp nhập, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và lan tỏa bền vững.
Song song đó, ngành Giáo dục thành phố tiếp tục chú trọng bồi dưỡng đội ngũ nòng cốt, khuyến khích các sáng kiến đổi mới và tôn vinh những cá nhân, tập thể có mô hình triển khai hiệu quả.
Bên cạnh đó, Sở sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ truyền thông và nền tảng số trong công tác quản lý và tuyên truyền; xây dựng kho học liệu và hệ thống video minh chứng phục vụ công tác theo dõi, đánh giá.
Đồng thời, các mô hình điểm “Trường học hạnh phúc” sẽ được mở rộng các mô hình điểm, tổ chức diễn đàn chia sẻ thực hành tốt giữa các trường học.
Chúng tôi tin rằng, khi mỗi học sinh cảm nhận được niềm vui đến trường, mỗi giáo viên tìm thấy hạnh phúc trong nghề, thì “Trường học hạnh phúc” không chỉ là một mô hình mà sẽ trở thành văn hóa bền vững của giáo dục TPHCM
- Trân trọng cảm ơn bà.
