Tăng tính ứng dụng, giảm nhẹ giải bài tập
Theo nhóm soạn thảo, Chương trình môn Toán được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của người học. Về cấu trúc, Chương trình môn Toán mới thống nhất từ lớp 1 đến 12, xoay quanh và tích hợp ba mạch kiến thức: Số và Đại số; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất.
Lần đầu tiên chương trình dành thời gian thích đáng để tổ chức các hoạt động trải nghiệm toán học (trong môn Toán) cho học sinh ở từng lớp, giúp các em vận dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ đã được tích lũy từ giáo dục toán học và kinh nghiệm của bản thân vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn. Qua đó, học sinh được phát triển năng lực tổ chức và quản lý hoạt động, năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân; giúp các em bước đầu xác định được năng lực, sở trường nhằm định hướng và lựa chọn nghề nghiệp. Đây cũng là cách tạo dựng một số năng lực cơ bản cho người lao động tương lai và người công dân có trách nhiệm.
Tinh thần chung của Chương trình môn Toán mới là giảm nhẹ yêu cầu về giải bài tập, cương quyết không đưa vào các dạng bài tập mẹo, lắt léo. Những mạch kiến thức gắn liền với cuộc sống được chú trọng trong Chương trình môn Toán mới. Cụ thể, dành khoảng 21% tổng thời lượng chương trình môn Toán của cả 12 năm cho nội dung về ứng dụng toán học. Trong đó, khoảng 14% tổng thời lượng dành cho Thống kê và Xác suất và sẽ được dạy xuyên suốt từ lớp 2 đến lớp 12. Các giờ thực hành và hoạt động trải nghiệm môn Toán chiếm khoảng 7%, có trong tất cả lớp, cấp học.
Tính ứng dụng được đòi hỏi trong yêu cầu cần đạt của từng chủ đề. Ví dụ khi học sinh học về diện tích hình chữ nhật, giáo viên phải giúp các em biết vận dụng kiến thức đó sẽ giải quyết những vấn đề của thực tế cuộc sống xung quanh mình. Chuyên đề học tập giới thiệu cho học sinh lớp 11 về đồ họa, vẽ kỹ thuật, giúp các em đọc được những bản vẽ cơ bản. Ở lớp 12, chương trình thiết kế chuyên đề ứng dụng toán học trong các vấn đề liên quan đến tài chính, giúp học sinh biết vận dụng kiến thức toán học trong giải quyết một số vấn đề về đầu tư hay lãi suất và vay nợ của tổ chức tín dụng...
Những điểm mới nổi bật theo từng cấp học
Chia sẻ của nhóm biên soạn Chương trình môn Toán, trong Chương trình mới, môn Toán ở cấp tiểu học có một số điểm mới nổi bật. Theo đó, Chương trình môn Toán tiểu học hiện hành xác định 4 mạch kiến thức cốt lõi: Số học; Đại lượng và đo đại lượng; Các yếu tố hình học; Giải toán. Trong chương trình môn Toán tiểu học mới, mạch Giải toán tích hợp vào các mạch kiến thức còn lại thông qua hoạt động thực hành giải quyết vấn đề.
Bên cạnh đó, những kỹ năng tính nhẩm căn bản được chú ý rèn luyện; giảm độ khó của kĩ thuật tính viết; tăng cường thực hành luyện tập và ứng dụng toán học vào thực tiễn; chú ý “kĩ năng tiến trình” trong thiết kế nội dung chương trình; chú ý tiếp nối với chương trình giáo dục mầm non; tăng cường yếu tố thống kê và xác suất. Đồng thời, dành quyền chủ động cho địa phương và nhà trường lựa chọn một số nội dung và triển khai kế hoạch giáo dục môn Toán phù hợp với điều kiện của từng vùng miền và cơ sở giáo dục; dành không gian sáng tạo cho tác giả sách giáo khoa và giáo viên.
Với cấp THCS, trong Chương trình mới, môn Toán được cấu trúc theo các mạch kiến thức là: Số và Đại số; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất. Chủ đề Hàm số và đồ thị được bố trí từ lớp 8. Với định hướng tăng cường các yếu tố trực quan trong dạy học nội dung Hình học, từ lớp 6 đến lớp 9 vẫn tiếp tục bố trí mạch kiến thức Hình học trực quan tiếp nối mạch kiến thức Hình học trực quan ở tiểu học. Chương trình giảm mức độ phức tạp trong dạy học các nội dung: Phân tích đa thức thành nhân tử; giải phương trình bằng phương pháp đặt ẩn phụ, đặc biệt là phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối; dạy học về đường tròn. Tăng cường thêm một số nội dung về thống kê và xác suất gắn với ứng dụng trong đời sống thực tiễn; Coi trọng việc sử dụng phương tiện dạy học hiện đại, phần mềm dạy học; Tăng cường thực hành, luyện tập và ứng dụng toán học vào thực tiễn.
Ở THPT, nhóm biên soạn cho biết, Chương trình môn Toán THPT dựa trên sự phối hợp cấu trúc tuyến tính với cấu trúc “đồng tâm xoáy ốc”, xoay quanh và tích hợp ba mạch kiến thức: Số và Đại số; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất. Giảm mức độ phức tạp trong dạy học giải phương trình, bất phương trình. Giảm nội dung phương pháp tọa độ trong việc dạy học hình học. Nhấn mạnh việc đọc, vẽ, tưởng tượng, tạo dựng trong việc dạy học Hình học không gian. Đặc biệt có một chuyên đề giới thiệu về Hình học họa hình và vẽ kỹ thuật;
Môn Toán ở THPT cũng tăng cường thêm các nội dung về thống kê và xác suất gắn với ứng dụng trong đời sống thực tiễn. Coi trọng việc sử dụng phương tiện dạy học hiện đại, phần mềm dạy học. Tăng cường thực hành luyện tập và ứng dụng toán học vào thực tiễn. Không đưa nội dung số phức vào chương trình. Các chuyên đề học tập ở mỗi lớp 10, 11, 12 có nội dung giáo dục dành cho những học sinh có định hướng nghề nghiệp cần sử dụng nhiều kiến thức toán học.
Nhóm biên soạn Chương trình môn Toán
