Dan Fredinburg
Trước lúc bình minh ló rạng ngày 3/9/2015, khoảng 100 người đã tập trung giữa sa mạc Nevada (Mỹ) để tham dự “buổi tiệc vĩnh biệt” Dan Fredinburg - 33 tuổi - người đã thiệt mạng bốn tháng trước trong một vụ lở tuyết trên đỉnh Everest khiến ít nhất 17 tay leo núi tử nạn. Vụ lở tuyết là hậu quả từ dư chấn của thảm họa động đất kinh hoàng 7,9 độ ríchte, khiến 1.800 người chết tại Nepal ngày 25/4/2015.
Dan Fredinburg lên đỉnh Everest để thực hiện một nhiệm vụ táo bạo: Thu các hình ảnh từ đỉnh Everest để phục vụ “Google Street View” - một dự án cho phép người xem nhìn thấy hình ảnh toàn cảnh của “nóc nhà thế giới” từ Google Maps.
Dan Fredinburg là Giám đốc dự án tối mật của Google (Google X) – bộ phận thực hiện các ý tưởng mạo hiểm nhưng mới mẻ về công nghệ, biến khoa học viễn tưởng thành sự thật. “Thực tế ảo” trên đỉnh Everest chính là ý tưởng mạo hiểm của Fredinburg.
Nhiều thành viên của tổ chức Summit Series tỏ ra khâm phục trước cái chết của Fredinburg. Summit Series là một tổ chức tại Mỹ thường xuyên tổ chức các hội thảo và sự kiện dành cho những người ưa mạo hiểm, sáng tạo, thích cuộc sống du cư… với thành viên toàn cầu lên tới 10.000 người. Những người này dù phiêu bạt nhưng luôn tìm cách trở về với các lễ hội của nhóm, trong đó có lễ hội tại Burning Man– khu đô thị ngắn hạn được dựng lên hằng năm tại sa mạc Black Rock của Nevada, thu hút tới 70.000 “phượt thủ”.
Đường tới Google
Dan Fredinburg có cha là Paul Fredinburg- một nhà định giá ngân hàng và mẹ là Debbi Willis – một y tá. Hai người ly dị khi Fredinburg còn nhỏ. Fredinburg ở cùng mẹ và chị gái trong những năm học ở tiểu bang Arkansas.
Vào mùa hè, Fredinburg đến sống với cha ở California. Cha mẹ Fredinburg biết con mình thông minh nên đã động viên con vào học trường Toán học, Khoa học và Nghệ thuật Arkansas (ASMSA) – ngôi trường được cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton tài trợ. Nhưng nếu không nhờ hiệu trưởng động lòng thương, Fredinburg có thể đã bị buộc thôi học vì hành vi nghịch ngợm và cuộc đời anh có thể rẽ theo một hướng khác. Bởi nếu không tốt nghiệp từ ASMSA, Fredinburg không thể theo học hệ thống đại học California sau này.
Dan Fredinburg trên đỉnh Everest - ngày anh đang theo đuổi dự án mạo hiểm
Khi Fredinburg theo học trường Irvine thuộc Đại học California để lấy bằng khoa học máy tính, anh đã gặp Alex Abelin tại một sự kiện của hội sinh viên vào năm 2002. Abelin lúc đó chuẩn bị làm việc cho Google. Khi hai người gặp lại nhau vài năm sau, Abelin đã khuyên Fredinburg – lúc này đang làm việc cho hãng Boeing – chuyển sang làm cho Google.
Năm 2007, Fredinburg gia nhập Google. Đây chính là nơi dành cho người có kỹ năng kỹ sư, sự thông minh với xúc cảm cao như anh thỏa sức sáng tạo. Hai đặc điểm này giúp anh khám phá những “ngóc ngách” của Google.
Fredinburg biết tất cả thành viên chủ chốt của công ty, nghiên cứu sơ đồ tổ chức và xác định ai là người có ảnh hưởng ở từng bộ phận. Abelin nhận xét: “Fredinburg biết những thiếu sót và điểm yếu của người phỏng vấn anh ta. Anh sử dụng “giác quan thứ sáu” để kháng cự họ, buộc họ thấy rằng anh phải có một vị trí và khi ngồi vào vị trí đó, Fredinburg có thể làm bất cứ gì anh muốn”. Điều này giúp Fredinburg luôn sử dụng tốt quy tắc 80/20 của Google, cho phép các nhân viên tập trung 80% vào công việc chính và 20% làm việc cho các dự án khác mà họ tin sẽ giúp ích cho công ty.
Cha mẹ Fredinburg cho biết, anh luôn dành nhiều tiền đi du lịch và thuyết phục các nhà quản lý cử anh đến những khu vực kỳ vĩ khắp thế giới. Sau khi ly thân người vợ mới cưới vào năm 2010, Fredinburg bắt đầu hành trình chinh phục các đỉnh núi.
Trước lúc lên Everest
Tháng 10/2011, Fredinburg – một trong những thành viên đầu tiên của Google-X và một số nhân viên Google khác leo bộ tới Trạm căn cứ - Base camp, điểm cắm trại ở độ cao khoảng 5.000 mét trên Everest. Họ trang bị camera ống kính góc rộng của nhóm triển khai dự án “Google Street View” và thu được những bức ảnh đủ tốt để công bố. Sau khi trở về, Fredinburg gửi email tới nhóm leo núi trong nội bộ Google để hỏi xem có ai muốn đi cùng anh trong chuyến leo Everest tới đây.
Chỉ có Michele Battelli – người vừa trở về từ chuyến leo Himalaya – hưởng ứng. Fredinburg và Battelli thành lập nhóm “ Mạo hiểm Google” với nhiệm vụ chụp ảnh tất cả 7 ngọn núi cao nhất của 7 khối lục địa (Seven Summits). Fredinburg và Battelli dự định dùng những bức hình mà họ chụp trên đỉnh Aconcagua tháng 11/2011 để thuyết phục Google tài trợ cho cuộc thám hiểm Everest.
Sau một thời gian nghỉ ngơi, mùa hè năm 2012, hai người lên kế hoạch leo đỉnh Kilimanjaro – ngọn núi cao nhất châu Phi và dễ leo nhất trong số Seven Summits. Cùng đi với họ là Megan Ezell – cô em gái cùng cha khác mẹ của Fredinburg. Họ đã nhảy múa ăn mừng khi chinh phục được Kilimanjaro.
Nhưng khác với đỉnh Kilimanjaro, việc chinh phục đỉnh Elbrus cao nhất châu Âu đòi hỏi kỹ năng leo núi đích thực và sẽ xảy ra thảm họa nếu người leo đưa ra quyết định sai. Tháng 8/2012, Fredinburg cùng 3 đồng nghiệp ở Google bắt đầu leo lên Elbrus. Đó là một hành trình đầy gian khó. Một thành viên đã phải quay về sớm vì tê cóng. Fredinburg bị say độ cao và gần như kiệt sức khi lên tới đỉnh Kilimanjaro. Sau này, anh viết đùa trên Facebook về kinh nghiệm chinh phục Kilimanjaro: “Chả có cảm giác ấn tượng gì. Chỉ có cảm giác như sắp toi đến nơi”.
Nhưng khó khăn không làm Fredinburg chùn bước. Khi nhận ra kinh nghiệm leo núi quý báu của Nagl – người quản lý bán hàng online ở văn phòng Dublin của Google, Fredinburg đã mời Nagl gia nhập nhóm “Mạo hiểm Google”. Fredinburg, Nagl và Battelli trở thành “Ba chàng ngự lâm pháo thủ”. Fredinburg nung nấu đưa những kỹ năng leo núi của mình lên tầm cao mới.
Thoát chết trong lần đầu leo Everest
Nhóm “Mạo hiểm Google” đặt tên cuộc thám hiểm Everest của họ là “E14” (Everest năm 2014). Chỉ vài tuần trước khi “E14” bắt đầu, tại tuần lễ Wolf Pack của tổ chức Summit Series vào đầu năm 2014, Sophia Bush – một nữ diễn viên vốn là thành viên của Summit Series – chấm dứt quan hệ tình cảm với Fredinburg. Fredinburg trở nên suy sụp.
Sophia Bush là người làm thay đổi cuộc đời của Fredinburg bởi cô chính là người giới thiệu Fredinburg với những người có ảnh hưởng trong xã hội và giới khoa học, giúp anh theo đuổi lý tưởng ở “Thung lũng Silicon” và ủng hộ cuộc thám hiểm Everest của anh. Chính trong thời gian quen Sophia Bush, Fredinburg bắt đầu làm cho “Google X” và tham gia nhiều dự án táo bạo như: xe hơi tự lái, dùng bóng bay đưa Internet đến với người dùng ở các vùng khác nhau trên toàn thế giới, kính áp tròng thông minh…
Bạn bè đã động viên Fredinburg tiếp tục tham gia “E14”. Trong vòng một tháng, sáng nào Fredinburg cũng đeo một chiếc balo lớn trên vai và tập leo lên đỉnh núi Powder tại Utah (Mỹ). Khi bắt đầu cuộc thám hiểm “E14”, tranh cãi đã nổ ra giữa nhóm “Mạo hiểm Google” và những người leo núi khác. Một phụ nữ ở nhóm leo núi cắm trại gần nhóm “Mạo hiểm Google” nói rõ với Fredinburg rằng nhóm leo núi của cô sẽ xuất phát đầu tiên, trước nhóm của Google, vào sáng hôm sau. Fredinburg kiên quyết rằng anh muốn nhóm mình leo đầu tiên, đồng thời thuyết phục nhóm rời đi từ rất sớm để leo tới khu vực thác băng Khumbu Icefall. Họ đã có hành trình an toàn và đến Trại 1 thuộc Khumbu Icefall trước bình minh ngày 17/4/2014.
Quyết định của Fredinburg có thể phần nào thiếu tinh thần thể thao, song đã cứu mạng sống của nhóm “Mạo hiểm Google”. Nếu xuất phát muộn hơn một ngày, họ có thể bị chôn vùi trong vụ lở tuyết xảy ra ở Khumbu Icefall ngày 18/4/2014, khiến 16 hướng dẫn viên người Sherpas bản địa thiệt mạng.
Sau khi thoát chết tại Everest, Fredinburg đến Nepal và Thái Lan để tập thiền và tĩnh tâm. Trở về Mỹ, Fredinburg tiếp tục luyện tập chờ cơ hội chinh phục Everest lần thứ hai.
Cuộc chinh phục cuối cùng
Mùa thu năm 2014, dự án “Google Street View” bật đèn xanh để nhóm “Mạo hiểm Google” leo lên đỉnh Everest một lần nữa vào năm 2015. Họ gọi nhiệm vụ mới này là “E15”.
Trước mỗi cuộc thám hiểm, “Ba chàng ngự lâm pháo thủ” đều tính toán về tỷ lệ rủi ro tính mạng, dựa vào số lượng người thiệt mạng trước đó tại một ngọn núi cụ thể và nguyên nhân xảy ra rủi ro như: tai nạn, thiên tai… Đối với đỉnh Everest, ban đầu họ kết luận tỷ lệ rủi ro tính mạng là khoảng 5%. Nhưng sau đó tỷ lệ này có tăng hơn một chút do tính đến vụ lở tuyết năm 2014 và ảnh hưởng gia tăng của thay đổi khí hậu.
Những ngày cuối tuần, Fredinburg tới trụ sở của Summit Series tại Utah và tập chạy lên núi, lưng đeo cả khúc gỗ. Chỉ vài tuần trước khi thực hiện “E15”, “Google Street View” quyết định không tài trợ cho nhóm “Mạo hiểm Google”. Thay vào đó, dự án cử người trang bị và huấn luyện sử dụng camera cho các hướng dẫn viên người Sherpas bản địa để họ thu thập hình ảnh Trạm căn cứ trên Everest cho “Google Street View”.
Trong khi đó, nhóm “Tiếp cận & Năng lượng” của Google đồng ý góp một phần quỹ nếu nhóm “Mạo hiểm Google” thử nghiệm công nghệ không dây mới tại Trạm căn cứ. Fredinburg và Battelli quyết định tự bỏ tiền túi trang trải phần chi phí còn lại cho cuộc thám hiểm.
Trước khi tới Nepal để chinh phục Everest, Fredinburg đã chào tạm biệt bè bạn và họ chúc anh “Hãy an toàn”. Thoát chết trong lần đầu leo Everest, Fredinburg và nhóm “Mạo hiểm Google” dường như tự tin hơn và bắt đầu cuộc thám hiểm Everest năm 2015 với một tinh thần bất bại. Họ cũng ở trong điều kiện thể chất tốt nhất.
Trưa ngày 25/4/2015, trong lúc đang xem lại những bức ảnh trong lều trại trên Everest, Battelli và Fredinburg bỗng thấy đất đá rung chuyển và một âm thanh vỡ nứt lớn nổ ra ngay bên cạnh họ. Battelli hồi tưởng: “Chúng tôi nói với nhau là phải chạy khỏi nơi này ngay”. Battelli lao ra khỏi lều và nhìn thấy Nagl ở bên ngoài. Cùng lúc, họ nhìn thấy một khối tuyết lở kéo dài cùng đồ vật vụn vỡ ầm ầm lao về hướng mình. Cả hai vội nhảy xuống một cái rãnh và ôm chặt đầu. Battelli lúc đó nghĩ rằng Frediburg ở bên cạnh hoặc đã kịp chạy theo hướng khác. Nhưng sau đó, Battelli phát hiện ra rằng Frediburg không kịp chạy khỏi lều. Khi vụ lở tuyết kết thúc, Battelli và Nagl tìm thấy Frediburg nằm úp mặt gần một tảng đá. Một bác sỹ ở Everest đã tới và kết luận: “Anh ấy đã ra đi”. Battelli đau buồn nói: “Có thể Frediburg mất vài giây để lấy áo khoác hoặc điện thoại. Vài giây này là định mệnh của anh ấy”.
Nhiều thành viên của Sumit Series cho rằng cái chết của Frediburg không phải là một thảm kịch; thảm kịch thực sự chính là “sống mà như đã chết” bởi thiếu hoài bão, khát khao chinh phục thế giới xung quanh. Họ đã tổ chức một “buổi tiệc vĩnh biệt” Frediburg trên sa mạc, đúng như ước nguyện của anh là bạn bè anh nên tổ chức ăn mừng cuộc sống, thay vì sự buồn đau.
