Các công cụ viết AI từ lâu đã bị vô hiệu hoá trong một cuộc chạy đua với những chương trình tìm cách phát hiện ra chúng. Do đó, có thể nói, ChatGPT cũng không ngoại lệ.

“Con dao hai lưỡi”

Chatbot ChatGPT lan truyền có thể đủ thông minh để đưa ra câu trả lời vượt qua các kỳ thi cấp độ sau đại học danh giá ở Mỹ. Mặc dù không đạt điểm cao, nhưng điều đó đã làm dấy lên lo ngại rằng, sinh viên sẽ phó mặc việc học của họ cho trí tuệ nhân tạo.

Ra mắt cách đây khoảng 2 tháng, ChatGPT do công ty nghiên cứu trí tuệ nhân tạo OpenAI của Mỹ phát triển đang gây xôn xao dư luận. Phần mềm này có thể tạo văn bản mô phỏng gần giống cuộc trò chuyện của con người, dựa trên lời nhắc đơn giản của người dùng.

Kết quả ấn tượng đến mức, một số nhà giáo dục đã cảnh báo rằng, ChatGPT có thể dẫn đến gian lận và thậm chí thay đổi phương pháp giảng dạy trong lớp học truyền thống.

Giờ đây, một cuộc tranh luận mới đang nổi lên về việc liệu ChatGPT sẽ là công cụ học tập mạnh mẽ, hay yếu tố cản trở học sinh viết và thậm chí tự suy nghĩ. Trong khi một số nhà giáo dục đã cấm phần mềm này trong lớp học của họ, những người khác lại nhận thấy lợi ích của việc kết hợp công nghệ AI vào việc giảng dạy.

“Tôi nghĩ chúng ta đang xem xét điều gì đó giống như khi Google trở thành công cụ tìm kiếm tuyệt vời xuất hiện trên toàn cảnh”, tiến sĩ Victor Lee - Phó Giáo sư tại Trường Đại học Sư phạm thuộc Đại học Stanford (Mỹ) nhận định.

Ông Lee đồng thời cho rằng, những công cụ này đã thay đổi cách chúng ta tương tác với Internet. Khả năng của ChatGPT trong việc tạo ra các bài luận có vẻ đã được nghiên cứu kỹ lưỡng.

Phần mềm này có khả năng viết tốt bài luận trong vài giây. Tuy nhiên, hàng loạt báo cáo từ các sinh viên ở mọi lứa tuổi khẳng định, bài viết do chatbot thực hiện là của họ.

Cách tiếp cận hiệu quả

ChatGPT được một số giáo viên đưa vào làm 'trợ giảng' trong lớp học.

Trước bối cảnh này, ngành giáo dục trên khắp thế giới đã nhanh chóng phản ứng. Các trường công lập ở Thành phố New York, Los Angeles và Seattle nằm trong số những hệ thống ở Mỹ đã cấm ChatGPT trên mạng hoặc thiết bị của họ.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho biết, việc cấm hoàn toàn ChatGPT có thể là vô ích. Bởi, học sinh chắc chắn sẽ tìm ra cách để giải quyết vấn đề này. Một số nhà giáo dục tin rằng, việc kết hợp ChatGPT vào học tập là một cách tiếp cận tốt hơn.

Giáo sư triết học Antony Aumann thuộc Trường Đại học Bắc Michigan (Mỹ) cho biết, một phần quan trọng của triết học là nêu rõ quan điểm của bạn và tìm ra câu trả lời cho những ý kiến phản đối.

“Do đó, chatbot thực sự rất giỏi trong việc đưa ra những phản đối đối với vị trí của bạn. Bạn đưa nó vào và bạn hỏi nó, ‘Ai đó có thể nói gì khi không đồng ý với tôi?’. Nó thường có những điều hiển nhiên, nhưng đôi khi là khá thú vị và gây tò mò để nói. Tôi muốn hướng học sinh của mình đi theo con đường đó”, giáo sư Aumann chia sẻ.

Trong khi đó, OpenAI đang khám phá những giải pháp tiềm năng để giúp các tổ chức giáo dục và công ty khai thác khả năng của phần mềm. Ngoài ra, còn có kế hoạch thêm tính năng “thuỷ vân số” vào ChatGPT, giúp phát hiện nội dung do AI tạo ra dễ dàng hơn.

Một số nhà quan sát tin rằng, ChatGPT chỉ là khởi đầu của một kỷ nguyên AI tiên tiến hơn nhiều. Thậm chí, vẫn còn rất nhiều nghiên cứu được thực hiện về tác động tiềm năng của phần mềm này.

Tiến sĩ Lee, thành viên của nhóm tại Trường Đại học Stanford đang xem xét vai trò của AI, chẳng hạn như ChatGPT. Ông cho biết: “Có rất nhiều cơ hội để đây trở thành một phương tiện trong việc phát triển kiến thức AI rộng lớn hơn. Khi điều này trở thành một phần cấu trúc trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, nó sẽ khá quan trọng”.

Tuy nhiên, cũng có một lý do khác để cho rằng, đây chưa phải là lúc để các nhà giáo dục phải hoảng sợ. Các công cụ viết AI từ lâu đã bị vô hiệu hoá trong một cuộc chạy đua với những chương trình tìm cách phát hiện ra chúng. Do đó, có thể nói, ChatGPT cũng không ngoại lệ.

Các trường đại học đã sử dụng phần mềm phát hiện đạo văn. Vì vậy, không cần phải tưởng tượng quá nhiều để nhìn thấy một tương lai nơi mỗi bài luận được đưa ra trước máy dò AI. Điều đó cho thấy, về lâu dài, các nhà giáo dục sẽ không phải lo ngại tác động của ChatGPT.

Thay đổi luật chơi

ChatGPT được cho là công cụ thay đổi 'cuộc chơi'.

Tác giả và nhà giáo dục người Pháp Antonio Casilli tin rằng, tác động của những công cụ như vậy có ý nghĩa tượng trưng to lớn. Ông cho rằng, công nghệ này đã phần nào thay đổi luật chơi. Thông thường, giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh của họ. Tuy nhiên, hiện tại, với

ChatGPT, sinh viên đặt câu hỏi cho máy trước khi kiểm tra mọi thứ ở đầu ra. “Mỗi khi các công cụ mới xuất hiện, chúng tôi bắt đầu lo lắng về khả năng bị lạm dụng. Tuy nhiên, chúng ta cũng đã tìm ra cách sử dụng chúng trong giảng dạy”, ông Casilli cho biết.

Trong khi đó, ông Alain Goudey - Phó Trưởng khoa Kỹ thuật số tại Trường Kinh doanh NEOMA (Pháp) nhận định, cần xem xét các kịch bản khác nhau để giáo viên điều chỉnh cho phù hợp với thực tế của công cụ AI.

Một trong số đó là điều chỉnh các phương pháp đánh giá bằng cách thiết lập nhiều bài kiểm tra trên lớp hoặc thuyết trình hơn. “Nếu ChatGPT vượt qua kỳ thi, chúng ta cần thay đổi kỳ thi”, ông Goudey chia sẻ.

Ông đồng thời so sánh công cụ mới này với máy tính bỏ túi - thứ không thể kết thúc việc dạy toán. Ngược lại, máy tính bỏ túi bị hạn chế sử dụng trong lớp học.

Đồng quan điểm, Giám đốc điều hành của OpenAI - ông Sam Altman lập luận: “Trong khi các giáo viên “lo lắng một cách dễ hiểu” về bài tập về nhà có tác động của ChatGPT, thì chúng tôi cũng nghe được rất nhiều từ những giáo viên nói rằng, ồ, đây giống như một gia sư riêng đáng kinh ngạc của mỗi đứa trẻ”. Ông

Altman cho biết đã học được rất nhiều điều trước khi Google xuất hiện. Việc ghi nhớ các sự kiện thực sự quan trọng, nhưng điều đó đã thay đổi. Do đó, ông nhận định, việc học có thể sẽ tiếp tục thay đổi. Tuy nhiên, mọi người sẽ thích nghi nhanh hơn chúng ta nghĩ.

Trong khi đó, Cécile Cathelin - giáo viên tại một trường trung học ở thành phố Tours của Pháp, đã quyết định tích hợp ChatGPT vào các bài học của mình. Với phương thức này, ChatGPT cung cấp bản nháp đầu tiên cho một bài tập nhất định.

Sau đó, học sinh phải bổ sung bằng kiến thức cá nhân và thực hiện theo nhóm nhỏ. Nữ giáo viên cho biết, ChatGPT cũng mang đến cơ hội học hỏi theo một cách khác cho trẻ em không nói tiếng Pháp hoặc trẻ khuyết tật.

Ví dụ, công nghệ này cũng có thể tạo ra một văn bản với các cấp độ ngôn ngữ khác nhau. Đồng thời, cũng có lợi thế là tạo ra các cấu trúc cú pháp lặp lại. Trên thực tế, đây là một trong những tính năng phân biệt có thể giúp xác định văn bản do ChatGPT tạo ra.

Cathelin bắt đầu sử dụng ChatGPT và sau đó “tự đào tạo” để đưa công nghệ này vào các bài học của mình. Nữ giáo viên này cho biết đã thảo luận với học sinh về cách làm việc với những công cụ này. Qua đó, cho phép cô sử dụng chúng trong lớp theo cách mang tính xây dựng và ở một môi trường đáng tin cậy.

Là một người đam mê công nghệ, nữ giáo viên này thừa nhận, sẽ rất quan trọng để tìm thời gian đào tạo giáo viên về các công cụ AI mới và đang phát triển nhanh chóng này. Đặc biệt, rất có thể là nhiều giáo viên sẽ cảm thấy miễn cưỡng khi phải cập nhật kiến thức về công nghệ mới.

Ông Goudey cho biết: “Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số không hề chậm lại. Thực tế, nó đang tăng tốc và việc giải quyết những thách thức này cũng như tìm ra các cách thích hợp để điều chỉnh mọi hoạt động của chúng ta là cấp thiết”. Vừa qua, OpenAI đã công bố một phiên bản tiên tiến hơn nữa của thuật toán, ChatGPT 4, nhưng không đưa ra ngày phát hành.

Các nhà giáo dục lưu ý rằng, học sinh không thể trông chờ vào ChatGPT để cố gắng thoát khỏi bài tập về nhà, dù bằng cách sao chụp bách khoa thư viện, sao chép nội dung từ Wikipedia hay tranh thủ sự giúp đỡ của cha mẹ.

“Điều cuối cùng rất quan trọng trong quá trình học tập không phải là chủ đề mà bạn học, mà là phương pháp để phát triển xung quanh chủ đề đó”, Amélie Cordier - giảng viên về trí tuệ nhân tạo tại Trường Đại học Lyon I (Pháp) chia sẻ.