Tâm lý học định nghĩa ghen tỵ là “sự giám sát thù địch”. Đây là một cảm xúc phức tạp kết hợp giữa đố kỵ, ghen tỵ, oán giận, tức giận, không sẵn lòng...
Những người dễ cảm thấy ghen tỵ nhất thường là những người quen thuộc trong vòng kết nối của bạn: Bạn bè, đồng nghiệp, người thân. Nói cách khác, những người biết rõ về bạn và cuộc sống của bạn sẽ ghen tị với bạn.
Những người ghen tị với bạn thích làm 3 điều sau:
Phủ nhận
Dù bạn có nói gì thì anh ấy/cô ấy cũng sẽ làm ngơ hoặc xem thường quan điểm của bạn, chẳng hạn: “Tôi biết từ lâu rồi”.
Kiểu người này giống như những “kẻ tranh luận” suốt ngày tranh cãi với những người xung quanh. Dường như chỉ bằng cách bác bỏ hoặc phủ nhận, sự mặc cảm bên trong họ mới có thể giảm bớt.
Chính vì họ không muốn thừa nhận rằng bạn đúng hoặc họ kém hơn bạn nên họ sẽ bác bỏ hoặc phủ nhận bạn.
Thường xuyên hỏi về chuyện riêng tư của bạn và bắt chước bạn
Họ chê bạn nghèo và tồi tệ, coi thường gu thẩm mỹ của bạn và phủ nhận thành tích của bạn, nhưng họ lại lặng lẽ theo dõi hoạt động trên trang cá nhân của bạn.
Không chỉ vậy, họ còn bắt chước hành động, bắt chước cách ăn mặc của bạn, thậm chí muốn mua chiếc điện thoại di động và chiếc xe giống bạn.
Biểu hiện của sự ghen tỵ là “bắt chước trong tiềm thức”. Bạn có gì thì họ cũng sẽ có, thậm chí thứ họ có phải tốt hơn thứ bạn có.
Bề ngoài thì họ nịnh nọt nhưng đằng sau lại là những toan tính xảo quyệt. Họ khen ngợi bạn ở nơi công cộng nhưng cũng hàm ý rằng bạn không giỏi bằng họ.
Sau lưng bạn, họ nói rằng mọi thứ bạn có đều phụ thuộc vào mối quan hệ và gia đình, còn bạn không có thực lực.
Mối quan hệ trở nên xa cách
Sự ghen tỵ giữa những người quen, bạn bè và người thân có thể dẫn đến sự xa lánh nhau. Ví dụ: một người bạn hoặc người quen đột nhiên trở nên lạnh lùng với bạn và ngày càng xa cách bạn, khiến việc khôi phục mối quan hệ trước đây trở nên khó khăn.
Bản thân sự thờ ơ và xa lánh này là một loại ghen tỵ. Bởi mỗi khi ở gần bạn, họ sẽ cảm thấy ghen tị và không thể kiềm chế được những cảm xúc tiêu cực. Kết quả là họ phải tránh xa bạn và không muốn gặp bạn.
Lý do mọi người ghen tỵ với bạn
Có thể bạn sẽ thắc mắc: “Tôi tốt với họ như vậy mà sao họ phải ghen tỵ với tôi?”. Thực tế, việc khơi dậy sự ghen tị thường đòi hỏi ba điều kiện:
Bạn có những điểm tương đồng, ưu điểm của bạn vô tình chọc vào khuyết điểm của anh ấy/cô ấy và anh ấy/cô ấy cho rằng điểm tương đồng này không nên tồn tại.
Ví dụ: Đồng nghiệp ghen tỵ với việc bạn được thăng chức, có thể là do họ lo lắng về khả năng cạnh tranh ở nơi làm việc. Sự xuất sắc của bạn đã trở thành “cái gai” trong mắt họ. Bạn càng giỏi thì khả năng họ bị sa thải cang cao.
Đối tác của bạn ghen tỵ với vòng kết nối xã hội của bạn. Bạn có thể có nhiều bạn bè và vòng kết nối xã hội, nhưng vòng kết nối xã hội của anh ấy hoặc cô ấy rất nhỏ. Điều này thực chất là do họ thiếu tự tin trong mối quan hệ và sợ rằng bạn sẽ rời đi nếu bạn quá xuất sắc.
Cách kiềm chế cảm xúc ghen tỵ
Chúng ta không chỉ bị người khác ghen tỵ mà còn ít nhiều ghen tỵ với người khác. Đây là bản chất của con người. Cũng giống như anh chị em trong một gia đình, họ cũng sẽ ghen tỵ với nhau chỉ vì ai đó nhận được nhiều ưu ái hơn từ cha mẹ.
Nếu bạn dễ ghen tỵ với những người xung quanh và có những cảm xúc tiêu cực mạnh mẽ, bạn nên tự giúp mình bằng những cách đơn giản sau đây:
Thay thế câu hỏi “tại sao” bằng “tôi có thể làm gì”
Nếu bạn là anh ấy và bạn có nguồn lực của anh ấy, cho phép bạn làm những việc tương tự như anh ấy, liệu bạn có thể làm tốt hơn anh ấy không?
Nếu bạn ghen tỵ thì hãy cố gắng làm những gì người kia đã làm, khi bạn vượt qua thử thách thành công thì bạn sẽ vượt qua người kia. Lúc này, sự ghen tỵ của bạn sẽ tự nhiên biến mất.
Hình dung cảm xúc mà bạn cảm thấy khi ghen tỵ với ai đó. Tại sao bạn lại ghen tỵ với họ? Lý do, quá trình và sự thay đổi cảm xúc của việc ghen tỵ với họ là gì? Sự ghen tỵ mang lại cho bạn những cảm giác và hậu quả xấu gì?
Ghi lại và thể hiện cảm xúc ghen tỵ có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự ghen tị của mình.
Biến người khác thành “đối tác” của bạn
Một mối quan hệ ổn định, lâu dài phải là “hợp tác đôi bên cùng có lợi”. Bạn đấu với đối thủ, hoặc bạn thua, đối thủ thua, hoặc cả hai đều thua. Nhưng nếu hợp tác với nhau và học hỏi điểm mạnh của nhau thì cả hai sẽ thu được lợi ích bất ngờ.
