Vùng đồi K4 (xã Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) từng hoang vu, khắc nghiệt và còn sót lại nhiều bom đạn, nhờ quyết tâm vượt khó, người dân nơi đây đã xây dựng thành vùng trồng cam nổi tiếng, đem lại thu nhập ổn định cho người dân.
Thương hiệu “Cam K4 Hải Lăng” được xem là đặc sản vùng gò đồi, ngày càng được thị trường tin dùng.
Phép màu kỳ diệu
Xã Hải Lăng nằm ở cực Nam tỉnh Quảng Trị – được thành lập từ việc sáp nhập 3 xã Hải Thượng, Hải Phú và Hải Lâm của huyện Hải Lăng cũ. Xã mới có diện tích hơn 116 km², dân số 16.580 người.
Thực hiện các chương trình giảm nghèo nông thôn, giảm nghèo bền vững của Đảng, Nhà nước, thời gian qua Đảng bộ, chính quyền xã Hải Lăng đã triển khai hỗ trợ cây, con giống cho người dân chăn nuôi, sản xuất, qua đó góp phần phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao đời sống nhân dân.
Trong cơ cấu kinh tế, giá trị sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp của xã đạt trên 640 tỷ đồng, chiếm 28,79%, trong đó riêng nông nghiệp chiếm 59%. Nhiều loại cây trồng được phát triển, nhưng nổi bật nhất là cây cam trồng ở vùng gò đồi K4 thuộc thôn Long Hưng.
Gia đình bà Trần Thị Duyên (SN 1974, thôn Long Hưng) trồng cam từ nhiều năm nay. Cây cam đã mang lại nguồn thu đáng kể cho gia đình.
Bà Duyên nhớ lại: Năm 2003, khi thực hiện chủ trương phát triển vùng gò đồi, gia đình bà được giao 3 ha đất tại K4 để khai hoang phục hóa. Thời gian đầu, người dân đối mặt với vùng đất bị bao phủ bởi cây dại, bụi rậm, đất đai cằn cỗi, đặc biệt là bom đạn còn sót lại sau chiến tranh.
Gia đình bà Duyên kiên trì bám trụ hàng tháng trời để cải tạo từng mét đất đầy đá sỏi. Ban đầu, bà trồng sắn nhưng hiệu quả kinh tế thấp. Đến năm 2011, khi địa phương tổ chức cho các hộ dân đi tham quan những mô hình trồng cam ở nhiều nơi, bà mạnh dạn chuyển đổi 1 ha sang trồng cam giống Vân Du và Xã Đoài.
Thời điểm đó, đường vào K4 chỉ là đường đất lầy lội, chưa có điện nên việc tưới nước, chăm sóc rất vất vả. Nhưng bằng sự bền bỉ, sau 4 năm, 1 ha cam đầu tiên của bà cho thu hoạch, sản lượng không đủ cung cấp nhu cầu thị trường.
Thấy rõ hiệu quả, bà vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội để mở rộng thêm 2 ha cam nữa. Với mật độ 350 cây/ha và áp dụng phương pháp hữu cơ, cắt cỏ bằng máy, bón phân chuồng, phân đạm từ cá, chế phẩm sinh học. Mỗi năm 3 ha cam của bà cho khoảng 60 tấn quả, mang lại lãi ròng khoảng 300 triệu đồng.
“Cam hữu cơ cho vị rất ngọt, thơm. So với trồng lúa, hiệu quả kinh tế cao hơn gấp nhiều lần”, bà Duyên chia sẻ.
Mở rộng sinh kế cho người dân
Những năm gần đây, Nhà nước đã đầu tư đường bê tông và điện lưới lên tận vùng K4, giúp việc trồng và chăm sóc cam thuận lợi hơn.
Từ chỗ phải gánh nước, dùng máy nổ để tưới, bà Duyên nay được hỗ trợ hệ thống tưới tự động, tiết kiệm công sức và chi phí. Cuộc sống gia đình bà đã khá lên rõ rệt so với thời gian trước còn thuộc diện khó khăn.
Cũng là hộ trồng cam lâu năm, ông Trần Minh Tâm (SN 1979, trú thôn Long Hưng) sở hữu 3 ha cam trên vùng đồi K4.
Năm 2015, ông thuê máy móc cải tạo đất ở K4 để trồng cam. Nhờ học hỏi kinh nghiệm và mở rộng diện tích, đến nay vườn cam của ông luôn duy trì năng suất tốt. Mật độ trồng tương đương 350 cây/ha.
Ông Tâm bón hoàn toàn bằng phân hữu cơ, không sử dụng thuốc trừ cỏ, thuốc hóa học mà dùng bẫy lưới bắt ong, ruồi đục quả. Mỗi năm, với 2 ha đang cho thu hoạch, ông Tâm thu trên dưới 200 triệu đồng.
Ông Tâm cho biết kỹ thuật cắt tỉa tán quyết định năng suất: “Nếu cây mọc cao, tán hẹp thì quả ít, khó thu hoạch. Cắt tỉa đúng cách giúp cây ra nhiều nhánh, tán thấp và rộng, tăng năng suất rõ rệt”. Ông cũng bán cam qua mạng để tiếp cận khách hàng nhanh hơn.
Thương hiệu cam K4
Theo ông Văn Viết Tài, Giám đốc Hợp tác xã Long Hưng, vùng K4 hiện có 14 hộ trồng 25 ha cam. Bình quân mỗi ha mang lại 70–100 triệu đồng/năm. Cam K4 được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng nhờ chất lượng ổn định.
Ông Phạm Rừng Thông, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Lăng cho biết, cam K4 được xác định là cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao và góp phần quan trọng trong công tác xoá đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân. Sản phẩm đã được công nhận OCOP 3 sao.
Nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật, sản xuất theo hướng VietGAP, sản phẩm cam K4 của địa phương có chất lượng ổn định, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Mỗi năm cho sản lượng hàng trăm tấn, mang lại doanh thu hàng tỷ đồng cho người dân.
Xã định hướng tiếp tục mở rộng sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp, tiến tới xuất khẩu.
Từ vùng đồi hoang vu từng gắn với chiến tranh, K4 nay trở thành vùng trồng cam đặc sản của Quảng Trị.
Cam K4 Hải Lăng hướng tới mục tiêu trở thành sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, có vị thế vững chắc trên thị trường, góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân.
