Hoạt động học tập của học sinh diễn ra chủ yếu bằng hình thức tự học dưới sự hướng dẫn của giáo viên và dưới sự quản lí của Hội đồng tự quản: Cá nhân tự học, tự học theo cặp và tự học theo nhóm. Trong đó, việc học sinh tự học theo nhóm là vấn đề quan trọng
Nhận thấy tầm quan trọng của việc dạy học theo nhóm trong mô hình trường học mới VNEN này, cô Trần Minh Hiên - Giáo viên Trường Tiểu học B Minh Thuận (Vụ Bản, Nam Địn) - cho rằng: Để thực hiện tốt phương pháp dạy học theo nhóm, giáo viên cần phải có nhiều kĩ năng, trong đó có kĩ năng chia nhóm, kĩ năng giao nhiệm vụ, tổ chức cho học sinh làm việc trong nhóm, quan sát, tổ chức cho học sinh trình bày kết quả học tập, đánh giá kết quả học tập và kĩ năng phản hồi.
Nhóm phải có cơ cấu tổ chức chặt chẽ
Một nhóm muốn hoạt động hiệu quả cần phải có cơ cấu tổ chức chặt chẽ. Cơ cấu của nhóm gồm: Một nhóm trưởng có trách nhiệm tổ chức, điều hành mọi hoạt động của nhóm. Nhóm trưởng có thể do các thành viên trong nhóm bầu lên hoặc do giáo viên chỉ định.
Một nhóm phó (nếu quy mô nhóm lớn) để thay thế, hỗ trợ nhóm trưởng khi nhóm trưởng vắng mặt;
Một thư ký để ghi chép nội dung, diễn biến các cuộc họp, thảo luận của nhóm, thư ký có thể được thay đổi theo từng cuộc họp nhóm hoặc cố định từ đầu đến cuối.
Nhóm phải quy định rõ trách nhiệm cụ thể của từng vị trí trong nhóm, xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa các thành viên trong nhóm.
Nhóm khi làm việc phải đảm bảo nguyên tắc tôn trọng sự tổ chức của nhóm trưởng, ghi chép trung thực ý kiến chung, báo cáo đầy đủ toàn bộ nội dung đã ghi chép, người nói phải có người nghe, tôn trọng ý kiến cá nhân, thiểu số phải tuân thủ theo đa số. Có nhận xét rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động...
Cô Trần Minh Hiên chia sẻ: Để đạt hiệu quả cao trong học tập và rèn luyện, tôi đã để tất cả các thành viên trong nhóm luân phiên làm nhóm trưởng; hướng dẫn các nhóm trưởng cách điều hành các thành viên trong nhóm một cách hiệu quả, sao cho không có bất cứ học sinh nào ngồi chơi hay làm việc riêng.
Để các nhóm trưởng nắm rõ hơn nhiệm vụ, công việc của mình, trong thời gian đầu, tôi để các nhóm trưởng ngồi lại và hướng dẫn các em từng bước một khi điều hành các thành viên trong nhóm làm nhiệm vụ.
Tôi hướng dẫn các em một số câu lệnh mẫu trong từng hoạt động. Ví dụ: Khi tôi yêu cầu các nhóm trưởng điều hành các thành viên trong nhóm tìm hiểu mục tiêu, thì nhóm trưởng điều hành như sau: Mời các bạn đọc thầm mục tiêu bài học. Bạn nào đọc xong thì giơ tay báo cáo -> Mời bạn A đọc to mục tiêu -> Mời bạn B đọc lại.
Khi làm việc nhóm, các em đã được mạnh dạn tự tin trình bày ý kiến của mình, và có sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm. Đối với những em còn chưa hiểu, chưa biết cách làm sẽ được cô giáo và các bạn kịp thời giúp đỡ. Qua đó, tôi thấy được sự tiến bộ rõ rệt trong học tập và rèn luyện năng lực phẩm chất của học sinh.
Vai trò của giáo viên trong hoạt động nhóm.
Trong thời gian học sinh làm việc, giáo viên cần phải đến hoặc đi xung quanh các nhóm để quan sát các hoạt động của nhóm, nếu có vấn đề gì thì kịp thời định hướng.
Giáo viên nên thực hành với một số nhóm học sinh cụ thể, đặt câu hỏi gợi mở và trợ giúp cho nhóm, khen ngợi và động viên học sinh nói về kết quả làm việc.
“Trong quá trình giao việc cho các nhóm, nếu thấy các nhóm làm việc chăm chú và trao đổi sôi nổi, giáo viên mới có thể yên tâm. Một khi thấy các nhóm làm việc trầm lắng, hay nhốn nháo ... giáo viên cần nghĩ ngay tới các lí do, như phiếu học tập chưa phù hợp với trình độ hay chưa thực hiện đúng vai trò, học sinh chưa hiểu cần phát lệnh cứu trợ...
Ngay lúc đó giáo viên phải có mặt kịp thời và giải quyết vấn đề mà nhóm hoặc một vài cá nhân trong nhóm gặp phải” – cô Trần Minh Hiên lưu ý.
