Dù hình thức thi này tạo thêm cơ hội học đại học và đề thi không quá khó, nhưng số thí sinh lựa chọn thi đánh giá năng lực - tư duy (ĐGNL) vẫn rất ít. Qua tham vấn, các anh chị sinh viên đều chung nhận xét đề không khó nhưng ngữ liệu rất dài, kiến thức và kỹ năng học chắc là làm tốt, không cần học thuộc, nhớ nhiều mà cần tư duy, suy luận nhanh và quyết đoán.

Nếu em học chưa tốt 3 môn tổ hợp xét điểm thì nên chọn thi ĐGNL. Bài thi năng lực kiểm tra những tri thức và kỹ năng cơ bản gắn với thực tế đời sống còn bài thi truyền thống có những câu hỏi phân hóa điểm giỏi rất khó. Năng lực hiểu biết cơ bản nhiều môn giúp các em tự tin làm bài. Không phải học nhiều tác phẩm và viết bài nghị luận dài rất phù hợp nhiều thí sinh tư duy tốt, thông minh nhưng sợ học thuộc, nhớ nhiều và nhất là phải viết dài. Khi hiểu đúng về thi ĐGNL, các em sẽ tự tin vượt qua tâm lí e sợ trái môn và bắt đầu học ôn và thi, từng bước sẽ thấy lựa chọn của mình là đúng.

Phần thi định tính hay đọc hiểu trong đề thi ĐGNL của các trường chủ yếu kiểm tra tri thức tiếng Việt thực hành (trừ bài tự luận) và kiến thức văn học và làm văn. Năng lực tiếng Việt được tích tụ qua việc học và giao tiếp hàng ngày, còn tư duy, suy luận và kinh nghiệm tích lũy qua hàng chục năm đèn sách..

Các thí sinh cần xác định mục tiêu ngành học và trường đại học để lập kế hoạch theo 3 giai đoạn củng cố, bổ sung kiến thức, luyện đề và thi.

Luyện kỹ năng đọc và hiểu văn bản

- Thí sinh nào biết đọc nhanh và hiểu đúng ngữ liệu khá dài của đề sẽ làm bài tốt và ngược lại. Phải rèn ngay kỹ năng đọc kết hợp suy nghĩ để hiểu vấn đề.

- Đọc lướt và đọc chậm, cân nhắc từng từ ngữ trong mỗi câu hỏi: đề cho biết gì và hỏi vấn đề gì. Đáp án của mình thế nào? Đã đúng, đã trúng chưa? Nên đặt câu hỏi để phản biện, tuyệt đối không chấp nhận ngay, tránh nhầm lẫn do chủ quan, vội vàng.

- Tìm từ khóa (những từ lặp nhiều và nêu chủ đề) và dựa vào gợi ý đáp án trong ngữ liệu đề bài để suy luận, lựa chọn được đáp án đúng nhất.

Tự học để củng cố, bổ sung kiến thức và kỹ năng

Hai trang đề tham khảo của ĐHQGHN và ĐHQG TP.HCM 2022. Ảnh chụp màn hình.

Các thí sinh nên chọn cách tự ôn tập các trọng tâm kiến thức và kỹ năng. Tích cực đọc, tra cứu internet, trao đổi với bạn và thầy cô, tích cực làm đề thi mẫu để biết năng lực thực tế và những thiếu hụt cần bổ sung. Luyện làm đề cần theo đúng thời gian, sử dụng đối soát, so sánh để tìm những câu sai. Cách làm bài trắc nghiệm các em đã làm quen, nên cần chú ý thời gian và thao tác máy tính.

- Phần năng lực ngôn ngữ tiếng Việt cần ôn tập và nhận biết: từ vựng, ngữ pháp, tu từ, phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt, đoạn văn, liên kết đoạn, quy tắc chính tả, hàm ý,…Có nội dung các em đã biết làm được ngay, có thứ các em phải suy luận logic, và có câu hỏi dùng kiến thức sách vở, có câu lại từ thực tế đời sống.

- Phần văn học gồm: thể loại văn học thơ, truyện, nội dung đoạn, biện pháp nghệ thuật, cách hiểu từ ngữ, chi tiết, hình ảnh, nhân vật… Các em chỉ cần bình tĩnh suy luận để chọn trong 4 gợi ý đáp án nào đúng nhất.

- Sử dụng ‘các mẹo hay’ làm đề trắc nghiệm (chọn đáp án, điền khuyết, loại trừ, phỏng đoán, phân chia thời gian, làm lần lượt …). Câu dễ, chắc chắn làm trước và dùng phép loại trừ logic làm hết câu hỏi khó còn lại.

- Thực hiện chiến thuật cuốn chiếu, ôn dứt điểm từng phần, từng môn theo trình tự ưu tiên những gì chưa hiểu, môn nào chưa chắc. Tham gia thi theo đợt và luyện đề trên máy. Chăm lo sức khỏe, cân bằng tâm lý học tập, tích cực học cân bằng với nghỉ ngơi.

Mỗi đợt thi đánh giá năng lực -tư duy lại trao cho các em một cơ hội mới thực hiện mơ ước. Các em hãy tự tin đăng kí, kiên trì mục tiêu và quyết tâm, không dao động để nỗ lực ôn tập và thi hiệu quả./.