Loài rùa ấy được các nhà khoa học gọi là rùa hộp ba vạch, có danh pháp quốc tế là Cuora trifasciata.
Nhưng những kẻ săn trộm và giới buôn lậu chỉ gọi chúng bằng một cái tên đơn giản và cũng không thể phù hợp hơn: rùa vàng.
Từ cuối thập kỷ 1980, rùa hộp ba vạch được người Trung Quốc lùng mua ráo riết để làm chế phẩm y dược.
Chính vì thế, từ một loài bò sát khá phổ biến ở núi rừng Việt Nam, giờ loài rùa này đã gần như tuyệt chủng khỏi thiên nhiên.
Chúng hiếm đến nỗi, nhiều nhà khoa học nghiên cứu về rùa cũng chưa từng được tận mắt loài rùa quý hiếm này.
Rùa vàng nằm trong nhóm 1B, tương tương với các loài như voi, hổ, tê giác. Người săn bắt, sở hữu, buôn bán trái phép loài rùa này có thể bị truy tố hình sự.
Càng ngày càng khan hiếm, giá trị của chúng được đẩy lên cao một cách khó tin. Hiện giá của loài rùa này vào khoảng 300 triệu đồng một kg.
Sang thị trường Trung Quốc, Hồng Kông, giá trị của loài rùa này được đẩy lên gấp nhiều lần, đến cả tỷ đồng cho 1 kg rùa vàng.
Hiện các nhà khoa học vẫn chưa biết rõ người Trung Quốc sử dụng loài rùa này làm gì.
Chỉ có tin đồn rằng họ chế biến mai rùa vàng thành nhiều vị thuốc quý, giành cho giới quý tộc.
Tại Việt Nam, rùa hộp ba vạch phân bố ở một số tỉnh miền núi phía Bắc. Chúng vốn có nhiều ở dãy núi Trường Sơn, kéo dài vào tận Tây Nguyên.
Chúng sinh sống ở những cánh rừng ẩm ướt, rậm rạp, có độ cao trên dưới 1.000m so với mặt nước biển.
Ban ngày chúng ẩn dưới những đống lá cây mục nát ven suối hay ẩn ở các khe rãnh, tối mới ra kiếm mồi.
Rùa vàng ăn các loại quả, lá cây, các loại rong, bèo mọc ở suối và các khe rãnh, sâu bọ.
Chúng ăn các loài côn trùng, nhưng đặc biệt thích xác động vật chết lúc trương thối.
Thợ săn nghi ngờ vùng nào có rùa vàng, họ sẽ rải xác thối để nhử rùa vàng bò ra khỏi hang động, khe suối.
Điểm nhận dạng đặc trưng của loài rùa này là trên mai có 3 vạch màu xám đen, chạy theo 3 gờ nổi (1 gờ ở sống lưng, 2 gờ 2 bên). Điều này lý giải cho cái tên của chúng.
Rùa vàng được mua bán với giá như vàng bởi nó được đồn thổi chữa được các bệnh ung thư, đặc biệt là bệnh tim rất hiệu nghiệm.
Có người quan niệm rùa vàng sống ở núi cao, hấp thụ linh khí của trời đất nên máu thịt tinh khiết, đại bổ ăn vào tăng cường sinh lực.
Với tin đồn tăng cường sinh lực, chúng trở thành thứ khoái khẩu của giới nhà giàu.
Lại có tin đồn những người mắc bệnh tim nếu uống rượu pha mật, huyết rùa vàng sẽ khỏi ngay.
Bệnh tim mạch là bệnh của nhà giàu, trong khi đó rùa vàng thì hiếm, việc sinh trưởng rất hạn chế nên giá của nó vô cùng đắt cũng là điều dễ hiểu.
Với giá trị cao như vậy, giới thợ săn đã lục tung các cánh rừng để săn rùa vàng.
Bất chấp việc nhiều thợ săn đã bỏ mạng nơi rừng già, họ vẫn lội rừng tìm vận may. Nếu không có biện pháp bảo vệ kiên quyết, loài rùa vàng sẽ biến mất vĩnh viễn không chỉ ở núi rừng Việt Nam, mà cả trái đất cũng không còn.
