Giáo hội Phật giáo Việt Nam vừa có văn bản yêu cầu các cơ sở tự viện gồm: Chùa, tổ đình, tịnh xá, thiền viện, tịnh thất… không được đốt vàng mã dịp lễ Vu lan vào tháng Bảy âm lịch tới. Có lẽ đây là lần đầu tiên, Giáo hội Phật giáo Việt Nam có thông bạch nêu rõ tác hại của đốt vàng mã ở các cơ sở tự viện và yêu cầu các tín đồ Phật tử không nên đốt vàng mã trong quá trình đảnh lễ tại các cơ sở này.
Mùa Vu lan - báo hiếu đã trở thành nét văn hóa truyền thống có từ hàng nghìn năm nay của người Việt. Đây là thời gian để mỗi người thực hành và khắc sâu hạnh nguyện báo hiếu với cha mẹ, ông bà và những người thân yêu, đồng thời cũng là dịp tưởng nhớ, tri ân tổ tiên, các anh hùng dân tộc, anh hùng liệt sỹ đã quên mình vì nước. Đây cũng là dịp để các tín đồ của Phật giáo “thể hiện tấm lòng” của mình bằng cách đốt vàng mã.
Người ta quan niệm rằng, trên dương gian có nhu cầu gì thì nơi cửu tuyền cũng có nhu cầu y như thế. Chính vì vậy nên người sống muốn gửi cho người đã khuất những thứ mà khi còn sống, người đó hay dùng hoặc những khát khao mà lúc còn trên dương thế chưa kịp thực hiện. Nào đô la, xe hơi, nhà lầu, cung điện… đủ cả, sẽ được người sống nhờ ngọn lửa mang xuống tuyền đài.
Không biết người thân của mình nơi chín suối có “đón nhận” những lễ vật chỉ toàn bằng giấy ấy không nhưng rõ ràng, việc đốt vàng mã như thế là vô cùng lãng phí và nguy hiểm.
Người đốt vàng mã có thể cảm thấy “nhẹ lòng” khi gửi những ước nguyện của mình cho người thân ở bên kia thế giới nhưng cộng đồng thì bị ảnh hưởng rất lớn. Không ít những vụ hỏa hoạn gây hậu quả nghiêm trọng từ việc đốt vàng mã.
Đó là chưa kể phải bỏ ra một khoản tiền “thật” để mua những vật phẩm “giả” kia. Mỗi năm cả nước đốt 50 nghìn tấn giấy vàng mã để phục vụ cho nhu cầu tâm linh. Một khoản tiền không hề nhỏ đã ném vào một việc rất tù mù về lòng tin.
Việc Giáo hội Phật giáo Việt Nam khuyến cáo các tín đồ Phật tử không nên đốt vàng mã trong mùa Vu lan - Báo hiếu là một cách thừa nhận chuyện đốt vàng mã là một hủ tục cần phải loại bỏ trong đời sống của người Việt.
Báo hiếu cha mẹ và người thân là bổn phận của con cái cần được duy trì. Nhưng báo hiếu ngay từ khi cha mẹ mình còn trên dương thế mới là điều cần được thực hiện mỗi ngày chứ không phải đợi đấng sinh thành rời khỏi thế gian thì mới báo hiếu bằng việc đốt vàng mã như lâu nay một số người vẫn làm.
Nên chăng, thay vì làm những việc nặng tính mê tín dị đoan như đốt vàng mã, ta chuyển sang thực hiện các việc làm từ thiện thiết thực cứu giúp người có hoàn cảnh khó khăn. Đó cũng là một cách “báo hiếu” thiết thực vậy.
