Dự kiến, phiên tòa kéo dài từ 5/3 đến 29/4.
Phiên toà do Thẩm phán Phạm Lương Toản, Chánh Tòa Hình sự, TAND TPHCM làm Chủ tọa; Thẩm phán Lê Công Huân và 3 Hội thẩm Nhân dân.
 |
| Xe chở các bị cáo tới toà, sáng 5/3. (Ảnh: Lê Nam) |
Từ rạng sáng 5/3, hàng trăm cảnh sát có mặt tại TAND TPHCM giữ an ninh phiên xét xử. Đoạn đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa phía trước tòa hạn chế giao thông qua lại, siết chặt an ninh.
Bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị truy tố về các tội: “Tham ô tài sản,” “Đưa hối lộ” và "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng"; khung hình phạt cao nhất là tử hình.
Ngoài tư cách bị cáo, Trương Mỹ Lan còn hầu tòa với tư cách bị hại đối với hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của bị cáo Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch Tập đoàn Cappella).
 |
| Trương Mỹ Lan. (Ảnh: Bộ Công an) |
85 bị cáo còn lại bị truy tố về các tội: “Tham ô tài sản”, “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Đáng chú ý, trong số này, có bị cáo Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, Giám sát Ngân hàng II - Ngân hàng Nhà nước, bị truy tố về hành vi nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn lên đến 5,2 triệu USD.
Trong số 86 người bị truy tố, có 5 người là cựu lãnh đạo Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - SCB và các chi nhánh ngân hàng này, hiện bỏ trốn.
TAND TPHCM triệu tập hơn 2.400 người liên quan gồm: Các cá nhân thuộc nhóm cán bộ SCB (316 người); những người đứng tên công ty, tên người vay, các tài sản thế chấp tại SCB thực hiện việc nộp, rút tiền (1.153 người); các pháp nhân thuộc nhóm đứng tên vay tiền, nhận tiền tại SCB (692 người); nhóm cá nhân tại Ngân hàng Nhà nước (42 người) và nhóm người liên quan khác (201 người).
Phiên tòa có gần 200 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho bị hại, cùng một số người phiên dịch do có bị cáo là người nước ngoài.
Liên thông 2 phòng xử lớn nhất
Để chuẩn bị cho phiên tòa này, TAND TPHCM liên thông 2 phòng xử lớn để bố trí chỗ ngồi cho Hội đồng xét xử, đại diện Viện KSND TPHCM, các bị cáo, luật sư, những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Do trụ sở đang trong quá trình trùng tu, cơ sở vật chất của TAND TPHCM chỉ bố trí chỗ ngồi cho các bị cáo, luật sư, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, nơi tác nghiệp cho các cơ quan báo chí và lực lượng bảo vệ; không thể bố trí chỗ ngồi cho người thân của các bị cáo.
Trước đó, trao đổi nhanh với báo chí về công tác chuẩn bị cho phiên toà, ông Phạm Ngọc Duy, Chánh Văn phòng TAND TPHCM cho biết, phiên tòa này là giai đoạn 1 của vụ án.
Giai đoạn này sẽ tập trung điều tra, truy tố, xét xử các bị cáo liên quan đến các hành vi tham ô tài sản; vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng; đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ... Từ đó, tập trung thu hồi tài sản, làm tiền đề giải quyết cho giai đoạn 2 của vụ án là các sai phạm liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.
 |
 |
| Hàng trăm cảnh sát bảo vệ khu vực bên trong và trước tòa án. (Ảnh: L.Nam) |
Chiếm đoạt 304.096 tỷ đồng của SCB
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến tháng 10/2022, Trương Mỹ Lan đã thâu tóm, nắm giữ trên thực tế số lượng cổ phần gần tuyệt đối của Ngân hàng SCB (từ 85% đến 91,5% cổ phần); qua đó trở thành cổ đông có “quyền lực" để chỉ đạo, điều hành, thực chất là thao túng toàn bộ hoạt động của SCB, phục vụ cho các mục đích khác nhau của mình.
Trương Mỹ Lan cùng nhiều đồng phạm đã thực hiện một chuỗi hành vi gồm: Tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại SCB; Thành lập một số đơn vị thuộc SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của Trương Mỹ Lan.
Trương Mỹ Lan thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty “ma”, thuê nhiều cá nhân; câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm; thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm.
Bị can này cũng tạo lập số lượng rất lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ Ngân hàng SCB; lập phương án rút tiền, “cắt đứt” dòng tiền sau giải ngân; bán nợ xấu, bán các khoản cấp tín dụng trả chậm để giảm dư nợ tín dụng, giảm nợ xấu, để che giấu sai phạm; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước làm trái công vụ.
Từ đó, Trương Mỹ Lan và đồng phạm, với những vị trí, vai trò khác nhau, thực hiện nhiều tội phạm xâm phạm về sở hữu, xâm phạm hoạt động của ngân hàng, hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, trong đó nhiều tội phạm được thực hiện dưới dạng đồng phạm có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, chiếm đoạt và gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn.
Cáo trạng cũng chỉ rõ hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan.
Cụ thể, từ 1/1/2012 đến 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã lập một số lượng lớn các hồ sơ vay vốn khống để rút ra số tiền đặc biệt lớn.
Trong đó, từ 1/1/2012 đến 31/12/2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của Ngân hàng SCB sử dụng vào các mục đích khác nhau, đến 17/10/2022 còn dư nợ 132.247 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi.
Hành vi của Trương Mỹ Lan đã gây hậu quả thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 64.621 tỷ đồng.
Từ 9/2/2018 đến 7/10/2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của Ngân hàng SCB số tiền hơn 304.096 tỷ đồng, gây thiệt hại số tiền 129.372 tỷ đồng là tiền lãi phát sinh từ số tiền gốc chiếm đoạt.
