“Gia đình 5 không, 3 sạch”: nền tảng của môi trường sống an toàn
Sau những nỗ lực phòng, chống tảo hôn và bạo lực gia đình, xã Mường Toong (tỉnh Điện Biên) xác định một yêu cầu mang tính căn cơ: muốn bảo vệ phụ nữ và trẻ em bền vững thì không thể chỉ chờ xử lý khi sự việc xảy ra, mà phải xây dựng môi trường sống an toàn ngay từ mỗi gia đình.
Với cách tiếp cận đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Mường Toong triển khai các phong trào, cuộc vận động gắn chặt với đời sống hằng ngày của hội viên, tác động trực tiếp đến nếp nghĩ, cách ứng xử trong mỗi mái nhà.
Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” được Hội LHPN xã triển khai đồng bộ tại cơ sở, gắn trực tiếp với mục tiêu xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em. Trong năm 2025, Hội đã tổ chức nhiều hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ hội viên thực hiện cuộc vận động; 100% chi hội (24/24 chi hội) đưa nội dung “5 không, 3 sạch” vào sinh hoạt thường xuyên.
Qua rà soát, đánh giá tại cơ sở, 5 hộ gia đình được công nhận đạt tiêu chí “Gia đình 5 không, 3 sạch”. Đây không chỉ là những danh hiệu mang tính ghi nhận, mà còn phản ánh sự thay đổi thực chất trong đời sống gia đình: không xảy ra bạo lực, trẻ em được chăm sóc, học tập đầy đủ, không gian sống được giữ gìn gọn gàng, an toàn.
Từ những gia đình tiêu biểu này, cách làm hiệu quả từng bước được lan tỏa, góp phần hình thành nếp sống an toàn, lành mạnh trong cộng đồng.
“Gia đình 5 có, 3 sạch”: nâng chất lượng an toàn từ bên trong
Trên nền tảng của “5 không, 3 sạch”, cuộc vận động “Gia đình 5 có, 3 sạch” được triển khai theo hướng nâng cao chất lượng sống của gia đình hội viên. Trọng tâm của phong trào là giúp các gia đình có kiến thức, có kỹ năng tổ chức đời sống, có trách nhiệm trong nuôi dạy con và xây dựng sinh kế ổn định.
Năm 2025, nhiều gia đình sau khi tham gia phong trào đã thay đổi rõ nét trong cách ứng xử: vợ chồng cùng bàn bạc các vấn đề chung, chia sẻ trách nhiệm chăm sóc con cái, hạn chế tình trạng căng thẳng kéo dài trong gia đình. Chính sự thay đổi từ bên trong này đã góp phần tạo dựng môi trường sống an toàn, ổn định hơn cả về thể chất lẫn tinh thần.
Song song với các cuộc vận động, Câu lạc bộ xây dựng gia đình hạnh phúc được duy trì như một kênh hỗ trợ trực tiếp cho các cặp vợ chồng. Thông qua sinh hoạt câu lạc bộ, hội viên được chia sẻ kỹ năng giao tiếp, cách giải quyết mâu thuẫn không dẫn tới bạo lực, kinh nghiệm nuôi dạy con phù hợp với điều kiện vùng cao.
Theo bà Lù Thị Thắm – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã, mô hình này đã góp phần phát hiện và tháo gỡ sớm nhiều mâu thuẫn trong gia đình, hạn chế để xung đột nhỏ kéo dài, phát sinh hệ lụy phức tạp. Việc can thiệp từ sớm giúp giảm áp lực cho công tác hòa giải và xử lý vụ việc về sau.
“Ngôi nhà an toàn cho phụ nữ và trẻ em”: điểm tựa khi rủi ro xảy ra
Bên cạnh phòng ngừa, Hội LHPN xã Mường Toong chú trọng triển khai mô hình “Ngôi nhà an toàn cho phụ nữ và trẻ em”. Nội dung của mô hình được lồng ghép trong sinh hoạt chi hội và các buổi tuyên truyền tại bản, tập trung vào kỹ năng nhận diện nguy cơ, cách tìm kiếm sự hỗ trợ khi xảy ra bạo lực hoặc xâm hại.
Qua các hoạt động này, nhận thức của hội viên về quyền được bảo vệ của phụ nữ và trẻ em đã có chuyển biến tích cực. Tâm lý cam chịu, im lặng trước bạo lực từng bước được thay thế bằng sự chủ động tìm đến gia đình, cộng đồng và các tổ chức tại cơ sở để được hỗ trợ.
Tại bản Mường Toong 1, gia đình chị Bạc Thị Đỉnh, hội viên Chi hội Phụ nữ, là một trong những ví dụ cho thấy tác động tích cực từ công tác tuyên truyền của Hội. Thường xuyên tham gia sinh hoạt chi hội, được tiếp cận các nội dung về phòng, chống bạo lực gia đình và hôn nhân cận huyết, gia đình chị duy trì nếp sống hòa thuận, hai vợ chồng cùng chia sẻ, bàn bạc trong tổ chức đời sống và nuôi dạy con.
“Nhờ được Hội Phụ nữ tuyên truyền thường xuyên, vợ chồng tôi hiểu rõ hơn trách nhiệm của mỗi người trong gia đình, nên ít khi xảy ra va chạm, con cái cũng được chăm sóc, học hành đầy đủ”, chị Đỉnh chia sẻ.
Những gia đình như vậy cho thấy, khi phong trào đi vào thực chất, môi trường sống an toàn không còn là khẩu hiệu, mà hiện diện rõ ràng trong đời sống hằng ngày.
Phụ nữ – hạt nhân của sự thay đổi
Xuyên suốt các phong trào là phong trào thi đua “Xây dựng người Phụ nữ Mường Toong thời đại mới”. Phong trào hướng tới nâng cao bản lĩnh, trách nhiệm và vai trò của phụ nữ trong gia đình và cộng đồng.
Theo đánh giá trong báo cáo chính trị của Hội Phụ nữ xã, chính phụ nữ là lực lượng nòng cốt thúc đẩy những thay đổi từ bên trong mỗi gia đình. Khi phụ nữ tự tin hơn, dám lên tiếng và chủ động tham gia quyết định các vấn đề chung, môi trường sống gia đình cũng trở nên an toàn, bình đẳng hơn.
Mỗi phong trào, cuộc vận động của Hội Phụ nữ xã Mường Toong có cách triển khai khác nhau, nhưng đều hướng tới một mục tiêu chung: xây dựng môi trường sống an toàn từ mỗi gia đình. Những kết quả đạt được trong năm 2025 cho thấy, khi phong trào đi vào thực chất, gắn với hành vi cụ thể trong gia đình, hiệu quả phòng ngừa rủi ro xã hội sẽ rõ nét và bền vững hơn.
Đó cũng chính là nhịp nối quan trọng trong mạch truyền thông xóa bỏ định kiến giới tại Mường Toong: bắt đầu từ gia đình, lan tỏa ra cộng đồng, tạo nền tảng cho những thay đổi sâu rộng hơn ở các bài tiếp theo.
