Sống trong ngờ vực
Một số sinh viên và giảng viên Mosul đã cho thế giới biết về những gì diễn ra trong một trường đại học do IS kiểm soát. Họ được giúp đỡ bởi Quỹ giải cứu học giả đặt tại New York, thuộc Viện Giáo dục Quốc tế, từng giải cứu nhiều học giả tại châu Âu trong thời Đức quốc xã.
Theo mô tả thì cuộc sống dưới sự cai trị của IS là một nỗi “khiếp sợ tột cùng”. Con người sống trong sự dò xét, phản bội, tống tiền và có thể mất mạng bất cứ khi nào. Chưa đâu dễ để kết thúc cuộc sống một con người như trong xã hội mà IS cai trị. Toà án có thể đưa ra phán quyết trong vài phút và việc hành hình diễn ra ngay lập tức.
Những môn học như Văn học và Triết học bị loại bỏ; bất cứ những gì mang tính biểu tượng trái ngược ý thức hệ tôn giáo đều thành mục tiêu tấn công. “Họ đốt sách trong thư viện trung tâm, sau đó phá huỷ các kiến trúc văn hoá. Ngay từ ban đầu, IS nghĩ rằng bất cứ cuốn sách nào không thờ tụng đạo Hồi đều vô nghĩa và vô giá trị” – một sinh viên cho biết.
Bất cứ giảng viên nào có liên hệ với phương Tây hoặc trung thành với chính phủ Iraq đều mất mạng. Trường đại học chuyển đổi sang các môn học hỗ trợ cho cuộc chiến của IS. Nhiều tay súng nước ngoài trưng dụng một số khu nhà trong trường làm nơi ở.
Chế tạo vũ khí trong phòng thí nghiệm?
IS đặc biệt ưu tiên trong chương trình đào tạo các chuyên ngành như y, dược, điều dưỡng, nha khoa… nhằm bù lấp khoảng trống bác sĩ di cư khỏi Mosul. Ngoại ngữ cũng được khuyến khích đào tạo – nhằm tạo cầu nối giao tiếp giữa các tay súng nước ngoài cũng như phục vụ cho cổ động truyền thông. Thể thao và thể dục được sửa đổi thành hình thức đào tạo thánh chiến – với các bài tập kiểu quân đội.
Có những lo ngại về khả năng các phòng thí nghiệm của trường đại học được dùng để phát triển vũ khí – bao gồm cả vũ khí hoá học hay sinh học. Hồi tháng 3, một đợt không kích của Mỹ nhằm vào trường đại học này đã làm dấy lên nghi vấn về mục tiêu tấn công thực sự của Mỹ.
Cũng có thông tin các trạm liên lạc viễn thông, máy tính điện tử, trạm phát radio tuyên truyền… bị trúng tên lửa. Một cựu trưởng khoa máy tính của trường là một trong số những người thiệt mạng.
Một số nhân chứng cho biết IS đã vận chuyển nhiều vật liệu bí mật ra và vào trường, gợi ý hoá chất được chế tạo thành bom hoá học trong trường và chuyển ra bên ngoài.
Với sinh viên và giảng viên thì kết nối mạng Internet vô cùng quan trọng để thu thập và trao đổi tài liệu học thuật. Tuy nhiên kết nối liên lạc với thế giới bên ngoài là thứ xa xỉ ở Mosul. IS cho người đi lục soát từng nhà để kiểm tra xem có kết nối Internet hay không. Nếu một ai đó bị phát hiện trao đổi thông tin thì có nguy cơ bị xử bắn.
Cán bộ giảng viên các trường đại học bị đe dọa sẽ bị trừng phạt nếu che giấu kế hoạch đào thoát khỏi Mosul của đồng nghiệp. Nhiều lái xe cũng bị ép làm chỉ điểm những người có ý định trốn khỏi khu vực IS kiểm soát.
